W takim przypadku niezbędne jest przeprowadzenie postępowania w sprawnie rozgraniczenia nieruchomości, nazywane w skrócie postępowaniem rozgraniczeniowym.
Procedura rozgraniczenia nieruchomości uregulowana jest w Ustawie z dn. 17 maja 1989 – Prawo Geodezyjne i Kartograficzne oraz rozporządzeniu Ministrów Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dn. 14 kwietnia 1999r. w sprawie rozgraniczania nieruchomości.
Rozgraniczenie nieruchomości w sensie formalno-prawnym to jest zbiór przepisów administracyjnych prawa formalnego, który służy do urzędowego wyznaczania granicy pomiędzy sąsiadującymi ze sobą nieruchomościami. W sensie faktycznym natomiast są to czynności faktyczne geodety uprawnionego, które mają na celu ustalenie przebiegu granic nieruchomości, przez określenie położenia punktów i linii granicznych, utrwalenie tych punktów znakami granicznymi na gruncie oraz sporządzenie odpowiednich dokumentów.
Proces rozgraniczenia nieruchomości na drodze postępowania administracyjnego rozpoczyna się od momentu złożenia przez zainteresowaną osobę podania do wójta (burmistrza, prezydenta miasta) o wszczęcie postępowania, natomiast kończy się sporządzeniem operatu rozgraniczenie nieruchomości przez uprawnionego geodetę.
Rozgraniczenia nieruchomości można dokonać również na drodze sądowej, którą prowadzi właściwy sąd rejonowy i która kończy się wydaniem postanowienia w tej sprawie.
Ustalenie przebiegu granic jest dokonywane wyłącznie przez posiadających stosowne uprawnienia geodetów mających upoważnienie ze strony wójta (burmistrza, prezydenta miasta) i następuje na podstawie dokumentów takich jak:
- odpisy z KW
- wypisy aktów notarialnych
- prawomocne orzeczenia sądu i ugody sądowe
- ostateczne decyzje administracyjne
- szkice, protokoły graniczne, akty ugody, zarysy pomiarowe, szkice wyznaczenia granic działek.
Reasumując, rozgraniczenie nieruchomości jest postępowaniem mającym na celu ustalenie przebiegu granic. Nie dotyczy ono działań polegających na regulacji granicy wcześniej ustalonej i oznaczonej w toku innego, odrębnego postępowania, wówczas zadaniem geodety jest odnalezienie na podstawie istniejących dowodów linii granicznej na zlecenie stron będących właścicielami działek sąsiednich. Proces ten nazywany jest wznowieniem granic i nie jest przeprowadzany w toku postępowania administracyjnego.
