Wpływ kontaktu wzrokowego na wyniki rozrodu i odchowu królików
Leszek Antoni Gacek
Stosowane klatki lub boksy z głęboką ściółką nie zawsze zabezpieczają zwierzętom wymagany poziom dobrostanu przy zachowaniu dobrych wskaźników produkcyjnych (Romers i Meijherof, 1997). Celem niniejszej pracy było sprawdzenie wpływu ograniczenia bodźców wzrokowych na efekty rozrodu i wyniki tuczu królików rasy nowozelandzkiej białej przy zastosowaniu różnej konstrukcji klatek.
Materiał i metody.
Badania prowadzono na fermie królików w ZD IZ Chorzelów w latach 2000 i 2001 z zastosowaniem klatek z siatki ocynkowanej (gr. kontr. C i C1), klatek plastikowych, umożliwiających kontakt wzrokowy (gr. A i A1) i klatek plastikowych, matowych, uniemożliwiających kontakt wzrokowy (gr. B i B1). Doświadczenie prowadzono w warunkach chowu wewnątrz budynku (gr. dośw. A, B, C i C1) jak i na zewnątrz budynku, od wczesnej wiosny do późnej jesieni (gr. dośw. A1, B1). Do doświadczenia wykorzystano 141 samic i 270 sztuk królików młodych. Zarówno w klatkach metalowych (dł. 80, szer. 60, wys. 40cm), jak i plastikowych (dł. 60, szer. 40, wys. 40cm), samice miały do dyspozycji taką sama powierzchnię, po 0,48m2, natomiast sztuki młode w okresie tuczu w klatkach metalowych miały do dyspozycji powierzchnię 0,12m2/1szt, natomiast w klatkach plastikowych 0,08m2/1szt. Przedmiotem badań i oceny był procent zapłodnień, średnia ilość urodzonych i odchowanych w miocie, średnie masy ciała królików w okresie tuczu oraz zużycie paszy na kilogram przyrostu.
Różnice pomiędzy średnimi określano przy pomocy programu Statgraphics Plus (Manugistics, Inc., 1995).
Wyniki.
Najwyższy procent zapłodnień (81,5) zanotowano u samic z grupy kontrolnej, najniższy (63,3) u samic pozbawionych kontaktu wzrokowego z otoczeniem, przy zbliżonej ilości sztuk urodzonych w miocie (tab. 1). Różnice wystąpiły pomiędzy ilościami sztuk odchowanych z miotu - grupa B1 – 4,22szt/miot, grupa A - 5,67szt/miot. W okresie tuczu najwyższą masę ciała, w wieku 70 dni, miały zwierzęta z grupy B (1 475,1g) a najniższą - 1 120,3g (gr. A1). W wieku 90 dni najniższą średnią wagę (2 133,3g) zanotowano w grupie B a najwyższą (2 455,3) w gr. C1. Zużycie paszy na 1 kg przyrostu masy ciała wahało się od 3,78kg (gr. B) do 4,83kg (gr. B1).
Dyskusja.
Samice mające stały dostęp do widoku innych członków stada, uzyskały najwyższy procent zapłodnień a pozbawione możliwości kontaktu wzrokowego z innymi zwierzętami znacznie niższy. O wpływie klatek na zachowanie i produkcyjność samic donoszą również Romers i Meijherof (1997). Jest to zgodne ze wcześniejszymi doniesieniami autora (Gacek, 2000) dotyczącymi roli wzroku w zachowaniu królików. Rola bodźców wzrokowych w zachowaniu socjalnym królików wykazana została również przez Jilgea (1991) jako jedna z metod utrzymywania więzi pomiędzy poszczególnymi członkami stada. Brak różnic pomiędzy grupami, w średniej ilość sztuk urodzonych w miocie, wskazuje na odporność organizmu samicy na zróżnicowane warunki w jakich przebywały w okresie ciąży. Średnią ilość sztuk odchowanych z miotu nie da się jednoznacznie powiązać z izolacją wzrokową samic od pozostałych członków stada. Analizując efekty tuczu królików, w tych samych warunkach mikroklimatycznych (wewnątrz fermy), stwierdzono niższe masy ciała zwierząt pozbawionych możliwości kontaktu wzrokowego z sąsiadującymi członkami stada. Jest to zbieżne z obserwacjami Lehmana (1991) stwierdzającego wpływ zachowań socjalnych na rozwój młodych królików. Uzyskane masy ciała królików, w granicach 2 400g są zgodne z założeniami technologicznymi dla tej rasy (Gacek i Fijał, 2000). Przeprowadzone badania wykazały, że ograniczenie kontaktu wzrokowego pomiędzy królikami w okresie rozrodu wpływa negatywnie na procent zapłodnień i nieznacznie obniża ilość sztuk odchowanych z miotu, zwłaszcza przy chowie na wolnym powietrzu. Izolacja wzrokowa zwierząt w okresie tuczu, prowadzonego w warunkach chowu fermowego, powoduje drastyczne zmniejszenie końcowych mas ciała, pomimo dobrego wykorzystania paszy. Taka sama izolacja wzrokowa w warunkach chowu na wolnym powietrzu nie ogranicza mas ciała lecz powoduje nadmierne zużycie paszy. Powyższe wnioski są zgodne z doniesieniami Vergi (2000).
Piśmiennictwo
Gacek L. (2000). Etologia królika w warunkach fermy przemysłowej. Biuletyn Informacyjny IZ, R. XXXVIII, 3: 81-90.
Gacek L., Fijał J. (2000). Zróżnicowanie masy ciała królików nowozelandzkich białych w okresie tuczu w zależności od systemu żywienia w okresie okołoodsadzeniowym. Rocz. Nauk. Zoot., Supl. 8: 130-133.
Jilge B. (1991). The rabbit: a diurnal or nocturnal animal? J. Exp. Anim. Sci. 34: 170-183.
Lehman M. (1991). Social behaviour in young domestic rabbit under semi-natural conditions. Apll. Anim. Behav. Sci. 32: 269-292.
Romers J. M., Meijherof R. (1997). The effect of cage enlargment on the productivity and behaviour of rabbit does. World Rabbit Sci. 5: 87-90.
Manugistics, Inc. (1995). Statrraphics Plus, Gambit Kraków.
Verga M. (2000). Intensive rabbit breeding and welfare: development of research, trends and aplications. 7th World Rabbit Congress. 4-7 july 2000. Valencia, Spain, B: 491-511.
Tabele u autora: [email protected]
Leszek Antoni Gacek
Stosowane klatki lub boksy z głęboką ściółką nie zawsze zabezpieczają zwierzętom wymagany poziom dobrostanu przy zachowaniu dobrych wskaźników produkcyjnych (Romers i Meijherof, 1997). Celem niniejszej pracy było sprawdzenie wpływu ograniczenia bodźców wzrokowych na efekty rozrodu i wyniki tuczu królików rasy nowozelandzkiej białej przy zastosowaniu różnej konstrukcji klatek.
Materiał i metody.
Badania prowadzono na fermie królików w ZD IZ Chorzelów w latach 2000 i 2001 z zastosowaniem klatek z siatki ocynkowanej (gr. kontr. C i C1), klatek plastikowych, umożliwiających kontakt wzrokowy (gr. A i A1) i klatek plastikowych, matowych, uniemożliwiających kontakt wzrokowy (gr. B i B1). Doświadczenie prowadzono w warunkach chowu wewnątrz budynku (gr. dośw. A, B, C i C1) jak i na zewnątrz budynku, od wczesnej wiosny do późnej jesieni (gr. dośw. A1, B1). Do doświadczenia wykorzystano 141 samic i 270 sztuk królików młodych. Zarówno w klatkach metalowych (dł. 80, szer. 60, wys. 40cm), jak i plastikowych (dł. 60, szer. 40, wys. 40cm), samice miały do dyspozycji taką sama powierzchnię, po 0,48m2, natomiast sztuki młode w okresie tuczu w klatkach metalowych miały do dyspozycji powierzchnię 0,12m2/1szt, natomiast w klatkach plastikowych 0,08m2/1szt. Przedmiotem badań i oceny był procent zapłodnień, średnia ilość urodzonych i odchowanych w miocie, średnie masy ciała królików w okresie tuczu oraz zużycie paszy na kilogram przyrostu.
Różnice pomiędzy średnimi określano przy pomocy programu Statgraphics Plus (Manugistics, Inc., 1995).
Wyniki.
Najwyższy procent zapłodnień (81,5) zanotowano u samic z grupy kontrolnej, najniższy (63,3) u samic pozbawionych kontaktu wzrokowego z otoczeniem, przy zbliżonej ilości sztuk urodzonych w miocie (tab. 1). Różnice wystąpiły pomiędzy ilościami sztuk odchowanych z miotu - grupa B1 – 4,22szt/miot, grupa A - 5,67szt/miot. W okresie tuczu najwyższą masę ciała, w wieku 70 dni, miały zwierzęta z grupy B (1 475,1g) a najniższą - 1 120,3g (gr. A1). W wieku 90 dni najniższą średnią wagę (2 133,3g) zanotowano w grupie B a najwyższą (2 455,3) w gr. C1. Zużycie paszy na 1 kg przyrostu masy ciała wahało się od 3,78kg (gr. B) do 4,83kg (gr. B1).
Dyskusja.
Samice mające stały dostęp do widoku innych członków stada, uzyskały najwyższy procent zapłodnień a pozbawione możliwości kontaktu wzrokowego z innymi zwierzętami znacznie niższy. O wpływie klatek na zachowanie i produkcyjność samic donoszą również Romers i Meijherof (1997). Jest to zgodne ze wcześniejszymi doniesieniami autora (Gacek, 2000) dotyczącymi roli wzroku w zachowaniu królików. Rola bodźców wzrokowych w zachowaniu socjalnym królików wykazana została również przez Jilgea (1991) jako jedna z metod utrzymywania więzi pomiędzy poszczególnymi członkami stada. Brak różnic pomiędzy grupami, w średniej ilość sztuk urodzonych w miocie, wskazuje na odporność organizmu samicy na zróżnicowane warunki w jakich przebywały w okresie ciąży. Średnią ilość sztuk odchowanych z miotu nie da się jednoznacznie powiązać z izolacją wzrokową samic od pozostałych członków stada. Analizując efekty tuczu królików, w tych samych warunkach mikroklimatycznych (wewnątrz fermy), stwierdzono niższe masy ciała zwierząt pozbawionych możliwości kontaktu wzrokowego z sąsiadującymi członkami stada. Jest to zbieżne z obserwacjami Lehmana (1991) stwierdzającego wpływ zachowań socjalnych na rozwój młodych królików. Uzyskane masy ciała królików, w granicach 2 400g są zgodne z założeniami technologicznymi dla tej rasy (Gacek i Fijał, 2000). Przeprowadzone badania wykazały, że ograniczenie kontaktu wzrokowego pomiędzy królikami w okresie rozrodu wpływa negatywnie na procent zapłodnień i nieznacznie obniża ilość sztuk odchowanych z miotu, zwłaszcza przy chowie na wolnym powietrzu. Izolacja wzrokowa zwierząt w okresie tuczu, prowadzonego w warunkach chowu fermowego, powoduje drastyczne zmniejszenie końcowych mas ciała, pomimo dobrego wykorzystania paszy. Taka sama izolacja wzrokowa w warunkach chowu na wolnym powietrzu nie ogranicza mas ciała lecz powoduje nadmierne zużycie paszy. Powyższe wnioski są zgodne z doniesieniami Vergi (2000).
Piśmiennictwo
Gacek L. (2000). Etologia królika w warunkach fermy przemysłowej. Biuletyn Informacyjny IZ, R. XXXVIII, 3: 81-90.
Gacek L., Fijał J. (2000). Zróżnicowanie masy ciała królików nowozelandzkich białych w okresie tuczu w zależności od systemu żywienia w okresie okołoodsadzeniowym. Rocz. Nauk. Zoot., Supl. 8: 130-133.
Jilge B. (1991). The rabbit: a diurnal or nocturnal animal? J. Exp. Anim. Sci. 34: 170-183.
Lehman M. (1991). Social behaviour in young domestic rabbit under semi-natural conditions. Apll. Anim. Behav. Sci. 32: 269-292.
Romers J. M., Meijherof R. (1997). The effect of cage enlargment on the productivity and behaviour of rabbit does. World Rabbit Sci. 5: 87-90.
Manugistics, Inc. (1995). Statrraphics Plus, Gambit Kraków.
Verga M. (2000). Intensive rabbit breeding and welfare: development of research, trends and aplications. 7th World Rabbit Congress. 4-7 july 2000. Valencia, Spain, B: 491-511.
Tabele u autora: [email protected]
Licencja: Creative Commons
