Po pierwsze: zasada ograniczonego zaufania
Skoro zdecydowaliśmy się na zakupy w sieci, chcemy by wszystko przebiegło szybko, sprawnie i bezproblemowo. Tego samego chce sprzedawca, bo w myśl zasady zadowolony klient nie tylko wróci do sklepu, ale również opowie o nim swoim znajomym.
Dlatego nie podchodźmy do zakupów internetowych zakładając, że ktoś może chcieć nas oszukać. Co prawda wiele słyszy się o nieuczciwych sklepach, które wyłudzają od kupujących setki tysięcy złotych i w magiczny sposób znikają z rynku, ale jest to tylko niewielki procent działających w sieci przedsiębiorców. To, że jest o nich głośno wynika tylko z medialnego rozgłosu, jaki nadaje się każdej podobnej sprawie. Z jednej strony psuje to odrobinę obraz internetowego handlu, z drugiej zaś odstrasza kolejnych naciągaczy chcących szybko dorobić się na naiwności kupujących oraz wyzwala w klientach większą ostrożność podczas internetowych transakcji.
Bądźmy więc optymistami, lecz zachowajmy czujność.
Po drugie: sprawdź stronę sklepu
Wybierając sklep internetowy, któremu chcemy powierzyć nasze pieniądze, prześwietlmy dokładnie jego stronę internetową. Jeśli właściciel sklepu traktuje ten biznes serio powinniśmy tam znaleźć:
- adres sklepu,
- REGON oraz NIP,
- przejrzyste zasady płatności,
- koszty, terminy i sposoby dostawy zamówienia,
- informacje o sposobie składania reklamacji i dokonywania zwrotów,
- dane kontaktowe.
W wypadku, gdy takich informacji brakuje, powinniśmy od razu nabrać podejrzliwości.
Równie ważne, jak uczciwość sprzedawcy, jest zabezpieczenie samej witryny przed wyciekiem danych. Zwłaszcza, że zawierając transakcję, w procesie zamawiania pozostawiamy bardzo dużo informacji o sobie. Dlatego powinniśmy wybierać sklepy, które stosują zabezpieczenia szyfrujące nasze poczynania w trakcie składania zamówienia. Najpopularniejszym z nich jest certyfikat SSL. Jego obecność sygnalizowana jest niewielką kłódeczką pojawiającą się na dolnej listwie przeglądarki i zmianą początku adresu z http:// na https://. Każdy sklep możemy przetestować rozpoczynając składanie fikcyjnego zamówienia (jednak bez jego finalizacji) i obserwując czy pojawiają się wskaźniki certyfikatu zabezpieczającego.
Ale zabezpieczenia po stronie sklepu to nie wszystko. Warto sprawdzić (i to nie tylko przed zakupami), czy nasz komputer jest wolny od wirusów, koni trojańskich i innych szkodliwych aplikacji, które mogą przechwycić nasze dane i przesłać je nieodpowiednim osobom. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że to właśnie ukryty w ich komputerze „robak” może być przyczyną wielu kłopotów i nieporozumień.
Dlatego dla spokoju sumienia uaktualnijmy (lub zainstalujmy, jeśli jeszcze tego nie zrobiliśmy) bazę danych antywirusa. I pamiętajmy o regularnym skanowaniu dysku nie tylko podczas buszowania po internetowych sklepach.
Po trzecie: posłuchaj opinii innych
Handel internetowy to doskonała nisza do rozwoju okołozakupowych serwisów. Powstanie i wzrost popularności e-sklepów sprawił, że wokół nich zaczęły powstawać takie witryny jak porównywarki cen, czy agregaty opinii. To dzięki nim możemy sprawdzić najniższe ceny interesujących nas towarów oraz, co najważniejsze, przeczytać co inni internauci sądzą o danym sklepie.
W czasach przed upowszechnieniem się Internetu zdobywaliśmy opinie o danych sklepach od znajomych. Ktoś gdzieś był, coś kupił i podczas najbliższego spotkania mógł nam o tym opowiedzieć. Jego opinia rzutowała zwykle na naszych decyzjach zakupowych – jeśli była zachęcająca, sami udawaliśmy się do wskazanego sklepu. Z kolei gdy znajomy przestrzegał nas przed sklepem, prawdopodobnie nigdy byśmy się tam nie udali.
Internetowe serwisy z opiniami działają w dokładnie ten sam sposób tylko na znacznie szerszą skalę. Kiedyś wiadomość o nieuczciwym sprzedawcy trafiała zwykle do najściślejszego grona znajomych jego „ofiary”, dziś z kolei o każdym występku e-sklepu może dowiedzieć się cały świat! Mamy więc w rękach naprawdę potężną broń do walki z działającymi bezprawnie handlarzami.
Grzechem byłoby więc z niej nie skorzystać.
Przed każdymi zakupami, zwłaszcza gdy robimy je w nowo odkrytym sklepie, powinniśmy sprawdzić opinie o nim na kilku różnych serwisach. Możemy wybrać np. Opineo.pl, lub Sklepy24.pl, albo skorzystać z systemu opinii oferowanych przez Ceneo.pl czy Nokaut.pl.
Równie dobrym pomysłem jest „przepuszczenie” wybranego przez nas sklepu przez wyszukiwarkę Google. Wystarczy wpisać frazę nazwa sklepu opinie by dotrzeć do wątków poświęconych danemu sprzedawcy nie tylko agregatach opinii, ale również na forach internetowych, czy blogach. Takie informacje są równie ważne.
Po czwarte: czytaj regulamin
Choć nikt tego nie robi, przestrzegam by jednak za każdym razem, gdy decydujemy się na zakupy w nowym sklepie, wczytać się uważnie w jego treść. Znajdziemy tam wiele interesujących nas informacji, jak choćby zapisy o ochronie naszych danych osobowych, o możliwościach zwrotów towarów, lub reklamacjach.
Mimo, że lektura ta może wydawać się nudna, poświęćmy trochę czasu, by zapoznać się z treścią regulaminu. W ten sposób możemy uniknąć wielu nieprzyjemności, które mogą wyniknąć w trakcie realizacji, lub po otrzymaniu przez nas zamówienia.
Podsumowując
W samej tylko Polsce istnieje około 10 000 sklepów internetowych. Badania wskazują jednak, że w zeszłym roku z ich oferty skorzystało zaledwie 3% naszego społeczeństwa. Wciąż najczęstszym powodem, dla którego wiele osób decyduje się samodzielnie na zakupy „offline” jest strach przed byciem oszukanym przez internetowego sprzedawcę.
Zdaję sobie sprawę, że opisane powyżej cztery zasady nie wyczerpują zupełnie tematu bezpieczeństwa zakupów w sieci. Wiem również, że nie wyczerpałaby go nawet seria dziesięciu podobnej długości artykułów. Mimo wszystko przedstawiłem tu ogólny zarys zachowań i środków ostrożności, jaki powinniście podjąć kupując coś w sieci po raz pierwszy.
Sprawdzajcie opinie o sklepach i sprawdzajcie same sklepy. Ale przede wszystkim nie bójcie się, bo zakupy internetowe to prawdziwa przyjemność, wygoda i mnóstwo czasu zaoszczędzonego na inne życiowe przyjemności.
