Komisja Europejska do realizacji swoich celów stosuje liczne zachęty. Widoczne są one dla nas przede wszystkim poprzez tzw. dotacje udzielane z funduszy unijnych. Dotacje planowane są w dominującej większości w ramach budżetu unijnego, a więc teraz przygotowywane są oczywiście nowe rozdania 2014-20. Dotacje dzielą się na dwa koszyki. Pierwszy z nich oparty jest o programy ramowe i programy Unii Europejskiej. Środki z tego koszyka dysponowane są przez KE bezpośrednio lub poprzez podlegające jej agencje. Ze środków tych zasilane będą liczne programy, do których aplikować mogą również przedsiębiorstwa z naszej części Europy albo samodzielnie, albo poprzez współtworzone konsorcja. Z programów, które dla polskich przedsiębiorstw mogą być szczególnie interesujące warto wymienić:
- stymulujące rozwój transportu TEN-T oraz przygotowywany następca MarcoPolo,
- wspierające rozwój energetyki i przesyłu energii TEN-E oraz NER300,
- promujące działania badawczo-rozwojowe EuroStars i fundujący nawet 100% kosztów Horizon 2020 (następca 7mego Programu Ramowego) oraz
- zachęcające do działań pro środowiskowych: LIFE i znów Horizon 2020.
Środki w ramach dotacji dysponowanych bezpośrednio z Brukseli są dotacjami bezzwrotnymi, dostępnymi najczęściej dla wszystkich firm niezależnie od ich wielkości i oczywiście niezależnie od ich lokalizacji. Wręcz często jest tak, że przedsiębiorstwa z naszej części Europy mogą liczyć na uprzywilejowaną pozycję konkurując z wnioskami z Europy Zachodniej. Ze względu na szeroki strumień dotacji europejskich dostępnych dotąd w Polsce to źródło finansowania projektów znajdowało jak dotąd nikłe zainteresowanie wśród polskich firm. Jednak zarówno ze względu na bezzwrotność, często wyższą wysokość wsparcia, ale także prestiż wiążący się z czerpaniem bezpośrednio z KE będzie z pewnością wpływał na wzrost zainteresowania tymi grantami.
Dotacje w Polsce
Drugi koszyk tworzony jest z funduszy strukturalnych i funduszu spójności. Są to środki, za których wykorzystanie odpowiadają władze państw członkowskich i stowarzyszonych. To właśnie w ramach tego koszyka Polska otrzymała budżet bliski 73 mld euro na najbliższą perspektywę budżetową. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego (MRR) zdefiniowało 8 obszarów, które zyskały szczególną wagę przy tworzeniu programów dotacyjnych na najbliższe siedem lat:
- innowacje
- przedsiębiorczość
- badania i rozwój
- autostrady i drogi ekspresowe
- zielona energia
- transport przyjazny środowisku
- środowisko IT
- nauka, rynek pracy i integracja społeczna
Polski rząd planuje realizację dotacji w ramach programów centralnych (Infrastruktura i Środowisko; Inteligentny Rozwój; Wiedza, Edukacja, Rozwój; Polska Cyfrowa), jednego programu ponadregionalnego (Polska Wschodnia) oraz 16 programów regionalnych. Programy regionalne będą zarządzane przez agendy wyznaczone przez Urzędy Marszałkowskie i będą mogły znacząco różnić się pomiędzy poszczególnymi regionami. Dodatkowo w gestii Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi mają powstać programy dotyczące rozwoju obszarów wiejskich, morskich i rybackich.
