Jak zarządzać majątkiem dziecka?
Zarząd tego typu majątkiem jest ściśle regulowany przez prawo. Podstawową zasadą jest obowiązek sprawowania zarządu majątkiem dziecka z należytą starannością, tak jak tego wymaga jego dobro. Jeśli obydzwojdzy rodzice posiadają pełną władzę rodzicielską, wykonują ten zarząd wspólnie. Podczas gospodarowania majątkiem muszą oni pamiętać o ważnych czynnościach jak: utrzymywanie przedmiotów wchodzących w skład administrowanego majątku co najmniej w stanie dobrym, wykonywanie bieżących napraw, konserwacji, czy opłata należnych podatków.
Czynnościami przekraczającymi zwykły zarząd, mającymi charakter prawny są: sprzedaż nieruchomości lub innych wartościowych rzeczy z majątku dziecka, wieloletnie zawarcie umowy najmu lub dzierżawy, zmiany przeznaczenia nieruchomości, zmiany charakteru gospodarstwa, ale również przebudowa, nadbudowa, czy rozbiórka. Wszystkie te czynności wymagają zezwolenia sądu opiekuńczego. Decyzji takich nie mogą podejmować sami rodzice, którzy również nie mogą wyrazić zgody, aby wykonało je dziecko pomiędzy 13 a 18 rokiem życia, gdyż nie posiada ono zdolności do czynności prawnych.
Aby dostać zgodę na jakiekolwiek działania związane z majątkiem dziecka konieczne jest złożenie wniosku o zezwolenie na dokonanie danej czynności (np. zawarcia umowy najmu, która potrwa kilka lat). Wniosek może zostać złożony przez jednego z rodziców w sądzie rodzinnym. Opłata za złożenie wniosku wynosi 40zł.
Powinien on zawierać:
- miejsce oraz datę sporządzenia,
- oznaczenie sądu, do którego jest kierowany,
- wskazanie, czego wniosek dotyczy,
- dane personalne oraz adresy stron postępowania: wnioskodawcy, czyli jednego z rodziców, uczestnika, czyli drugiego z rodziców oraz uczestnika - małoletniego dziecka, które reprezentowane jest przez kuratora ustanowionego na czas postępowania przez sąd,
- dokładne określenie przedmiotu wniosku poprzez wskazanie, o jaką czynność chodzi (np. najem, sprzedaż nieruchomości),
- oznaczenie księgi wieczystej nieruchomości,
- uzasadnienie wniosku,
- wskazanie przyczyn, dla których rodzice chcą dokonać danej czynności. Mogą być to powody natury zdrowotnej, kiedy rodzice chcą przeznaczyć pieniądze ze sprzedaży domu na kosztowne leczenie dziecka, lub też trudna sytuacja finansowa rodziny spowodowana brakiem zatrudnienia jednego z rodziców, którą poprawiłby czynsz otrzymywany z najmu. Nie jest natomiast uzasadnieniem chęć życia na koszt dziecka; chodzi bowiem o jego majątek, który będzie do jego dyspozycji po ukończeniu 18 lat,
- podpis wnioskodawcy lub wnioskodawców (jeśli wniosek składają obydwoje rodzice),
- listę załączników, takich jak zaświadczenia o stanie zdrowia dziecka, zarobkach rodziców czy statusie bezrobotnego oraz aktualny wyciąg z księgi wieczystej nieruchomości.
Sąd opiekuńczy decyduje o zgodzie na dokonanie przez rodziców danej czynności poprzez wydanie postanowienia, które jest skuteczne dopiero w momencie uprawomocnienia. Przy rozpatrzeniu sprawy kieruje się on przede wszystkim dobrem dziecka i ustala, czy określona czynność jest dla niego korzystna oraz czy odpowiada względom ekonomicznym. Musimy pamiętać, że zgoda, którą wyraził sąd nie jest jednocześnie nakazem jej wykonania. Jeśli czynności, na które została wyrażona zgoda przynoszą dochód powinien on być przede wszystkim przeznaczony na wychowanie dziecka, ale również jego rodzeństwa. Dopiero nadwyżki można przeznaczyć na inne zapotrzebowania rodziny, które też muszą być uzasadnione, lecz jeśli zostają inne wolne środki rodzice mają obowiązek umieścić je na lokacie bankowej.
Rodzicie, którzy nie przystosują się do następujących reguł prawnych mogą ponieść poważne konsekwencje.
W przypadku, gdy władza rodzicielska przysługuje tylko jednemu z rodziców. Jego obowiązkiem jest sporządzenie inwentarza majątku dziecka i przedstawienia go sądowi oraz informowania sądu o ważniejszych zmianach w składnikach tego majątku. Brak działania ze strony rodzica w tym zakresie może skutkować stałą kontrolą sądu opiekuńczego. Zdarza się też, że darczyńcy albo spadkodawcy, zapisując dziecku nieruchomość, zastrzegają, że nie może być ona objęta zarządem przez rodziców. Wtedy wyznaczają zarządcę, który będzie działał w imieniu małoletniego. Jeżeli w darowiźnie lub testamencie brak jest wskazania zarządcy, wówczas zarząd sprawuje kurator ustanowiony przez sąd opiekuńczy. Gdy dziecko dorośnie i osiągnie pełnoletniość, rodzice mają obowiązek oddania zarządzanego majątku. Rodzice muszą się pogodzić z tym, że właściciel wyrósł już z krótkich spodenek i sam będzie decydował o swojej nieruchomości.
Podstawa prawna:
Ustawa z 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (DzU nr 9, poz. 59, z 1964 r., ze zmianami)
