Czym właściwie są kleszcze?
Są to pasożyty, sklasyfikowane jako pajęczaki i należą do tej samej grupy co roztocza. Budową ciała są podobne do pająków, tak jak i one posiadają osiem odnóży. Jak każdy pasożyt, kleszcze potrzebują żywiciela, a ich pożywieniem jest krew. Kleszcze, do ukąszenia wybierają miejsca przede wszystkim miękkie, ciepłe i dobrze ukrwione takie jak na przykład pachy.
Aby rozpocząć krwawą ucztę kleszcze, przy użyciu narządu gębowego robią nacięcie na skórze, po czym za pomocą żądła tworzą otwór w tkance i wysysają wypływająca krew. Dzięki temu, iż żądło jest wyposażone w niewielkie kolce, mali krwiopijcy mocno przywierają do nosiciela na tyle, że nawet pocieranie miejsca gdzie kleszcz się znajduje nie robi mu krzywdy. Podczas ukąszenia przez kleszcza, razem ze śliną do rany wprowadzony zostaje środek znieczulający, dlatego nic nie czujemy, choć żądło kleszcza jest grubsze niż na przykład żądło komara.
Groźniejsze niż myślisz
Sam wygląd kleszcza, nie zdradza zagrożeń jakie płyną wraz z ukąszeniem. Ot mały czarny pajączek. Niby nic, ale te niepozorne stworzenia przenoszą wirusy i bakterie, które powodują choroby zagrażające naszemu życiu. Do najpoważniejszych z nich zaliczamy: kleszczowe zapalenie mózgu i boreliozę.
Najgroźniejszą z nich jest kleszczowe zapalenie mózgu. Pierwsze objawy przypominają grypę i jest to pierwsza faza choroby. U części zakażonych, może dojść do zapalenia opon mózgowo - rdzeniowych. Może to doprowadzić do śmierci, ale częściej kończy się powikłaniami, z którymi trzema się zmagać nawet przez wiele lat. Przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu istnieje szczepionka, lecz dawkę przypominającą należy przyjmować co trzy lata. Równie niebezpieczna jest borelioza, którą w większości przypadków można wyleczyć antybiotykami.
Kiedy i gdzie można natrafić na kleszcze?
Generalnie, można je spotkać na obszarze całej Polski, ze szczególnym naciskiem na części północne i wschodnie. Sezon na kleszcze trwa od maja do listopada, im wilgotniej tym większe ryzyko złapania tego pasożyta. Występują w lasach, na łąkach oraz coraz częściej obszarach miejskich takie jak na przykład parki. Mitem jest, że kleszcze, niczym komandosi spadają na nas z drzew. Lubują się w wysokich trawach oraz krzewach, ponieważ mniej więcej na wysokości 120 cm najłatwiej im przejść na grzbiet lub nogi przyszłego nosiciela. Nie powinniśmy się tym jednak sugerować i po spacerze w lesie szukać kleszczy tylko na nogach, ponieważ potrafią długo wędrować po naszym ciele w celu znalezienia odpowiedniego miejsca na ugryzienie.
Badania genetyczne kleszczy - czy warto wykonać takie badanie
Aby mieć pewność, że kleszcz, którego się pozbyliśmy nie zakaził nas groźną chorobą, możemy wykonać genetyczne badanie kleszcza metodą PCR. W tym celu, należy kleszcza po wyjęciu z naszego ciała, odpowiednio zabezpieczyć i wysłać do laboratorium. Informacje jak to zrobić znajdziemy na stronie wybranego przez nas laboratorium. Metoda ta pozwala na szybkie rozpoznanie patogenów choroby oraz zastosowanie leczenia nawet przed wystąpieniem objawów, które mogą wystąpić z opóźnieniem. Kleszcza można wysłać na badanie z każdego miasta w Polsce, dodatkowo istnieje możliwość przeprowadzenia badania kleszcza w Warszawie oraz Wrocławiu poprzez dostarczenie próbki osobiście.
Ukąszenie przez kleszcza, może nieść za sobą bardzo poważne skutki, dlatego warto poświęcić trochę czasu i w okresie od wiosny do jesieni, regularnie sprawdzać ciało w poszukiwaniu tego niepozornego pasożyta, oraz stosowanie odpowiedniej odzieży podczas aktywności w lasach i parkach. W tym wypadku, zdecydowanie zapobiegać niż leczyć,
Jak się bronić?
Najskuteczniejszą formą obrony przed kleszczami jest odpowiedni ubiór. Długie rękawy, spodnie i buty zakrywające całe stopy to podstawa. Liczy się również materiał z jakiego są wykonane. Kleszcze dobrze czują się w bawełnie, za to tkanin syntetycznych nie lubią, co za tym idzie elastyczne dresy czy polary jak najbardziej się sprawdzą. Pomaga również stosowanie repelentów, które odstraszają kleszcze. Przy zakupie takiego środka, ważne jest, aby sprawdzić jaki jest czas ochrony po aplikacji.
Oczywiście najlepiej byłoby zrezygnować w pełni ze spacerów lub innych aktywności w miejscach występowania kleszczy, lecz nie zawsze jest to możliwe. Dlatego, gdy wrócimy ze spaceru po lesie, parku czy innym miejscu gdzie kleszcze mogą występować, powinniśmy wyszorować się pod prysznicem miękką szczotką, następnie dokonać oględzin całego ciała. Im wcześniej znajdziemy nieproszonego gościa, tym lepiej, ponieważ do 12 godzin od ukąszenia prawdopodobieństwo zakażenia jest relatywnie mniejsze, po tym czasie wzrasta ryzyko zakażenia chorobami. Należy jeszcze pamiętać o zmianie odzieży po wizycie w lesie/parku.
W przypadku, w którym znajdziemy kleszcza na naszym ciele, warto udać się do lekarza w celu usunięcia pasożyta. Kiedy nie mamy takiej możliwości, musimy zrobić to sami. Metody takie jak: smarowanie tłuszczem, alkoholem, przypalanie czy wykręcanie należy włożyć miedzy bajki i nigdy tego nie robić! Aby wyciągnąć kleszcza należy użyć specjalnej pompki, która jest dostępna w aptekach. Jeśli nie dysponujemy takim sprzętem, wystarczy zwykła pęseta, którą chwytamy kleszcza jak najbliżej skóry i pewnym ruchem wyciągamy. Po takim zabiegu, miejsce ukąszenia należy obserwować przez kilka dni, jeśli pojawi się rumień lub inne zmiany skórne, należy to skonsultować z lekarzem.
