Łatwo dostępnym a zarazem tanim rozwiązaniem promowania i reklamy produktów lub usług, jest przesyłanie ofert handlowych do potencjalnych klientów, w formie wiadomości email. Przedsiębiorcy nie powinni jednak zapominać o tym, iż niezamawiana oferta handlowa może zostać potraktowana, jako niechciana korespondencja, na którą odbiorca nie wyraził uprzednio zgody, a wiec jako spam.
Na całym świecie, spam jest dużym problemem, z którym poszczególne kraje próbują walczyć tworząc szczególne regulacje antyspamowe. W polskim ustawodawstwie nie stworzono jednej ustawy, która reguluje problem bezpieczeństwa w sieci, w tym problem spamu, jednak postanowienia w tym zakresie są ujęte w każdej dziedzinie prawa od prawa cywilnego, po prawo administracyjne i karne.
Można przyjąć, że pojęcie spamu definiuje ustawa o świadczeniu usług drogą elektroniczną i tak zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną („u.ś.u.d.e.”), zakazane jest przesyłanie niezamówionych informacji handlowych skierowanych do oznaczonych odbiorców będących osobami fizycznymi. Informację handlową uważa się za zamówioną, jeżeli odbiorca wyraził zgodę w formie stosownego oświadczenia woli (art. 10 ust. 2 u.ś.u.d.e.). Zgodnie z art. 2 ust. 2 u.ś.u.d.e., za informacją handlową uważa się każdą informację przeznaczoną bezpośrednio lub pośrednio do promowania towarów, usług lub wizerunku przedsiębiorcy. Informacja handlowa obejmuje przekazy o charakterze reklamowym, promocyjnym, a także oferty zawarcia umowy. W razie dopuszczenia się takiego działania można podlegać karze grzywny (art. 24 i 25 u.ś.u.d.e.). Nałożenie kary grzywny następuje w trybie przepisów o postępowaniu w sprawach o wykroczenia, a maksymalna wysokość nałożonej kary grzywny może wynieść 5 000 zł.
Surowsza kara za takie praktyki jest przewidziana, w przypadku, gdy powyższe działania zostaną zakwalifikowane na podstawie ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów, jako bezprawne praktyki przedsiębiorców naruszające zbiorowe interesy konsumentów. Wówczas Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów może w drodze decyzji nałożyć karę pieniężną w wysokości do 10% przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary (art. 106 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów). Poza tym, zgodnie z art. 9 ust. 3 pkt. 3 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, uciążliwe i niewywołane działaniem lub zaniechaniem konsumenta nakłanianie do nabycia produktów za pomocą środków porozumiewania się na odległość stanowi nieuczciwe praktyki rynkowe.
Przesyłanie niezamówionych informacji handlowych stanowi także czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Problem spamu reguluje także ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne na podstawie, którego zakazane jest używanie automatycznych systemów wywołujących, dla celów marketingu bezpośredniego, chyba że abonent lub użytkownik końcowy uprzednio wyraził na to zgodę (art. 172 ustawy o prawie telekomunikacyjnym, dalej „u.p.t.”). W przypadku nie zastosowania się do powyższego zakazu Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej może nałożyć karę pieniężną w wysokości do 3% przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary (art. 209 ust. 1 pkt. 25 u.p.t.).
Wydaje się, że przesyłanie niezamówionej informacji handlowej może naruszać także przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych („u.o.d.o.”), z uwagi na fakt, że zgodnie z art. 23 u.o.d.o. przetwarzanie danych jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy osoba, której te dane osobowe dotyczą wyrazi na to zgodę, a wykorzystywanie adresów email, które pozwalają spersonalizować daną osobę stanowi przetwarzanie danych osobowych. Należy jednak pamiętać, że zgodnie z art. 25 u.o.d.o. możliwe jest wtórne zbieranie danych osobowych, tj. zbieranie danych osobowych nie bezpośrednio od osoby, ale od pomiotów trzecich lub innych ogólnodostępnych źródeł informacji. W związku ze zbieraniem takich danych to na administratorze danych ciąży wówczas obowiązek informowania osoby, której dane dotyczą o warunkach zbierania i przetrzymywania danych oraz pouczenia o przysługujących jej w związku z tym prawach.
We wszystkich ww. przypadkach osoba pokrzywdzona uprawniona jest do wytoczenia powództwa przeciwko podmiotowi łamiącemu czy naruszającemu ciążące na nim obowiązki/zakazy wynikające z przywołanych powyżej aktów prawych. Przedsiębiorcy powinni, więc pamiętać, że przesyłanie niezamówionej informacji handlowej na gruncie prawa polskiego jest zakazane i jako takie nie powinno mieć miejsca w obrocie gospodarczym.
