Wyjaśnijmy sobie po kolei podstawowe elementy oraz ważne szczegóły w budowie kurtki.
Membrana - niektórzy mówią, że jest to serce kurtki - praktycznie wszystkie kurtki dla turystów i wspinaczy posiadają membranę. Membrana opisywana jest dwoma parametrami: wodoodporność i oddychalność. Wodoodporność jest podawana w tys. mm słupa wody, uważa się jako dobry parametr powyżej 10 tys. (topowe membrany posiadają wodoodporność powyżej 30 tys.), natomiast oddychalność jest podawana w dwóch różnych parametrach: w gramach pary wodnej/ m2/ 24 godz. -> tyle pary wodnej w ciągu 24 godz. przetransportuje na zewnątrz powierzchnia 1 m kwadratowego membrany w optymalnych warunkach. Drugim współczynnikiem wymiennie stosowanym jest R.E.T- (Resistance to Evaporating Heat Transfer- współczynnik oporności). Im jego niższa wartość, tym większe zdolności do oddychania. Wg mnie parametr oddychalności nie jest zbytnio istotny, bowiem nawet najlepiej oddychająca membrana (wiem, bo sam używam kurtki na membranie eVent) nie jest w stanie przetransportować całej wilgoci wytworzonej przez człowieka na zewnątrz. Należy zwrócić szczególną uwagę na wywietrzniki - kurtka z kiepsko oddychającą membraną posiadającą dużo wywietrzników zapewni dużo lepszy komfort niż kurtka z dobrą membraną, bez wywietrzników (przykładem jest tu kurtka Pajak Szron-parametry membrany nie powalają, ale kurtka posiada zaawansowany system wywietrzników i powala na nogi nie jedną kurtkę na gore-texie). Obecnie najlepszymi parametrami charakteryzują się membrany: Gore-tex, eVent, Dermizax, Triplepoint.
Warstwy- Obecnie występują 3 rodzaje konstrukcji kurtek ze względu na warstwy - 2 warstwowe- membrana jest zintegrowana z warstwą zewnętrzną kurtki, a od wewnątrz jest siatka ochronna, 3 warstwowa- warstwa zewnętrzna, membrana oraz wewnętrzna warstwa ochronna są zintegrowane, laminat 2.5 L – membrana jest zintegrowana z delikatną warstwą zewnętrzną, od wewnątrz jest bardzo cienka warstwa ochronna- gore-tec Paclite lub Precip od Marmota. Spotyka się także laminat typu Z-liner - wszystkie trzy warstwy- materiał zewnętrzny, membrana oraz warstwa ochronna są luźne, stosowany w kurtkach miejskich, więc nie będę się nim zajmował.
Warto zwrócić uwagę, że konstrukcja kurtki wpływa na parametry oddychalności i wodoodporności->producent podaje parametry dla gołej membrany (w przypadku eVentu oraz niektórych firm – np. Montane czy Pajak, parametry podawane są już dla membrany razem z warstwą zewnętrzną), a nie dla całego laminatu. Którą warstwę wybrać? Kurtki o laminacie 3 warstwowym są kurtkami o największych parametrach wodoodporności, najbardziej pancerne (ale to wynika z użytych materiałów) oraz najgorzej oddychające, za to zajmują stosunkowo mało miejsca i są lekkie. Laminat 2 warstwowy jest lepiej oddychający od laminatu 3 warstwowego, natomiast dużo waży (niektóre kurtki potrafią ważyć prawie kilogram - np. Alvika Thor), zajmuje więcej miejsca i ma trochę gorszy parametr wodoodporności niż 3 warstwowa kurtka. Ciekawy jest laminat 2.5 L- kurtki takie zazwyczaj są kurtkami awaryjnymi. Są bardzo lekkie, konstrukcja najlepiej oddychająca, zajmująca najmniej miejsca, lecz najbardziej delikatna i podatna na zniszczenia mechaniczne. Co więc wybrać? Jeśli jesteś wspinaczem i planujesz wspinać się latem - kurtka większość czasu przeleży w plecaku, a używać jej będziesz jedynie przy wycofie, gdy przyjdzie zlewa. W takim wypadku radziłbym Ci wybrać coś w stylu 2.5 L- oszczędzisz na wadze plecaka, a wytrzymałość kurtki i jej super parametry nie są najważniejsze, jak będzie leżała w plecaku, a przy wycofach, przy dużej dawce adrenaliny Twoim zmartwieniem raczej nie będzie oddychalność kurtki . Jeśli planujesz wspinać się też w zimie - pomyśl o czymś trójwarstwowym - kurtka nie zajmie Ci dużo miejsca ani nie będzie ciążyła bardzo, a w zimie będziesz ją miał ubraną przez większość czasu i dobrze by było, jakby wytrzymała nie jedno otarcie o skałę.
Jeśli Twoim celem w Dolomitach są via ferraty - odradzam Ci laminat 2.5 L – będzie Ci towarzyszył plecak, który jest największym wrogiem takiej kurtki - dużo moich znajomych mających kurtki typu PacLite czy Precip doświadcza przetarć na ramionach od plecaka w dość krótkim czasie, więc szkoda na to pieniędzy.
Na ferraty dobrze jest zainwestować w coś trójwarstwowego bądź dwuwarstwowego - kurtka nie będzie Ci towarzyszyła cały dzień- jedynie jak się zepsuje pogoda (jak od początku jest deszczowa pogoda to raczej nikt o zdrowych zmysłach nie wbija się w ferratę) to na czas wycofu ubierzesz kurtkę, lecz gdy w przypadku wspinania wycof to jest kilka zjazdów, to na ferracie wycof to jest powrót tą samą drogą, bądź wędrówka szlakiem dalej w deszczu. Jeśli nie chodzisz na ferraty z plecakiem, to PacLite albo Precip jest dobry, ale mając plecak lepiej zainwestować w coś wytrzymalszego.
Techniczny krój - czyli marketingowa ściema. W ofertach prawie przy każdej droższej kurtce można przeczytać, że ma techniczny krój, co ma znaczyć, że kurtka jest fajna. Według mnie zamiast sugerować się jakimś technicznym krojem najlepiej wziąć kurtkę w ręce i sprawdzić, czy ma to, co nas interesuje. Należy zwrócić uwagę na kilka podstawowych elementów:
Kaptur- zwróć uwagę, czy kaptur jest na tyle obszerny, aby zmieścić kask oraz regulacja jest na tyle zaawansowana, aby bez kasku kaptur był dobrze dopasowany do głowy.
Wysoka garda - najlepiej, aby była powyżej nosa, jest to bardzo ważne przy wspinaniu i turystyce zimowej. Wysoka garda osłania gardło i twarz. A w przypadku silnej ulewy nie pozwala na przedostanie się w tamte miejsca wody.
Wentylacja - zwróć uwagę, czy są wywietrzniki pod pachami i czy są obszerne, czy symboliczne. Bardzo dobrym patentem są wywietrzniki, przez które możesz wsadzić ręce pod kurtkę, aby je zagrzać. Niektóre kurtki posiadają duże kieszenie, które służą jako wywietrzniki.
Możliwość dopasowania kurtki ściągaczami.
Kieszenie usytuowane tak, aby nie kolidowały z założoną uprzężą.
Przy podnoszeniu rąk do góry mankiety oraz dół kurtki powinny zostać na swoim miejscu, tzn. mankiety nie powinny schodzić w dół poniżej nadgarstka, a dół kurtki nie powinien podciągać się do góry. Wszystkie szwy powinny być podklejone. Wzmocnienia na barkach i łokciach i na tylnej dolnej części kurtki.
Kaptur nie powinien być odpinany - zwiększa się ryzyko wlania wody przez zamek, zwiększa się również waga kurtki oraz zawsze istnieje ryzyko zostawienia gdzieś kaptura.
I to by było na tyle jeśli chodzi o kurtki- z mojego doświadczenia kurtka jest elementem mało używanym, używam jej jedynie przy zlewie, jak wieje i nie leje to używam soft-shella - o niebo lepiej oddychającego od kurtki. Jeśli dobrze dobierzesz kurtkę do swoich potrzeb, będziesz ją używał zgodnie z przeznaczeniem – na pewno będziesz zadowolony i posłuży Ci swoje.
