Za lokaty długoterminowe możemy uważać lokaty o długości powyżej jednego roku. Są to z reguły lokaty 24- lub 36-miesięczne. Naturalnie, możemy się również spotkać z lokatami o mniej standardowych długościach. W przypadku większości lokat, odsetki wypłacane są w momencie wygaśnięcia umowy, czyli w momencie zapadnięcia terminu lokaty. Nie inaczej wygląda to w sytuacji lokat długoterminowych. Może to powodować, że roczna efektywna stopa oprocentowania okaże się niższa niż wysokość nominalnego oprocentowania. Oprocentowanie lokat długoterminowych może być stałe w czasie trwania lokaty lub może ulegać zmianie w określonych momentach. Z reguły pierwsza opcja jest częściej stosowana.
W przypadku lokat o krótszym okresie, jesteśmy narażeni na ryzyko reinwestycji. Wynika ono z tego, że nie wiemy po jakiej stopie procentowej będziemy reinwestowali w przyszłości nasz kapitał oraz odsetki. Jeżeli dzisiaj zakładamy lokatę jednomiesięczną, to nie mamy pewności, że za miesiąc, w momencie zakończenia lokaty, będziemy mogli ją odnowić na takich samych warunkach, czyli przy takiej samej wysokości oprocentowania. Oprocentowanie lokat zależy w dużej mierze od stopy referencyjnej, ustalanej przez bank centralny. Rada Polityki Pieniężnej może zadecydować o obniżce stóp procentowych, co spowoduje również obniżenie oprocentowania nowo zakładanych lokat terminowych.
Również bank oferujący lokaty długoterminowe narażony jest na ryzyko, że spadną stopy procentowe, a tym samym będzie zmuszony wypłacać klientom odsetki z tytułu lokat długoterminowych, które są wyższe niż wynikałoby to z obecnych warunków rynkowych. Ryzyko to sprawia, że roczna efektywna stopa oprocentowania lokat długoterminowych może być niższa niż lokat o krótszym okresie, ponieważ bank, chcąc jak najbardziej ograniczyć to ryzyko, odpowiednio ustala oprocentowanie lokat długoterminowych.
Jednak może również wystąpić sytuacja odwrotna, kiedy stopy procentowe wzrosną. Wówczas osoby, które założyły wcześniej lokaty długoterminowe, poniosą pewnego rodzaju stratę, ponieważ mogłyby osiągnąć wyższe oprocentowanie. Sytuacja ta z kolei jest korzystna dla banku.
Zakładając lokaty terminowe o dłuższym okresie, niejako gwarantujemy sobie stałe oprocentowanie na przestrzeni tego całego okresu. Jeżeli stopy procentowe w tym czasie spadną, wówczas nasza sytuacja będzie relatywnie lepsza niż osób, które będą dopiero zakładały nowe lokaty z niższym oprocentowaniem. W przypadku wzrostu stóp procentowych, to my będziemy w gorszym położeniu. Nie dość, że nasze oprocentowanie będzie niższe, to jeszcze ewentualne rozwiązanie umowy przed czasem spowoduje utratę dotychczas naliczonych odsetek. Sytuacja ta nie musi jedynie dotyczyć lokat długoterminowych. Podobny dylemat możemy mieć, rozważając założenie lokaty rocznej oraz lokaty półrocznej, którą odnowimy po 6 miesiącach.
Jednym ze sposobów ograniczenia ryzyka reinwestycji jest obserwacja poczynań Rady Polityki Pieniężnej. Jeżeli oczekujemy, że obniży ona w najbliższym czasie stopy procentowe, wówczas korzystniejszym rozwiązaniem jest założenie lokaty o dłuższym terminie. W przeciwnym przypadku powinniśmy zdecydować się na lokaty o krótszym okresie. Jednym z istotnych czynników, który wpływa na decyzję RPP, jest poziom inflacji. Bank centralny dąży do utrzymania cen na stabilnym poziomie i dlatego też w przypadku zbyt wysokiej inflacji możemy z reguły oczekiwać podwyższenia stóp procentowych. Odwrotna sytuacja występuje, kiedy inflacja jest niska, a stopy procentowe są relatywnie wysokie. Jednak inflacja jest zaledwie jednym z wielu czynników, które Rada Polityki Pieniężnej bierze pod uwagę, podejmując swoje decyzje, dlatego jedynie czasami obserwacja tego wskaźnika pozwoli nam przewidzieć poczynania Rady.
