Trochę o geografii...
Oficjalna nazwa Indii to Republika Indii. Jest to państwo położone w Azji Południowej, nad Oceanem Indyjskim, które zajmuje większą część tak zwanego subkontynentu indyjskiego. Ów subkontynent obejmuje swoim zasięgiem Półwysep Indyjski razem z Cejlonem oraz Niziną Hindustańską. Indie to jedno z największych i najludniejszych państw Azji. Warto wiedzieć także o tym, iż to właśnie Indie są jednym z największych skupisk wyznawców islamu oraz hinduizmu. Powierzchnia państwa wynosi 3 287 262 kilometrów kw. Indie graniczą z takimi państwami jak Chiny, Nepal, Bhutan (na północy), Pakistan (na północnym zachodzie), Bangladesz oraz Mjanma (na północnym wschodzie) i Sri Lanka (na południowym wschodzie). Ciekawostką jest, że choć Cejlon jest wyspą (na której położone jest państwo Sri Lanka) to jest połączone z Indiami łańcuchem wysp, które noszą nazwę Most Adama.
Indie otoczone są takimi łańcuchami górskimi jak Himalaje oraz Karakorum. Himalaje, jak wiadomo, są najwyższym łańcuchem górskim na Ziemi ze słynnym Mount Everest o wysokości 8848 m n.p.m. (a zatem jest to najwyższy szczyt Ziemi) , z kolei łańcuch górski Karakorum zajmuje także zaszczytne drugie miejsce i właśnie tu położony jest nie mniej słynny szczyt K2 o wysokości 8611 m n.p.m.
Od strony południowego zachodu Indie oblewane są przez wody Morza Arabskiego, od południowego wschodu natomiast ograniczone są wodami Zatoki Bengalskiej oraz Morza Andamańskiego. Do Indii należą archipelagi takie jak Andamany (576 wysp, 26 zamieszkałych), Nikobary (22 wyspy) oraz Lakkadiwy (36 wysp).
Rzeźba terenu
Indie są krajem zdecydowanie wyżynnym. Średnia wysokość wyżyny Dekanu oscyluje pomiędzy 600 a 900 m n.p.m. Niziny nadbrzeżne wcinają się w ląd na około 80 kilometrów (jedynie we wschodnim nadbrzeżnym pasie niziny wcinają się w ląd na około 200 kilometrów). Nizina Hindustańska rozciąga się między wyżyną Dekan a Himalajami znajdującymi się w północnej części Indii. Nizina ta obejmuje Nizinę Brahmaputry, Gangesu oraz Indusu. Patrząc na Himalaje, można zaobserwować, że wznoszą się one nad Niziną Hindustańską trzema stopniami. Pierwszym ze stopni są góry Śiwalik rozciągające się na wysokości od 800 do 1200 m n.p.m., następnie Himalaje Małe (od 2500 do 3000 m n.p.m. oraz Wysokie Himalaje, gdzie najwyższy szczyt sięga 8126 m n.p.m. i jest to Nanga Parbat.
Kilka słów o klimacie
Klimat Indii jest głównie klimatem zwrotnikowym, wyłączając tylko Karakorum oraz Himalaje, gdzie mamy do czynienia z klimatem podzwrotnikowym. Najwyższe partie gór cały rok pokryte są śniegiem i panuje tam srogi mróz (około -40 st. C), z kolei na pustyni (Indie północno-zachodnie) panuje klimat skrajnie suchy. Cechą charakterystyczną klimatu Indii jest to, iż występują cykliczne wiatry, zarówno latem (od strony oceanu) jak i zimą (od strony lądu). Najmniejsze opady deszczu występują od października do maja. Wyłączając tereny pustynne oraz górzyste, Indie leżą w strefie klimatów gorących.
Średnie temperatury to około 20-25 st. C. Zimą temperatura waha się pomiędzy 10-15 st. C, zaś najcieplej jest w kwietniu i maju, gdy temperatura sięgać może nawet do 40 st. C. Ciekawostką jest, iż na pustyni Thar występują bardzo podobne warunki termiczne do tych, jakie panują na słynnej Saharze. Indie z powodu swojego położenia i panujących tu warunków naturalnych często są narażone naprzemiennie na takie klęski jak susza oraz powódź.
Indyjskie wody
Indie nie mogą pochwalić się dużą ilością jezior. Niewielkich rozmiarów jeziora polodowcowe oraz tektoniczne występują w Himalajach. Największym jeziorem w Indiach jest jezioro Sambhar. Leży ono w Radżastanie i jest jeziorem słonym. Zdecydowanie największy system rzeczny w Indiach stanowi słynna rzeka Ganges. Jak wiadomo, jest ona wyjątkowo zanieczyszczona, ale dla hindusów jest ona świętą rzeką. Każdy wyznawca hinduizmu chce dotrzeć do rzeki, aby wykąpać się w niej, by w ten sposób zmyć z siebie grzechy. Wszystkie miasta wybudowane nad rzeką także uznawane są za święte, ze względu na swoje położenie. Ważnym punktem pielgrzymek jest jaskinia lodowa Gangotri, gdzie rzeka bierze swój początek. Taką też nazwę nosi miasto Gangotori położone na pogórzu Himalajów Wielkich, mieści się tam świątynia Gangotori. Kolejną ważną rzeką w Indiach jest Brahmaputra, która łączy się z Gangesem w Bangladeszu. Rzeka ta wypływa z Tybetu. W Indiach występuje duża ilość wód podziemnych.
Fauna i flora Indii
Na obszarze Indii występują głównie lasy monsunowe (można tu spotkać drzewo tekowe), ale znajdują się tu także lasy równikowe, które zawsze są zielone (Wybrzeże Malabarskie, Kotlina Asamu, Ghaty Zachodnie). Lasy namorzynowe występują w części południowej delty Gangesu oraz Brahmaputry, zaś w Himalajach południowych występują lasy twardolistne wraz z dzikimi oliwkami, pistacjami oraz akacjami. Las twardolistny przechodzi w wyższych piętrach w las mieszany, gdzie spotkać można przede wszystkim dęby i buki oraz w las iglasty, gdzie występują świerk, jodła oraz cedr himalajski. Wyżej występują już tylko stepy wysokogórskie oraz łąki alpejskie. Akacje i drzewa sandałowe porastają sawannę w suchym wnętrzu Dekanu, na pustyni z kolei występuje roślinność typowo pustynna, sucholubna. Choć brzmi to wyjątkowo pięknie i egzotycznie, faktem jest, że obecnie lasy zajmują jedynie 20 proc. powierzchni Indii i powierzchnia ta zmniejsza się corocznie o około 15 tyś. kilometrów kw. wskutek działalności człowieka. Liczne, dawniej naturalne zbiorowiska roślinne, obecnie stanowią użytki rolne.
Fauna Indii jest bardzo bogata i różnorodna. W północnych Indiach fauna jest fauną typową dla Regionu Środkowoazjatyckiego, żyją tutaj koziorożce syberyjskie, owce dzikie, nachury (pokrewieństwo z owcami i kozami), jaki. Z większych drapieżników można spotkać niedźwiedzia himalajskiego i irbisa. Z dużych ptaków można wymienić orła przedniego oraz sępa himalajskiego. Na krańcach południowych kraju żyją niedźwiedzie wargacze. Większą część Indii zajmują Region Cejloński i Region Przednioindyjski. Tam też występują nosorożce indyjskie, nosorożce sumatrzańskie, słonie indyjskie, bawoły, lamparty, tygrysy. W Indiach żyją niebezpieczne gatunki gadów takie jak pytony, kobry. Można spotkać także jadowite pająki.
Polityka i podział administracyjny
Indie to demokratyczna republika federacyjna. Konstytucja Indii pochodzi z 1950 roku. Prezydent jest głową państwa. Władzę ustawodawczą posiada parlament. Kraj podzielony jest na 26 stanów (na czele każdego ze stanów stoi gubernator), 6 terytoriów związkowych oraz jedno terytorium stołeczne
Religia
Hinduiści stanowią 79,5 proc. mieszkańców Indii. 14,4 proc. mieszkańców wyznaje islam. Chrześcijanie stanowią 2,5 proc. ludności Indii. Ponadto jest niewielki odsetek osób wyznających buddyzm, animizm i inne religie.
Język
Oficjalny język Indii to hindi. Popularny jest jednak także język angielski, który jest językiem pomocniczym. Dodatkowo istnieje 21 innych języków, dopuszczonych przez konstytucję. W związku z tym można posługiwać się nimi w szkołach czy urzędach.
Indyjskie miasta (zabytki, atrakcje)
Nowe Delhi
Stolicą Indii jest miasto Nowe Delhi (od roku 1947). Mieści się ono w jednostce administracyjnej o statusie narodowego terytorium stołecznego Delhi. Najbardziej znanym zabytkiem jest Brama Indii. Została ona wybudowana w latach 1921-1931 na pamiątkę żołnierzy indyjskich poległych w czasie pierwszej wojny światowej. Brama została ufundowana przez księcia Wielkiej Brytanii. Brama ma wysokość 42 metrów i nocą jest pięknie oświetlona, dlatego też w jej okolicy nigdy nie brakuje turystów.
Delhi
Delhi jest dawną stolicą Indii. Miasto leży nad Jamuną, która jest głównym dopływem Gangesu i także uważana jest za jedną ze świętych rzek hinduizmu. Delhi jest drugim pod względem wielkości miastem w Indiach, dlatego podzielone jest na 12 stref, stanowi istotny ośrodek naukowy, kulturalny, przemysłowy, komunikacyjny oraz turystyczny. W mieście można obejrzeć liczne zabytki, odwiedzić wiele muzeów, teatrów i tym podobnych atrakcji.
Wśród ważnych zabytków należy wymienić między innymi Kutb Minar, Czerwony Fort oraz grobowiec Humajuna - zabytki te wpisane ą na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Kutb Minar jest minaretem, który powstał w XIII wieku. Jest on zbudowany z czerwonego piaskowca. Jego wysokość wynosi 73 metry. Średnica u podstawy ma 14 metrów, zaś u szczytu 3 metry. Minaret wzniesiono na cześć pierwszego indyjskiego meczetu Kuwwat-al-Islam, ale nie służył on wyłącznie jako pomnik, bowiem wykorzystywano go również jako wieżę strażniczą. Ciekawostką jest, iż był on miejscem częstych samobójstw.
Grobowiec Humajuna wybudowano w latach 1564-1572. Jest on kompleksem budowli, spoczywa tam Humajun, władca Indii pochodzący z dynastii Wielkich Mogołów. W budowli można dostrzec elementy zarówno sztuki indyjskiej jak i perskiej.
Czerwony Fort powstał w latach 1638-1648. Jak nietrudno zauważyć, jego nazwa wywodzi się od charakterystycznego czerwonawego koloru budowli. Zabytek jest kompleksem fortecznych budowli. Obecnie jest to jeden z najbardziej popularnych i najchętniej odwiedzanych zabytków w Delhi. Dla turystów jest on udostępniony od roku 2003. Długość muru 2,5 metra, zaś wysokość od 16 do 33 metrów. Naturalną fosą dla fortu była rzeka Jamuna, której koryto mieści się obecnie około kilometr od fortu.
Bardzo ciekawym i wartym odwiedzenia miejscem jest Raj Ghat. Jest to mauzoleum - tutaj właśnie miała miejsce kremacja Mahatmy Gandhiego, który był wyjątkowo ważną postacią w Indiach. Był on wielkim zwolennikiem pacyfizmu oraz jednym z twórców współczesnej indyjskiej państwowości.
Kolejną wyjątkowo interesującą propozycją jest Jantar Mantar. Jest to najstarsze obserwatorium astronomiczne tego rodzaju. Zostało ono wzniesione w roku 1724 przez maharażę Sawai Jai Singha II (jest on twórcą także czterech innych obserwatoriów). Urządzenia pomiarowe wykonano z czerwonego piaskowca i robią one ogromne wrażenie.
Meczet Dżami Masdżid z całą pewnością jest wart odwiedzenia. Został on wzniesiony w latach 1654-1658 na zlecenie władcy mongolskiego Szahdżahana z dynastii Wielkich Mogołów (tego samego, który zlecił stworzenie słynnego mauzoleum Tadź Mahal). Koniecznie trzeba zobaczyć ów meczet między innymi z tego powodu, iż jest on nie tylko głównym meczetem w Delhi, ale także największą sakralną budowlą muzułmańską w całych Indiach. Meczet ma dwa minarety wysokie na 41 metrów. Dziedziniec jest tak wielki, iż jest w stanie zmieścić jednocześnie aż 25 tyś. osób. Budowla została wykonana z białego marmuru oraz czerwonego piaskowca.
Świątynia Lotosu jest absolutnie wyjątkową budowlą. Nie jest to zabytek, bowiem powstała ona w latach 1980-1986. Znajduje się w części południowej śródmieścia i jest ona największą świątynią bahaistyczną w całych Indiach. Jej nazwa wywodzi się stąd, iż do złudzenia swoim wyglądem przypomina ona kwiat lotosu. Ma ona wysokość prawie 40 metrów, a filary główne stworzone są na rzucie dziesięciokąta foremnego. Często można spotkać się z opinią, że świątynia ta przypomina w wielu miejscach słynne mauzoleum Tadź Mahal. Jednocześnie w świątyni może przebywać około 2,5 tyś. osób. Ciekawostką jest, że wewnątrz nie znajdziemy żadnego symbolu religijnego. Jest to celowy zabieg, bowiem świątynia zaprasza do modlitwy absolutnie każdego, kto ma potrzebę pomodlenia się, bez względu na to, jaką religię wyznaje.
Bardzo ciekawymi obiektami i miejscami, na które także warto zwrócić uwagę będąc w Delhi są rezydencja prezydenta zwana Rashatrapati Bhavan, Parlament Indii, świątynie Akshardham oraz Laxminarayan, Hazrat Nizamuddin (stara miejska dzielnic z grobowcem), Plac Zwycięstwa czyli Vijay Chowk.
Mumbaj (Bombaj)
Mumbaj jest kolejnym interesującym miastem indyjskim. Jest on stolicą stanu Maharasztra i znajduje się na wyspie Salsette położonej na Morzu Arabskim. Jest on także największym portem w zachodnich Indiach. Ciekawostką jest, iż wytwórnie filmowe w Mumbaju produkują każdego roku najwięcej filmów w skali całego świata. Jest to miasto różnych kultur i religii, poziom życia jest tutaj wyższy niż w pozostałych częściach Indii.
Miasto w większości położone jest na wysokości od 10 do 15 m n.p.m. Najwyższe wzniesienie ma 450 m n.p.m. (zwłaszcza część północna jest pagórkowata). Na obszarze miasta znajdują się trzy jeziora takie jak Vihar, Tulsi (z tych dwóch pochodzi słodka woda dla ludzi z miasta) oraz Powai. Ponadto dwa pierwsze jeziora mieszczą się na obszarze Parku Narodowego Borivali (o parkach za chwilę szerzej).
W Mumbaju występują tylko takie pory roku jak sucha (od listopada do lutego) i wilgotna ( od marca do października). Pora monsunowa na wyspie trwa od czerwca do września. Temperatura w porze wilgotnej wynosi średnio 30-40 st. C., zaś w porze suchej spada do około 11 st. C. Miasto jest położone w strefie, która jest aktywna pod względem sejsmicznym, dlatego też zdarzają się tutaj trzęsienia ziemi, których siła może mieć nawet 6,5 st. w skali Richtera.
Będąc w Mumbaju warto zwrócić uwagę na takie zabytki jak między innymi Brama Indii powstała w latach 1915-1924. Ma ona wysokość 26 metrów i jest jedną z najbardziej popularnych atrakcji miasta. Kolejnym ciekawym zabytkiem jest dworzec główny Chhatrapati Shivaji Terminus z 1888 roku, Bank Rezerw Indii z 1935 roku, Poczta Główna z lat 1904-1913, wybudowana z czarnego bazaltu, białych kamieni z Dhrangdy oraz żółtych kamieni Kurla.
Duże wrażenie robi Shreepati Arcade, który ma wysokość 153 metrów (45 pięter). Najstarszym kinem w Mumbaju jest Regal Cinema z roku 1933. Warto odwiedzić także kościół Mount Mary (rzymskokatolicki), meczet Haji Ali Drgah, który połączony jest ścieżką ze świątynią Mahalaxmi. Ciekawostką jest, iż ścieżkę widać tylko w czasie odpływu. Kolejne zabytki to świątynia Mumba Devi Mandir z 1675 roku, Muzeum Księcia Walii XIX wieku, fontanna Flora z 1864 roku. Warto odwiedzić także Narodową Galerię Sztuki Współczesnej oraz Galerię Sztuki Jehangir.
Bangalore
Bangalore to następna propozycja. Miasto znajduje się na płaskowyżu Dekan i również pełne jest fascynujących zabytków. Między innymi można odwiedzić tu jeden z najpiękniejszych i najbardziej bogatych ogrodów botanicznych w Indiach, Lal Bagh. Ogród został założony w roku 1760. Kolejny zabytek to Pałac Letni Tipo Sultana z 1799 roku, Park Cubbona, z 1864 roku (w parku Muzeum Rządowe z cennymi eksponatami), świątynia Gawi Gangadhareśwara z XVI wieku, Świątynia Byka, meczet Dżama Masdźit, świątynia Ganeśa z posągiem Ganeśa, który jest co cztery lata odtwarzany z ponad stu kilogramów masła! Warto zwrócić uwagę również na katedrę św. Marka, ruiny fortecy Nandidrug.
Kalkuta
Kalkuta jest miastem znajdującym się w delcie Gangesu, jest stolicą stanu o nazwie Bengal Zachodni. Miasto jest ogromnym ośrodkiem zarówno kulturalnym, naukowym jak i przemysłowym w regionie. Właśnie tutaj mieści się Acharya Jagadish Chandra Bose Indian Botanic Garden będący najstarszym ogrodem botanicznym w Indiach, założonym w roku 1797. Jego powierzchnia wynosi 110 hektarów, znajduje się tam 1400 gatunków roślin. Ponadto w mieście znajdują się liczne zabytkowe budowle architektury sakralnej oraz pałacowej.
Agra
Agra jest miastem znajdującym się w stanie Uttar Pradesh, nad rzeką Jamuną. Miasto słynie przede wszystkim z tego, że mieści się tu słynne mauzoleum Tadź Mahal oraz Czerwony Port.
Tadź Mahal
Jest to mauzoleum, które wzniósł Szahdżahan po śmierci swej żony Mumtal Mahal zmarłej w roku 1631. Budowa mauzoleum trwała 22 lata. Do mauzoleum można dotrzeć przez Bramę Saraceńską, która stworzona jest z czerwonego piaskowca. Drogi do Tadź Mahal wyłożone są marmurem. Na obszarze mauzoleum mieszczą się cztery ogrody. Tadź Mahal stoi na platformie, ma wysokość 74 metrów, wieńczy go wielka kopuła, którą otaczają kolejne cztery mniejsze. W narożnikach budowli stoją cztery minarety. Do Mauzoleum przylegają pawilony. W pawilonie zachodnim mieści się meczet, zaś w pawilonie wschodnim sala zebrań. Prawdziwe grobowce Szahdżahana oraz jego żony Mumtal Mahal położone są w podziemiach, zaś we wnętrzu mauzoleum postawione są symboliczne cenofaty czyli sarkofagi.
Czerwony Fort
Jest to kolejny niebywały zabytek Indii mieszczący się w Agrze. Jego budowę rozpoczęto w roku 1565. Fort był ośrodkiem władzy państwa Wielkich Mogołów. Nazwa fortu, podobnie jak nazwa fortu w Delhi, pochodzi od charakterystycznego koloru budowli. Fort w dawnych czasach otoczony był fosą i wiodła do niego droga przez bramę o nazwie Amar Singh. Ciekawostką jest, iż z bramy tej zrzucano dostojników skazanych na śmierć. Do części wewnętrznej budowli wiedzie następna brama. Nad nią znajduje się Wieża Jaśminowa. Choć pierwotnie fort spełniał funkcje militarne, później zaczął służyć jako rezydencja dla rodziny cesarskiej.
Itmad-Ud-Daulah
Jeszcze jednym ciekawym zabytkiem Agry jest Itmad-Ud-Daulah będący grobowcem perskiego mirzy Ghijas-bega. Wybudowano go w latach 1622-1628. Mauzoleum to położone jest ba północnym brzegu Jamuny. Na tymże mauzoleum wzorowano się wznosząc Tadź Mahal.
Parki Narodowe
W Indiach znajduje się 18 parków narodowych. Do największych należą Park Narodowy Manas oraz Park Narodowy Kaziranga.
Park Narodowy Manas
Park Narodowy Manas, liczący powierzchnię 391 kilometrów kw., znajduje się w stanie Asam (Indie północno-wschodnie), u stóp Himalajów. Jest on położony nad rzeką Brahmaputra. Park zamieszkiwany jest przez 380 gatunków ptaków oraz 55 gatunków ssaków takich jak między innymi nosorożce indyjskie, słonie indyjskie czy dzikie bawoły indyjskie. Park został utworzony w roku 1990. Wcześniej jednak, już w 1928 roku mieścił się tutaj rezerwat o powierzchni około 360 kilometrów kw. W roku 1973 objęto ochroną tygrysy bengalskie. W roku 1985 rezerwat wpisano na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Od 1992 do 2011 park uznany był za bardzo zagrożony z powodu aktywności terrorystów, a także kłusownictwa.
Park Narodowy Kaziranga
Park Narodowy Kaziranga znajduje się niedaleko pierwszego omówionego parku, także położony jest w stanie Asam, nad Brahmaputrą, niedaleko miasta Guwahati (przy okazji warto je odwiedzić). Park powstał w roku 1974 w celu ochrony nosorożca indyjskiego. Już wcześniej, w roku 1905 powstał w tym miejscu rezerwat przyrody, który miał taki sam cel, bo wówczas gatunkowi temu groziło wyginięcie. Polowanie na nosorożce zostało jednak zakazane dopiero w roku 1938. Jeszcze jednym krokiem przed utworzeniem parku narodowego było utworzenie w roku 1950 rezerwatu ścisłego. W roku 1985 park znalazł się na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Właśnie na obszarze Parku Narodowego Kaziranga żyje 2/3 populacji nosorożca indyjskiego. Ponadto w parku żyją tygrysy bengalskie, słone indyjskie, gaury oraz hubarki bengalskie (duży gatunek ptaka). Obecnie park ma powierzchnię 430 kilometrów kw.
Park Narodowy Jima Corbetta
Park Narodowy Jima Corbetta jest najstarszym indyjskim parkiem narodowym założonym w roku 1936. Mieści się on w stanie Uttaranchal nad rzeką Ramganga i ma powierzchnię 521 kilometrów kw. Początkowo nazywał się Hailey National Park, a następnie Ramganga National Park. Obecna nazwa obowiązuje od roku 1957. Park ten przede wszystkim jest ostoją tygrysa bengalskiego, ponadto żyją tu między innymi słonie indyjskie, niedźwiedzie wargacze, lamparty, antylopy nilgau.
Park Narodowy Kanha
Park Narodowy Kanha mieści się w stanie Madhja Pradesh, w części północnej Dekanu. Jest to duży park o powierzchni 940 kilometrów kw. Początkowo, od roku 1935 funkcjonował jako rezerwat, a parkiem narodowym stał się w roku 1955. Park chroni tygrysa bengalskiego. Na obszarze parku znajdują się liczne nieduże jeziora, jest to teren pagórkowaty. Lasy na obszarze parku są lasami podrównikowymi, występuje tu także trawiasta sawanna. Poza wspomnianym tygrysem, żyją tu niedźwiedzie wargacze, lamparty oraz wiele gatunków kopytnych.
Indie to przecudowny kraj, bardzo bogaty pod względem kulturowym, bardzo zróżnicowany i posiadający cenne zabytki w skali światowej (co zostało wielokrotnie docenione m.in. przez UNESCO). Nie sposób poznać Indii w sposób dokładny wybierając się na wycieczkę zaledwie kilku czy kilkunastodniową. Warto więc zatrzymać się tam na dłużej. Kiedy jednak nie mamy takiej możliwości, warto ustalić dokładny plan podróży, w którym zostaną uwzględnione najciekawsze i najbardziej atrakcyjne pod względem turystycznym miejsca.
