Poprawa warunków chowu poprzez wykorzystanie pojemników plastikowych w towarowej produkcji królików.
Leszek Antoni Gacek
W chowie masowym królików wykorzystuje się często zaadaptowane pomieszczenia i klatki lub boksy, wykonane systemem gospodarczym. Zastosowane rozwiązania nie zawsze jednak zabezpieczają zwierzętom wymagany dobrostan, nie gwarantują także uzyskiwania zadawalających rezultatów, adekwatnych do nakładów pracy. W produkcji tej, koniecznością jest częste dezynfekowanie klatek, zabezpieczające króliki przed licznymi chorobami. Przy wykorzystaniu tradycyjnych materiałów, takich jak drewno i sklejka, stosowanych przy konstrukcji boksów z głęboką ściółką, przeprowadzana dezynfekcja ma niską skuteczność i powoduje szybkie niszczenie tych materiałów. Wydaje się że większe wykorzystanie tanich tworzyw sztucznych pozwoli na znaczne ułatwienia konstrukcyjne, ułatwi obsługę i montaż klatek oraz poprawi skuteczność dezynfekcji.
Celem niniejszej pracy była próba poprawy warunków chowu w towarowej produkcji królików poprzez zastosowanie w niej klatek własnego pomysłu, wykonanych z typowych plastikowych pojemników używanych powszechnie do transportu produktów spożywczych.
Materiał i metody
Do konstrukcji klatek wykorzystano typowe pojemniki powszechnie dostępne w handlu, o wymiarach: długość 60 cm, szerokość 40 cm i wysokość 41 cm, stosowanych do transportu produktów żywnościowych. Wykorzystane w badaniach skrzynki zostały zamontowane na metalowych podstawach wykonanych z elementów regałów magazynowych i wyposażone w pokrywy oraz tace do zbierania odchodów. Każdy segment składał się z pięciu klatek (skrzynek) przeznaczonych na jednego samca oraz dwie samice. Dla każdej samicy zostały przeznaczone dwie skrzynki, jedna jako pomieszczenie dla samicy a druga jako wykotnica dla uzyskiwanego potomstwa. Klatki dla samca oraz dla samic zostały wyposażone w poidełka smoczkowe, kropelkowe oraz w karmidełka wykonane z blachy ocynkowanej. Wykorzystane w badaniach segmenty wykonane zostały w dwóch wersjach: z zastosowaniem skrzynek o ściankach pełnych oraz z skrzynek o ściankach ażurowych. Pomiędzy dwiema skrajnymi skrzynkami zostało wykonane przejście umożliwiające samicom przygotowanie gniazda i wykot.
Ocenę przydatności segmentu do hodowli królików prowadzono na królikach rasy białej nowozelandzkiej w pomieszczeniu ogrzewanym zamkniętym; wydzielano trzy grupy związane z rodzajem klatki: grupa A - klatki ażurowe, grupa B - klatki o ściankach pełnych, grupa kontrolna C – standardowe klatki na fermie. Badania prowadzono zarówno na zwierzętach stada podstawowego jak i na tuczonej młodzieży.
Dla dorosłych samic notowano datę krycia i wykotu, ilość urodzonych sztuk żywych i martwych oraz ilość sztuk odchowanych. Dla królików tuczonych, umieszczanych po trzy sztuki w klatce, notowano masę ciała w wieku 35 dni (przy odsadzeniu), 70 dni oraz 90 dni (przy zakończeniu tuczu). W okresie tuczu notowano klatkowe zużycie paszy. Rejestrowano także ilość powstałych uszkodzeń w klatkach oraz uwagi dotyczące codziennej obsługi zwierząt utrzymywanych w skonstruowanych segmentach.
Różnice pomiędzy średnimi określano testem porównań wielokrotnych, natomiast poziom istotności różnic pomiędzy konkretnymi grupami przy pomocy testu t.
Wyniki
Wyniki rozrodu samic w segmentach skonstruowanych z różnego rodzaju skrzynek, oraz grupy kontrolnej przedstawiono w tab.1.
Tabela 1. Wyniki rozrodu samic utrzymywanych w pomieszczeniu zamkniętym
Wyszczególnienie Grupa
A B C
Liczba samic, szt 31 30 27
Liczba wykotów, szt 22 18 21
Średnia liczba sztuk urodzonych w miocie żywych 6,27 ± 0,53 6,11± 0,53 6,38 ± 0,33
martwych 0,18 ± 0,10 0,56 ± 0,25 0,38 ± 0,15
Średnia liczba odchowanych z miotu, szt 5,67± 0,35 4,59 ± 0,5 5,76 ± 0,41
Procent odchowanych, % 86,2 70,9 90,3
Wyniki tuczu młodych królików przedstawiono w tabeli 2.
Tabela 2. Wyniki tuczu młodych królików
Wyszczególnienie Grupa
A B C
Liczba królików w 35 dniu życia, szt 45 45 45
Średnia masa ciała w 35 dniu życia (g) 714,67A 696,44e 634,44Ae
w 70 dniu życia (g) 1448,18 A 1475,13 E 1256,57AE
w 90 dniu życia (g) 2220,83A 2133,33 AD 2411,21D
Liczba królików w 90 dniu życia, szt 36 36 33
Zużycie paszy na 1 kg przyrostu masy ciała (kg) 3,99 3,78 4,08
liczby oznaczone tymi samymi literami różnią się istotnie: małe litery P0,05, duże litery P0,01
Tabela 3. Liczba stwierdzonych uszkodzeń w skrzynkach plastikowych
Ilość klatek Grupa
Grupa zwierząt A B
Samice z młodymi, szt 20 178 43
Tuczona młodzież 20 230 104
Omówienie wyników
Analizując efekty rozrodu samic, w klatkach o różnej konstrukcji, nie stwierdzono zasadniczych rozbieżności pomiędzy uzyskanymi parametrami. Lepsze rezultaty rozrodu oraz większą liczbę sztuk odchowanych ze stanowiska wykotowego, uzyskano przy zastosowaniu pojemników o ściankach ażurowych (gr. A – 5,67 szt.) w porównaniu do segmentów skonstruowanych z pojemników o ściankach pełnych (gr. B – 4,59 szt.). Zarówno w klatkach plastikowych jak i w grupie kontrolnej nie wystąpiły istotne statystycznie różnice w ilości sztuk urodzonych w miocie jak i ilości sztuk odchowanych (tab 1). Pozwala to wysunąć przypuszczenie, że rodzaj klatek i zastosowane materiały nie mają wpływu na fizjologię rozrodu ani na instynkt macierzyński, od którego w dużej mierze zależy ilość sztuk odchowanych w miocie.
Brak zadawalających rezultatów zaobserwowano w okresie tuczu królików, od wieku 35 do 90 dni życia, prowadzonego w pojemnikach plastikowych w porównaniu do grupy kontrolnej. Stwierdzono istotnie niższe masy ciała zwierząt w gr. A i B przy zbliżonym zużyciu paszy (tab 2).
Najwięcej uszkodzeń zaobserwowano, zarówno w trakcie tuczu jak i użytkowości rozpłodowej, w segmentach skonstruowanych z pojemników o ażurowej budowie ścianek (tab 3). W trakcie codziennych czynności obsługowych stwierdzono, że klatki są łatwe do utrzymania czystości i dezynfekcji. Z prowadzonych obserwacji zachowania się zwierząt można wyciągnąć wniosek, że dostępna powierzchnia nowo skonstruowanych klatek jest wystarczająca, w porównaniu do klatek typowych. Udostępniona powierzchnia dla samic (dwie złączone skrzynki) wynosiła 0,48m2 i była taka sama jak w klatce typowej o wymiarach podłogi 0,8 x 0,6 m. Dla królików młodych w okresie tuczu należałoby jednak w przyszłości stosować obsadę 2 sztuk w klatce, a nie tak jak zastosowano 3 sztuki, co mogło być przyczyną zmniejszonych mas ciała. Oceniając aktywność samców nie stwierdzono zmniejszenia libido w wyniku ograniczenia powierzchni. Ze wstępnej oceny uzyskanych rezultatów można wyciągnąć wniosek o przydatności skonstruowanego segmentu do prowadzenia hodowli królików w pomieszczeniach.
Leszek Antoni Gacek
W chowie masowym królików wykorzystuje się często zaadaptowane pomieszczenia i klatki lub boksy, wykonane systemem gospodarczym. Zastosowane rozwiązania nie zawsze jednak zabezpieczają zwierzętom wymagany dobrostan, nie gwarantują także uzyskiwania zadawalających rezultatów, adekwatnych do nakładów pracy. W produkcji tej, koniecznością jest częste dezynfekowanie klatek, zabezpieczające króliki przed licznymi chorobami. Przy wykorzystaniu tradycyjnych materiałów, takich jak drewno i sklejka, stosowanych przy konstrukcji boksów z głęboką ściółką, przeprowadzana dezynfekcja ma niską skuteczność i powoduje szybkie niszczenie tych materiałów. Wydaje się że większe wykorzystanie tanich tworzyw sztucznych pozwoli na znaczne ułatwienia konstrukcyjne, ułatwi obsługę i montaż klatek oraz poprawi skuteczność dezynfekcji.
Celem niniejszej pracy była próba poprawy warunków chowu w towarowej produkcji królików poprzez zastosowanie w niej klatek własnego pomysłu, wykonanych z typowych plastikowych pojemników używanych powszechnie do transportu produktów spożywczych.
Materiał i metody
Do konstrukcji klatek wykorzystano typowe pojemniki powszechnie dostępne w handlu, o wymiarach: długość 60 cm, szerokość 40 cm i wysokość 41 cm, stosowanych do transportu produktów żywnościowych. Wykorzystane w badaniach skrzynki zostały zamontowane na metalowych podstawach wykonanych z elementów regałów magazynowych i wyposażone w pokrywy oraz tace do zbierania odchodów. Każdy segment składał się z pięciu klatek (skrzynek) przeznaczonych na jednego samca oraz dwie samice. Dla każdej samicy zostały przeznaczone dwie skrzynki, jedna jako pomieszczenie dla samicy a druga jako wykotnica dla uzyskiwanego potomstwa. Klatki dla samca oraz dla samic zostały wyposażone w poidełka smoczkowe, kropelkowe oraz w karmidełka wykonane z blachy ocynkowanej. Wykorzystane w badaniach segmenty wykonane zostały w dwóch wersjach: z zastosowaniem skrzynek o ściankach pełnych oraz z skrzynek o ściankach ażurowych. Pomiędzy dwiema skrajnymi skrzynkami zostało wykonane przejście umożliwiające samicom przygotowanie gniazda i wykot.
Ocenę przydatności segmentu do hodowli królików prowadzono na królikach rasy białej nowozelandzkiej w pomieszczeniu ogrzewanym zamkniętym; wydzielano trzy grupy związane z rodzajem klatki: grupa A - klatki ażurowe, grupa B - klatki o ściankach pełnych, grupa kontrolna C – standardowe klatki na fermie. Badania prowadzono zarówno na zwierzętach stada podstawowego jak i na tuczonej młodzieży.
Dla dorosłych samic notowano datę krycia i wykotu, ilość urodzonych sztuk żywych i martwych oraz ilość sztuk odchowanych. Dla królików tuczonych, umieszczanych po trzy sztuki w klatce, notowano masę ciała w wieku 35 dni (przy odsadzeniu), 70 dni oraz 90 dni (przy zakończeniu tuczu). W okresie tuczu notowano klatkowe zużycie paszy. Rejestrowano także ilość powstałych uszkodzeń w klatkach oraz uwagi dotyczące codziennej obsługi zwierząt utrzymywanych w skonstruowanych segmentach.
Różnice pomiędzy średnimi określano testem porównań wielokrotnych, natomiast poziom istotności różnic pomiędzy konkretnymi grupami przy pomocy testu t.
Wyniki
Wyniki rozrodu samic w segmentach skonstruowanych z różnego rodzaju skrzynek, oraz grupy kontrolnej przedstawiono w tab.1.
Tabela 1. Wyniki rozrodu samic utrzymywanych w pomieszczeniu zamkniętym
Wyszczególnienie Grupa
A B C
Liczba samic, szt 31 30 27
Liczba wykotów, szt 22 18 21
Średnia liczba sztuk urodzonych w miocie żywych 6,27 ± 0,53 6,11± 0,53 6,38 ± 0,33
martwych 0,18 ± 0,10 0,56 ± 0,25 0,38 ± 0,15
Średnia liczba odchowanych z miotu, szt 5,67± 0,35 4,59 ± 0,5 5,76 ± 0,41
Procent odchowanych, % 86,2 70,9 90,3
Wyniki tuczu młodych królików przedstawiono w tabeli 2.
Tabela 2. Wyniki tuczu młodych królików
Wyszczególnienie Grupa
A B C
Liczba królików w 35 dniu życia, szt 45 45 45
Średnia masa ciała w 35 dniu życia (g) 714,67A 696,44e 634,44Ae
w 70 dniu życia (g) 1448,18 A 1475,13 E 1256,57AE
w 90 dniu życia (g) 2220,83A 2133,33 AD 2411,21D
Liczba królików w 90 dniu życia, szt 36 36 33
Zużycie paszy na 1 kg przyrostu masy ciała (kg) 3,99 3,78 4,08
liczby oznaczone tymi samymi literami różnią się istotnie: małe litery P0,05, duże litery P0,01
Tabela 3. Liczba stwierdzonych uszkodzeń w skrzynkach plastikowych
Ilość klatek Grupa
Grupa zwierząt A B
Samice z młodymi, szt 20 178 43
Tuczona młodzież 20 230 104
Omówienie wyników
Analizując efekty rozrodu samic, w klatkach o różnej konstrukcji, nie stwierdzono zasadniczych rozbieżności pomiędzy uzyskanymi parametrami. Lepsze rezultaty rozrodu oraz większą liczbę sztuk odchowanych ze stanowiska wykotowego, uzyskano przy zastosowaniu pojemników o ściankach ażurowych (gr. A – 5,67 szt.) w porównaniu do segmentów skonstruowanych z pojemników o ściankach pełnych (gr. B – 4,59 szt.). Zarówno w klatkach plastikowych jak i w grupie kontrolnej nie wystąpiły istotne statystycznie różnice w ilości sztuk urodzonych w miocie jak i ilości sztuk odchowanych (tab 1). Pozwala to wysunąć przypuszczenie, że rodzaj klatek i zastosowane materiały nie mają wpływu na fizjologię rozrodu ani na instynkt macierzyński, od którego w dużej mierze zależy ilość sztuk odchowanych w miocie.
Brak zadawalających rezultatów zaobserwowano w okresie tuczu królików, od wieku 35 do 90 dni życia, prowadzonego w pojemnikach plastikowych w porównaniu do grupy kontrolnej. Stwierdzono istotnie niższe masy ciała zwierząt w gr. A i B przy zbliżonym zużyciu paszy (tab 2).
Najwięcej uszkodzeń zaobserwowano, zarówno w trakcie tuczu jak i użytkowości rozpłodowej, w segmentach skonstruowanych z pojemników o ażurowej budowie ścianek (tab 3). W trakcie codziennych czynności obsługowych stwierdzono, że klatki są łatwe do utrzymania czystości i dezynfekcji. Z prowadzonych obserwacji zachowania się zwierząt można wyciągnąć wniosek, że dostępna powierzchnia nowo skonstruowanych klatek jest wystarczająca, w porównaniu do klatek typowych. Udostępniona powierzchnia dla samic (dwie złączone skrzynki) wynosiła 0,48m2 i była taka sama jak w klatce typowej o wymiarach podłogi 0,8 x 0,6 m. Dla królików młodych w okresie tuczu należałoby jednak w przyszłości stosować obsadę 2 sztuk w klatce, a nie tak jak zastosowano 3 sztuki, co mogło być przyczyną zmniejszonych mas ciała. Oceniając aktywność samców nie stwierdzono zmniejszenia libido w wyniku ograniczenia powierzchni. Ze wstępnej oceny uzyskanych rezultatów można wyciągnąć wniosek o przydatności skonstruowanego segmentu do prowadzenia hodowli królików w pomieszczeniach.
Licencja: Creative Commons
