Roszczenia – to sposób ochrony prawnej własności poprzez system roszczeń, który przysługuje właścicielowi należności lub nieruchomości w przypadku naruszenia podstawowych, przysługujących mu praw. Ochrona petytoryjna gwarantowana jest przez dwa rodzaje roszczeń – windykacyjne i negatoryjne.
Roszczenie windykacyjne
Może nastąpić tylko wtedy, kiedy zostaną spełnione dwa warunki: rzecz dotyczy żądania wydania rzeczy i gdy roszczenie wynika z prawa własności. Uprawniony do wystąpienia z roszczeniami jest właściciel, współwłaściciel, użytkownik wieczysty lub dzierżyciel.
Roszczenie negatoryjne
Składa się z dwóch uprawnień realizowanych łącznie lub oddzielnie:
- żądania przywrócenia stanu zgodnego z prawem;
- zaniechania naruszeń.
Roszczenie wiarygodne
Roszczenie jest wiarygodne wtedy, gdy opiera się na podstawie prawnej, która pozwala na jego egzekwowanie na drodze wskazanej w przepisach prawa.
Roszczenie bezzasadne
Roszczenie jest oczywiście bezzasadne w takiej sytuacji, kiedy to z treści pozwu wynika, że żądanie jest sprzeczne z przepisami prawa i w związku z tym nie może być uwzględnione. Okoliczności te ocenia sąd, przy czym oczywistą bezzasadność musi powodować sama istota sprawy, np. kiedy roszczenie wynika z umowy będącej z mocy prawa nieważną.
Roszczenie główne
Roszczenie główne jest to roszczenie podstawowe, które przysługuje wierzycielowi, np. należności na fakturze niezapłaconej przez dłużnika.
Roszczenia uboczne
Roszczenia dodatkowe, które przysługują wierzycielowi w związku z przysługującym mu roszczeniem głównym; dotyczy to przede wszystkim odsetek za opóźnienie czy zwłokę, także kosztów dochodzenia należności.
