Jeśli nie jesteś pewien co do przepisów w kwestii wszczęcia postępowania zalecam skorzystanie z usług adwokata w kancelarii adwokackiej. Adwokat na pewno udzieli Ci porady prawnej, co pomoże Ci we wszczęciu takiego postępowania jeśli jesteś pokrzywdzonym. Poniżej przybliżę niektóre przepisy, prawa i obowiązki pokrzywdzonego.
Jeżeli przyjrzymy się przepisowi art. 304 § 1 k.p.k., od razu należy przyznać, że nakłada on wprawdzie obowiązek, chociaż tylko społeczny, ale jednak obowiązek, zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa, który jest nałożony na każdego kto wie cokolwiek o popełnieniu tego przestępstwa. Abstrahując jednak od literalnej wykładni tego przepisu należy przyznać, że patrząc na niego pod kontem pokrzywdzonego można zaliczyć go do zakresu jego uprawnień. Skoro osoba, w tym pokrzywdzony, która dowie się o popełnieniu przestępstwa, ma obowiązek powiadomić o tym policję ewentualnie prokuratora, w takim przypadku, patrząc od strony organów ścigania mają one obowiązek takie zawiadomienie przyjąć.Kolejną możliwością wpłynięcia przez pokrzywdzonego na wszczęcie postępowania jest wniosek o ściganie.
Przy przestępstwach wnioskowych niezłożenie takiego wniosku przed wszczęciem postępowania, zgodnie z art. 17 § 1 pkt 10 k.p.k., stanowi przeszkodę procesową, która powinna skutkować umorzeniem postępowania. Sąd Najwyższy, w swojej uchwale z dnia 17 grudnia 1970 roku, uznał jednak, że brak ten może ulec konwalidacji na skutek późniejszego złożenia wniosku. Organ procesowy w takiej sytuacji jest zobowiązany do podjęcia kroków w celu uzyskania wniosku oraz pouczenia osoby uprawnionej, którą najczęściej jest pokrzywdzony, o jej uprawnieniach w tym zakresie. Podkreślić należy fakt, iż złożenie wniosku o ściganie nie jest obowiązkiem lecz prawem pokrzywdzonego, który wcale nie musi z tego prawa skorzystać.Jeżeli wniosek o ściganie dotyczy czynów bezwzględnie wnioskowych, czyli takich, które są ścigane w każdej sytuacji na wniosek, bez względu na to, kto jest sprawcą i czyje dobro zostało naruszone, nie musi wskazywać sprawców przestępstwa.
Zgodnie z art. 12 § 2 k.p.k. składającego wniosek należy uprzedzić o tym, że jeżeli wniosek nie wskazuje imiennie określonych sprawców lub zawiera żądanie ścigania tylko niektórych z nich, z mocy ustawy obejmuje również osoby, których czyny pozostają w ścisłym związku z czynem osoby wskazanej we wniosku lub z samym tym czynem. Niepodzielność podmiotowa wniosku nie ma jednak zastosowania do najbliższych wnioskodawcy. W razie niewskazania tych osób imiennie we wniosku, po ich wykryciu należy uzyskać odrębny imienny wniosek o ściganie .Przedmiotowa podzielność wniosku o ściganie jest natomiast dopuszczalna.W razie wielości czynów ściganych na wniosek, popełnionych w stosunku do tej samej osoby, możliwe jest mianowicie ograniczenie wniosku o ściganie jedynie do niektórych z tych przestępstw.
Zgodnie z art. 12 § 3 k.p.k. wniosek o ściganie może być cofnięty. Cofnięcie wniosku w postępowaniu przygotowawczym może nastąpić jedynie za zgodą prokuratora, w postępowaniu sądowym natomiast jedynie za zgodą sądu do rozpoczęcia przewodu sądowego na pierwszej rozprawie głównej. Możliwość cofnięcia wniosku została jednak wyłączona w odniesieniu do przestępstwa określonego w art. 197 k.k.Wyjątek niemożliwości cofnięcia przez pokrzywdzonego wniosku o ściganie w chwili jego wprowadzenia wzbudzał kontrowersje, gdyż, jeżeli już takie uprawnienie istnieje, to dlaczego jest ono ograniczone. Niemniej za takim uregulowaniem ograniczonego uprawnienia pokrzywdzonego przemawiały określone racje. Jedną z nich jest istnienie niebezpieczeństwa zastraszenia ofiar przez oskarżonych, czego wynikiem może być wycofanie wniosku o ściganie. Dlatego też zdaniem P. Kruszyńskiego "organa procesowe powinny mieć prawo kontroli decyzji pokrzywdzonego w tym sensie, czy aby cofnięcie wniosku nie zostało na nim wymuszone . W takim wypadku jednak może zdarzyć się, że jeżeli organa procesowe nie wyrażą zgody na cofnięcie przez pokrzywdzonego wniosku o ściganie, sam pokrzywdzony może zacząć zachowywać się w sposób bierny,a nawet zeznawać na korzyść oskarżonego, co sprawi, iż postępowanie straci sens". Tak więc tylko dobrowolne współdziałanie organów procesowych z pokrzywdzonym daje możliwość uznania oskarżonego winnym. Ten argument przemawia za celowością wprowadzenia szerokich możliwości cofnięcia przez pokrzywdzonego wniosku o ściganie w przypadku przestępstw wnioskowych. Jeżeli uprawniony cofnął wniosek w postępowaniu przygotowawczym, lecz nie uzyskał zgody prokuratora, może ponowić cofnięcie zarówno w dalszym postępowaniu przygotowawczym, jak i sądowym.Zdaniem T. Grzegorczyka zarówno prokurator, jak i sąd, przy rozważaniu kwestii zgody na cofnięcie wniosku, powinni mieć na uwadze z jednej strony cele postępowania karnego, w tym uwzględnienie prawnie chronionych interesów pokrzywdzonego, z drugiej zaś strony istotę instytucji ścigania na wniosek.Za wyrażeniem zgody na cofnięcie wniosku mogą przemawiać między innymi takie powody, jak naprawienie wyrządzonej szkody bądź powstanie stanu bliskości po podjęciu ścigania.Wola uprawnionego do cofnięcia wniosku powinna być wyraźna. Oświadczenie w tym zakresie może zostać złożone na piśmie, natomiast gdy jest składane ustnie, wymaga spisania protokołu.
