Uczenie się

Uczenie się to proces zdobywania wiadomości, nowych umiejętności i nawyków, prowadzących do stałych zmian w zachowaniu się uczącego. Efekty uczenia się zależne są między innymi od pamięci, umiejętności koncentracji uwagi i motywacji, potrzeb rozwoju zainteresowań, czy zdolności. Uczenie się jest, więc, procesem zdobywania i gromadzenia doświadczeń poprzez modyfikację zachowań i działań wcześniej nabytych.

Dzięki uczeniu się można opanować cały system wiadomości, potrzebnych umiejętności, lepszych nawyków, przyzwyczajeń i przekonań. W szerokim znaczeniu określenia procesów uczenia, mówi się o zdobywaniu wiadomości i umiejętności zamierzonym, jak i mimowolnym, niezamierzonym.

W związku z rodzajem motywacji i nastawienia, wyodrębniamy wiele rodzajów i form uczenia się. Procesy uczenia się uznawane są za główną dziedzinę badań psychologicznych. Mówi się o uczeniu sensorycznym (spostrzeżeniowym, percepcyjnym), polegającym na wytwarzaniu się odruchów warunkowych pod wpływem wzmacniania określonych doświadczeń. Możemy uczyć się metodą prób i błędów, które przejawia się poszukiwaniem, próbowaniem i eliminowaniem czynności zbędnych, ćwiczeniem się w czynnościach skutecznych i prowadzących do celu. Stosujemy je gdy brak jest wskazówek jak rozwiązać zadanie czy problem. Można też uczyć się przez naśladownictwo, czyli intencjonalne wykonywanie przez osobę uczącą się czynności, które przedtem wykonywał ktoś inny, albo przez działanie, tzn. wykorzystywanie opanowanej już wiedzy. Najczęściej stosujemy bierną metodę mechanicznego powtarzania, pamięciowego wykucia, ale również poprzez wniknięcie w istotę zagadnienia, zrozumienie opanowywanego materiału, gdzie mając wgląd w sens osiągamy trwalszy efekt.

Samodzielna praca nad sobą w zdobywaniu lub pogłębianiu wiedzy, samodzielne kształtowanie cech osobowości nazywane jest samokształceniem. Podstawowym warunkiem samokształcenia jest dojrzałość osobowości osiągana wraz z rozwojem oraz pod wpływem oddziaływań wychowawczych.

Efekty uczenia się zależą przede wszystkim od zdolności zapamiętywania, od koncentracji i trwałości uwagi oraz umiejętności przeżywania poznawanych, nowych wartości moralnych, społecznych, estetycznych i innych.