Każda z nich posiada wady i zalety, którym warto się bliżej przyjrzeć zanim dokonamy ostatecznego wyboru.
Opodatkowanie według skali podatkowej
Z tej formy opodatkowania może skorzystać każdy przedsiębiorca. Podatek odprowadza się od dochodu będącego różnicą między przychodem a kosztami jego uzyskania. Podatnik ma obowiązek prowadzić Księgę Przychodów i Rozchodów bądź księgę rachunkowa. Czasami konieczne jest również ewidencjonowanie środków trwałych, wyposażenia, przebiegu pojazdu itp. Podatek odprowadza się w formie zaliczek za okresy kwartalne lub w firmie uproszczonej.
Do zalet takiego rozwiązania można zaliczyć:
- pomniejszanie kwoty przychodów o koszty ich uzyskania,
- możliwość pomniejszenia dochodu o straty poniesione w poprzednich latach,
- stosowanie kwoty zmniejszającej wysokość podatku,
- możliwość korzystania z ulg i odliczeń,
- możliwość rozliczenia dochodu wspólnie z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dzieci.
Natomiast największą wadą takiej formy opodatkowania jest to, iż do przychodów uzyskanych z prowadzonej działalności gospodarczej konieczne jest doliczenie przychodów uzyskanych z innych źródeł (np. dodatkowej pracy na etacie). Wtedy też, gdy łączny dochód przekroczy 85 528 zł, wysokość podatku wzrasta z 18% do 32%.
Podatek liniowy
Ta forma opodatkowania jest dostępna dla osób działających samodzielnie lub w spółkach cywilnej, partnerskiej, jawnej oraz komandytowej. Wysokość tego podatku wynosi 19%. Jeśli chodzi o spółki to nie ma żadnej dyrektywy nakazującej, by każdy ze wspólników rozliczał się w ten sposób. A więc możliwe jest, by jeden z nich wybrał ten sposób opodatkowania prowadzonej działalności, a pozostali inną np. według skali podatkowej. Podatek odprowadza się od dochodu, będącego różnicą przychodu pomniejszonego o koszty jego uzyskania. Jeśli zaś chodzi o zaliczki na podatek dochodowy to opłaca się je kwartalnie lub w formie uproszczonej (comiesięczne wpłacanie stałej kwoty, która nie jest zależna od dochodu).
Zaletami opodatkowania podatkiem liniowym są:
- pomniejszanie przychodów o koszty ich uzyskania,
- stała stawka podatku, na którą nie ma żadnego wpływu wysokość osiąganych dochodów,
- do dochodów osiąganych z prowadzonej działalności gospodarczej nie dolicza się dochodów uzyskanych z innych źródeł,
- od dochodów pozyskiwanych z innych źródeł i opodatkowanych według skali podatkowej można odliczać ulgi.
Z kolei do wad można zaliczyć:
- nie można się rozliczać wspólnie z małżonkiem ani jako rodzic samotnie wychowujący dziecko,
- od podstawy opodatkowania można odliczyć tylko odprowadzone w danym roku składki na ubezpieczenie zdrowotne, kwoty wpłacone na konto emerytalne oraz straty poniesione w poprzednich latach,
- możliwość odliczenia składek na ubezpieczenie zdrowotne, które zostały odprowadzone w danym roku podatkowym.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Na tą formę opodatkowania może się zdecydować osoba samodzielnie prowadząca działalność gospodarczą, działająca w spółce cywilnej lub jawnej, ale tylko wtedy, gdy spełnia określone przez prawo wymogi. Obowiązuje kilka stawek ryczałtu, mianowicie 20%, 17%, 8,5%, 5,5% oraz 3%, a to, którą będzie musiał opłacać przedsiębiorca uzależnione jest od rodzaju prowadzonej przez niego działalności. Warto podkreślić, że opodatkowaniu podlega przychód, którego nie można pomniejszych o koszty jego uzyskania. Niemniej jednak, istnieje możliwość odliczenia od niego wydatków, które jeszcze nie zostały od niego odjęte lub nie zostały zaliczone w poczet kosztów uzyskania przychodu. Możliwe jest również odliczenie od niego strat poniesionych w poprzednich latach. Osoby odprowadzające ten rodzaju podatku zobowiązane są do ewidencjonowania przychodów i czasami do prowadzenia wykazu środków trwałych a także wartości niematerialnych i prawnych. Podatek opłaca się co miesiąc lub kwartalnie.
Wśród zalet takiego rozwiązania należy wskazać:
- bardzo prosty sposób prowadzenia ewidencji,
- niskie stawki opodatkowania w porównaniu do podatku liniowego lub podatku według skali podatkowej.
Natomiast wady takiego opodatkowania to:
- przychodu nie można pomniejszyć o koszty jego uzyskania, nawet jeśli są bardzo wysokie,
- nie ma możliwości rozliczania się wspólnie z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko.
Karta podatkowa
Z karty podatkowej mogą skorzystać jedynie Ci przedsiębiorcy, którzy prowadzą określoną przez prawo działalność i spełniają pewnie wymogi. Chcąc z niej skorzystać należy złożyć w urzędzie skarbowym druk PIT-16. Wysokość karty podatkowej ustalana jest przez naczelnika tejże instytucji i obowiązuje przez rok. Uzależniona jest od stawek ustawowych, rodzaju prowadzonej działalności, liczby zatrudnionych pracowników oraz liczby mieszkańców w danej miejscowości. Podatnicy korzystający z karty podatkowej nie muszą prowadzić ksiąg podatkowych, ale zobowiązani są do prowadzenia ewidencji zatrudnionych osób i kart przychodów pracowników. Poza tym muszą przechowywać rachunki i faktury oraz okazywać je na żądanie klientów.
Zalety karty podatkowej:
- mocno okrojone obowiązki ewidencyjne,
- dokładnie określony podatek, który opłaca się przez cały rok,
- możliwość zrezygnowania z karty podatkowej w ciągu 14 dni od otrzymania decyzji o jej przyznaniu.
Wady karty podatkowej:
- podatek należy opłacać niezależnie od wysokości uzyskiwanych przychodów,
- nie można złożyć rocznego rozliczenia podatkowego wspólnie z małżonkiem ani jako rodzic samotnie wychowujący dziecko,
- nie można skorzystać z żadnych ulg podatkowych, dopuszczalne jest jedynie odliczenie składek odprowadzonych na ubezpieczenie zdrowotne.
