„Ajur” (āyur) to słowo z sanskrytu oznaczające życie. Jest to również synonim „siły życiowej”, czyli prany (prān. a). Jedną z podstawowych cech prany jest to, że zawsze jest ona w ruchu – nigdy nie jest statyczna. Stan zatrzymania jej nazywamy śmiercią. Stąd słowo „ajur” sugeruje zmieniający się i żywy system, ten, który zawiera w sobie życie, a nie ogranicza go do kategorii i pojęć. Ajur oznacza wszechogarniające podejście do natury, przestrzega i szanuje najważniejszy dar bycia żywym – zmianę. To, co nowe i co się zmienia, przyjmowane jest bez wysiłku, bez wyrzekania się czegokolwiek. W rzeczywistości zmiana jest procesem, który wzbogaca cały system.
Weda (veda) to również słowo z sanskrytu oznaczające wiedzę w znaczeniu logicznego postępu, a nie przypadkowego objawienia informacji. Często tłumaczy się je jako „naukę”, ponieważ wskazuje właśnie na ten logiczny postępujący rozwój. Słowo „wiedza” w takim kontekście sugeruje zrozumienie. Prawdziwego zrozumienia nie można osiągnąć wyłącznie za pomocą intelektu czy studiów. Weda sugeruje taki rodzaj rozumienia, który przychodzi, gdy staramy się dotrzeć do sedna naszej egzystencji. Zrozumienie może się pojawić tylko wskutek doświadczenia osobistego. Weda to logiczna forma wiedzy, którą zdobywamy, żyjąc i badając naturę życia – ajur.
Oznacza to, że ajurweda to żywy rozwijający się system, a nie martwa lub przestarzała metoda leczenia. Świadczy o tym chociażby fakt, że od pięciu tysięcy lat wciąż się z niej korzysta.
Aby zrozumieć ajurwedyjskie podejście do zdrowia, należy poznać podstawy ajurwedy będącej kompletną nauką o uzdrawianiu, uwzględniającą fizyczne, psychologiczne i duchowe aspekty życia.
Starożytni mędrcy indyjscy odkryli dwie podstawowe zasady, na których opiera się egzystencja: puruszę – Pierwotnego Ducha, zasadę odczuwania świadomości – oraz prakriti – Wielką Naturę, zasadę kreatywności. Wszystko istnieje dzięki zjednoczeniu tych dwóch elementów: ducha i materii.
Jednak te dwa elementy są również jednością, odwiecznym Dwa-w-Jednym, Świadomością oraz jej siłą twórczą, wykonawczą (Śiwa–Śakti). Purusza – esencja, indywidualność, świadomość – zawiera się we wszystkim, podobnie jak praktiti – siła manifestacji, zdolność twórczego przejawiania się.
Z początkowego połączenia się tych dwóch wielkich sił rodzi się Kosmiczna Inteligencja – mahat, w której zawiera się ziarno wszystkiego, co się przejawia. Nieodłączną częścią mahat są prawa natury.
Kosmiczna Inteligencja występuje również u ludzi w postaci inteligencji jako takiej. Nosi wówczas nazwę buddhi i jest tym, co umożliwia przebudzenie się. Jeśli rozwiniemy ją w pełni, stajemy się oświeceni, stajemy się buddhą. Buddhi to nasza zdolność percepcji, umiejętność odróżnienia tego, co prawdziwe, od tego, co nieprawdziwe. Jednakże ewoluując do postaci materialnej, inteligencja ta może zrodzić ego, poczucie, że jesteśmy odrębną jaźnią, czyli ahankara. Jest to zasada podziału, ponieważ tylko nasze poczucie odrębnego ego oddziela nas od jedności z życiem.
Z kolei ego daje początek uwarunkowanemu umysłowi, czyli uwarunkowanej świadomości nazywanej manas, która – jako poczucie samoświadomości – tworzy wokół siebie ograniczające nas ochronne pole myślowe. To ostatecznie łączy nas ze zbiorową nieświadomością nazywaną czitta, będącą swoistym magazynem myśli wszystkich ograniczonych umysłowości. Przez czitta pozostajemy pod wpływem ukrytych tendencji, nakazów i popędów powstałych na wcześniejszych etapach ewolucji, mających swe korzenie jeszcze w królestwie zwierząt, a także w bardziej odległych czasach.
Celem ajurwedy jest życie w harmonii z Kosmiczną Inteligencją, dzięki czemu nasza własna inteligencja staje się doskonalsza, a dzięki niej możemy powrócić do stanu jedności z naturą; dzięki naturze z kolei możemy powrócić do naszej prawdziwej jaźni i do ducha, czyli puruszy. Oto duchowe podstawy ajurwedy, stanowiące także fundament jogi oraz psychologii ajurwedyjskiej.
Fragment książki "Joga ziół" David Frawley
