Parodontoza, choroba przyzębia
Parodontoza jest chorobą infekcyjną tkanek przyzębia, czyli struktur utrzymujących zęby, którymi są dziąsło, więzadła (ozębna), kość wyrostka zębodołowego, cement korzeniowy. Jest ona stosunkowo częstym i niebezpiecznym schorzeniem jamy ustnej, zagrażającym zębom na równi z próchnicą. Ocenia się, że u co 7 pacjenta utrata zębów spowodowana jest właśnie parodontozą, powodującą trwałe i często nieodwracalne uszkodzenia.
Chorobę infekcyjną tkanek przyzębia powodują bakterie gromadzące się w płytce nazębnej i kamieniu nazębnym (zmineralizowana płytka). Złogi najczęściej powstają na powierzchniach zębów trudnych do czyszczenia, jak przestrzenie międzyzębowe, a mogą być zlokalizowane naddziąsłowo i poddziąsłowo. Zalegając na powierzchni zębów, powodują, że bakterie są w bezpośrednim sąsiedztwie tkanek przyzębia, negatywnie na nie oddziałując.
Gdy pod linią dziąseł tworzą się tzw. kieszonki, zaczynają się w nich gromadzić bakterie, które bardzo szybo się rozmnażają w korzystnym dla nich środowisku. Powodują one infekcję przyzębia, której konsekwencją jest osłabienie włókiem mocujących zęby i uszkodzenie kości. Dziąsła się obniżają, odsłaniając korzenie, a zęby, które dotąd stały stabilnie, zaczynają się przemieszczać i ruszać.
Przyczyny parodontozy
Najczęstszą przyczyną chorób dziąseł, w tym również parodontozy, jest niedostateczna higiena jamy ustnej. Jednak pewne znaczenie mają również czynniki genetyczne, choć w mniejszym już stopniu, a także sposób odżywiania (dieta uboga w witaminy, głównie niedobór witaminy C). Wśród przyczyn parodontozy wymienia się również:
- nieszczelne wypełnienia,
- nieprawidłowo dopasowane uzupełnienia protetyczne,
- wady zgryzu,
- alergie,
- leki,
- zmiany hormonalne,
- choroby immunologiczne,
- cukrzycę,
- powikłania związane z białaczką.
Ryzyko wystąpienia parodontozy wzrasta z wiekiem, w związku z czym infekcje tkanek przyzębia częściej obserwuje się u osób starszych.
Objawy parodontozy
Pierwsze symptomy zapalenia dziąseł i parodontozy można dostrzec bez konieczności konsultacji ze stomatologiem. Zaniepokoić powinny takie objawy, jak:
- krwawienie dziąseł, które może pojawić się podczas szczotkowania zębów, a nawet samoistnie,
- zmieniony kolor dziąseł, które przybierają mocno czerwony odcień,
- nieprzyjemny zapach z ust,
- rozrost i obrzęk dziąseł,
- obnażenia szyjek zębowych i związana z tym nadwrażliwość zębów,
- przemieszczenia zębów polegające na wysunięciu lub wychyleniu, czego konsekwencją są coraz większe szpary w uzębieniu.
W przypadku wstąpienia którychkolwiek z wymienionych objawów należy skonsultować się ze stomatologiem, który oceni stan dziąseł na podstawie badań klinicznych i radiologicznych.
Leczenie parodontozy
Konsekwencją parodontozy jest osłabienie i zniszczenie struktur utrzymujących zęby, co powoduje nawet ich utratę. Ponadto, infekcja tkanek przyzębia może prowadzić do poważnych dolegliwości ogólnoustrojowych. Przyczyną są toksyny wydzielane przez bakterie zalegające w kiszonkach dziąsłowych, które krwioobiegiem wędrują do organizmu.
Dlatego parodontozę, ale też inne choroby dziąseł, bezwzględnie należy leczyć. Leczenie parodontozy odbywa się w trzech etapach:
- pierwszy – polega na dokładnym oczyszczeniu zębów poprzez usunięcie kamienia nazębnego naddziąsłowego i poddziąsłowego,
- drugi – polega na chirurgicznym usunięciu kieszonek oraz obkurczeniu tkanki dziąseł za pomocą leków, które jednocześnie eliminują stan zapalny i zapobiegają krwawieniu, następnie wykonywane są zabiegi mające na celu odtworzenie zniszczonych struktur utrzymujących zęby,
- trzecia – polega na regularnych wizytach kontrolnych w celu podtrzymania efektów leczenia.
Podczas leczenia parodontozy konieczne jest sprecyzowanie i wyeliminowanie przyczyny wystąpienia choroby, co najczęściej sprowadza się do nauki prawidłowej higieny jamy ustnej i przestrzegania profilaktyki zaleconej przez stomatologa.
Zapobieganie parodontozie
Ponieważ parodontoza jest powodowana głównie przez czynniki zewnętrzne, można jej zapobiegać, a w przypadku skłonności genetycznych zmniejszyć ryzyko jej wystąpienia. Wystarczy stosować się do kilku zasad wynikających profilaktyki i prawidłowej higieny jamy ustnej. Istotne znaczenie ma więc:
- regularne szczotkowanie zębów, przynajmniej dwa razy dziennie (w przypadku chorych dziąseł szczoteczką miękką), i stosowanie nici dentystycznej w celu oczyszczenia szczelin międzyzębowych, a także płynów do płukania jamy ustnej,
- zbilansowana dieta bogata w warzywa, owoce, pełnoziarniste zboża, białko,
- wizyty kontrolne u stomatologa w celu usunięcia złogów nazębnych – co 6 miesięcy lub co 4 miesiące w przypadku zdiagnozowanych chorób dziąseł lub parodontozy.
