Dlaczego kleszcze są niebezpieczne?
Ponieważ pogryzienie przez kleszcza może spowodować rozwój groźnej choroby - a, niestety, kleszcze mogą potencjalnie wywołać bardzo wiele różnych dolegliwości. Co gorsza, ukąszenie przez kleszcza nie zawsze jest dostrzegane od razu - nierzadko zdarza się, że osoby odkrywają na sobie kleszcze dopiero po kilku dniach, gdy ich rozmiary są już spore. Owady te potrafią umiejscowić się w miejscach, w których nie łatwo jest wykryć je na własną rękę - na przykład na plecach. Z tego też powodu bardzo ważne jest, aby wdrożyć pewne środki prewencji, zwłaszcza, jeśli wybieramy się do lasu, parku, lub w miejsca, o których wiemy, iż lubią tam żerować kleszcze - ale o tym za moment.
Jak zmniejszyć ryzyko ugryzienia przez kleszcza i chorób odkleszczowych?
Jeżeli zamierzamy wybrać się na teren, na którym wiemy, że występują kleszcze, powinniśmy odpowiednio się zabezpieczyć. Pozwoli to zminimalizować ryzyko pokąsania, a często całkowicie je zneutralizować. Na szczęście podstawowa ochrona przed kleszczami jest prosta.
Przede wszystkim - wychodząc na spacer do lasu czy parku należy odpowiednio się ubrać. Zaleca się założenie długich spodni, których nogawki włożyć należy do skarpet, a także długiej koszuli, najlepiej z obcisłymi mankietami. W ten sposób zminimalizujemy ryzyko, że kleszcz niepostrzeżenie dostanie się np. pod naszą pachę czy na kark. Buty zaś powinny wystawać ponad poziom trawy.
Osobnym sposobem na zmniejszenie ryzyka pogryzienia przez kleszcze i innego rodzaju owady są repelenty - środki chemiczne mające za zadanie je odstraszyć. Zakupimy je w każdej drogerii, supermarkecie, a także sklepiku osiedlowym. Dość obfite porcje repelentu (zgodnie ze wskazówkami producenta) należy rozpylić na powierzchnię naszej skóry lub ubrań, jeszcze przed wyjściem do lasu. Powinno to skutecznie odstraszać kleszcze, jednakże w przypadku całodziennego spaceru w lesie będziemy musieli powtórzyć ten proces co kilka godzin.
Jeśli jednak kleszcz już nas ugryzie, powinniśmy czym prędzej usunąć go z naszego ciała - dlatego właśnie po wyjściu z lasu powinniśmy dokonać dokładnej samokontroli. Im mniej czasu minie od ugryzienia nas przez kleszcza do jego odnalezienia na naszym ciele, tym większa szansa, że unikniemy zakażenia. Ryzyko wystąpienia chorób odkleszczowych będzie stosunkowo niewielkie, jeśli kleszcza z ciała wyjmiemy w przeciągu 12 godzin po ugryzieniu. Po usunięciu kleszcza ze skóry warto poddać go badaniu. W przypadku kiedy nie mogliśmy zbadać kleszcza należy wykonać badania z krwi pacjenta. Jednym z badań, które ułatwia diagnostykę chorób odkleszczowych jest badanie LTT.
Jakie choroby przenoszą kleszcze?
Kleszcze wywołać mogą szereg różnych chorób. Nie oznacza to, że każdy kleszcz jest potencjalnym nosicielem, ale jednak choroby wywoływane przez kleszcze są na tyle groźne, że w przypadku jakiegokolwiek ukąszenia warto mieć się na baczności
Do często wywoływanych przez kleszcze chorób o bardzo poważnym rokowaniu należy borelioza. Jest to choroba tym bardziej groźna, że jej okres inkubacji może trwać nawet do 4 tygodni, a objawy pojawić się mogą nawet kilka lat po ugryzieniu kleszcza. Podstawowym, charakterystycznym objawem boreliozy jest tzw. rumień wędrujący - przypominające kształtem koło znamię o średnicy ok. 1.5 cm, które stopniowo się powiększa. Objaw ten występuje u około 50-60% chorych i w wielu przypadkach jest dopiero początkiem kłopotów, dlatego w razie zauważenia go na swojej skórze, natychmiast powinniśmy zasięgnąć konsultacji lekarskiej. Podstawowym badaniem w razie podejrzenia boreliozy jest badanie krwi pod kątem przeciwciał IgG. Odchodzi się jednak od jego wykonywania, jeśli na ciele pojawił się rumień wędrujący - jest to objaw na tyle charakterystyczny dla boreliozy że jego wystąpienie oznacza potwierdzenie diagnozy.
Kleszcze wywołać mogą również szereg innych, bardzo groźnych chorób. Często występującymi przykładami chorób, które dotykają pacjentów pogryzionych przez kleszcze są kleszczowe zapalenie mózgu, riketsjoza, czy toksoplazmoza. Ryzyko zachorowania można jednak znacząco zmniejszyć, stosując odpowiednią profilaktykę.