Wszystkie trudności daje się rozwiązać
Każdy język ma swoją charakterystykę i zasadniczo im dalej spokrewnione różne grupy językowe, tym trudniej użytkownikom jednego języka, przejść na inny. Dobrze poprowadzony kurs języka polskiego dla cudzoziemców może, ale wcale nie musi, odwoływać się do podobieństw i różnic między poszczególnymi językami, żeby pewne zagadnienia prezentować w prostszy sposób. Dziś bardzo często nauka po opanowaniu podstaw składni czy słownictwa oznacza praktyczne posługiwanie się językiem. Oczywiście nie można zupełnie uciec od teorii, która całą wiedzę porządkuje, jednak najlepsze kursy w niczym nie przypominają wkuwania na pamięć całych grubych słowników.
Uczyć polskiego trzeba umieć
Z jednej strony od lektora wymaga się doskonałej znajomości języka w praktyce, ale też zasad formalnych rządzących jego używaniem. Z drugiej, liczy się też właściwe podejście. Kurs dla nauczycieli języka polskiego jako obcego przygotowuje ich przede wszystkim do praktycznego wykładania. To ma znaczenie, ponieważ język polski jest cały czas żywy. To, czy zmienia się w pożądanym kierunku, czy nie, to już inna sprawa, ale nie jest to język, którego można nauczyć się jedynie na podstawie wzorcowych tekstów. Wtedy faktycznie opanowanie go byłoby jednym z największych lingwistycznych osiągnięć. Używanie języka zawsze odbywa się w określonym kontekście i jednym z elementów dobrego przygotowania lektora do pracy jest wyczucie związku między kontekstami a formami języka.
Nie, język polski nie jest najtrudniejszy
Ocena tego, czy język jest trudny, czy nie, jest praktycznie niemożliwa, bo można jej dokonać w wielu aspektach. Oczywiście, że pewne formy i zasady w języku polskim są trudne, ale – co znaczące – im większe jest grono lektorów profesjonalnie przygotowanych do nauczania języka polskiego jako obcego, tym rzadziej mówi się o polskim, jako najtrudniejszym języku świata. Czy więc wszystko było tylko winą kiepsko przygotowanych lektorów? Najpewniej nie, ale to świetna nauczka na przyszłość – tylko dobrze przygotowani lektorzy są w stanie świetnie przekazywać wiedzę i naprawdę uczyć języka. Oczywiście, że zmieniają się metody, podejścia, podręczniki – to wszystko ma znaczenie, dlatego tak ważne jest, żeby do nauki polskiego jako obcego właściwie się przygotować.
Metoda ma znaczenie
Wiele szkół pracuje z własnymi – lub przynajmniej niszowymi – metodami nauki języka. Jeśli tylko są one przemyślane, uporządkowane i kompleksowe, to bardzo dobrze. Tak, jak od słuchaczy wymaga się systematyczności w pogłębianiu wiedzy, tak od lektora można (i należy) wymagać systematyczności w jej przekazywaniu. Dyskusja o wyższości jednego systemu nad innym może być długa, jednak jeśli tylko konkretna metodologia pozwala krok po kroku prowadzić słuchaczy od poziomu podstawowego, po płynną komunikację w każdej sytuacji, będzie ona skuteczna. Warto to podkreślić, ponieważ czy to indywidualne lekcje, czy kursy grupowe, powinny zawsze mieć wyznaczony cel, któremu podporządkowuje się metodykę nauczania. Jeśli by działać od przypadku do przypadku, to faktycznie nauczenie się języka polskiego mogłoby być wyzwaniem niemożliwym do realizacji.
