Najlepszym sposobem zmotywowania pracownika jest oczywiście forma zwiększenia gratyfikacji pieniężnej, ale w dobie kryzysu ciężko jest o płynność finansową, więc w jaki inny sposób zmotywować pracowników do pracy.
Aby zrobić to poprawnie i dotrzeć do każdego, a należy pamiętać ze każdy jest inny, trzeba zapoznać się z teoriami motywacji, na podstawie których łatwiej i lepiej tworzymy odpowiedni system motywacyjny.
Jedną z nich jest teoria społecznego uczenia się. Człowiek decydując się na określone zachowanie bierze pod uwagę szereg czynników wewnętrznych (przyzwyczajenia, umiejętności, wiedzę) oraz zewnętrznych (polecenia, przepisy, otoczenie). Czynniki wewnętrzne są postrzegane przez niego jako zależne, podczas gdy zewnętrzne jako niezależne. Im większy udział czynników wewnętrznych, tym bardziej człowiek sam stanowi o swoim zachowaniu. Dostarcza mu to większej satysfakcji.
Należy również wyróżnić teorię redukcji siły napędu. Zachowanie ludzi zależy od nawyków, siły napędu oraz występowania bodźca. Siła napędu pcha człowieka do realizacji zadania, zaś nawyk motywuje do określonego sposobu realizacji. Bodziec, rozumiany tu jako postrzeganie efektu działania, "ciągnie" człowieka do określonego zachowania.
Istnieje również teoria modyfikacji zachowań. Odruchy człowieka można podzielić na bezwarunkowe i warunkowe (patrz: teoria Pawłowa). Założono, iż odruchy warunkowe poprzez częste powtarzanie mogą stać się bezwarunkowymi. Zatem motywacja będzie polegała na uczeniu zachowań właściwych i nie uczeniu niepożądanych.
Odpowiedni system motywacyjny można również wytworzyć dzięki stosowaniu teorii motywacji wewnętrznej. Istnieją motywatory zewnętrzne i wewnętrzne. Stosowanie motywatorów zewnętrznych może powodować osłabianie wewnętrznych. Dlatego ludzi o silnej motywacji wewnętrznej nie należy nadmiernie motywować zewnętrznie, ponieważ może to spowodować efekt odwrotny. Z kolei ludziom o słabej motywacji wewnętrznej, należy wskazywać na motywatory wewnętrzne, które ją wzmocnią.
Następną, jaką wyróżniłem jest teoria oczekiwań. Ludzie osiągają dobre efekty w pracy, jeżeli rozumieją i akceptują swoje zadania, posiadają umiejętności oraz zasoby do ich realizacji, oczekiwana nagroda jest atrakcyjna (jest czymś na czym im zależy) oraz wielkość tej nagrody jest odpowiednia do nakładu pracy.
Na uwagę zasługuje również teoria Maslowa. Maslow opracował hierarchię potrzeb człowieka wskazując, że zaspokojenie wyższych jej szczebli jest możliwe dopiero po zaspokojeniu niższych. Szczeble te to potrzeby: fizjologiczne, bezpieczeństwa, przynależności, szacunku i samorealizacji.
Teoria X i Y. Wyróżnia dwie postawy ludzi. Teoria X - praca jest traktowana jako przymus, ludzie unikają pracy i odpowiedzialności. Chcą otrzymywać wyraźne dyrektywy. Cenią sobie bezpieczeństwo. Kierownictwo musi stosować kary, aby przymuszać ludzi do pracy. Teoria Y zakłada natomiast, że praca jest naturalnym zachowaniem człowieka. Ludzie angażują się w realizację zadań, biorą na siebie odpowiedzialność
Motywująca również jest dwuczynnikowa teoria Herzberga. Wskazał on na istnienie czynników wyższego rzędu - motywacyjnych - oraz podstawowych - higieny. Do czynników motywacyjnych zaliczyć można: uznanie, awans, rozwój, odpowiedzialność, zaś do higieny: warunki pracy, stosunki międzyludzkie, wynagrodzenia, bezpieczeństwo, styl kierowania. Motywowanie odbywa się za pomocą czynników motywacyjnych, jednak ich skuteczność zależy od spełnienia czynników higieny. Czynniki higieny są postrzegane przez pracowników jako naturalne warunki pracy, stąd ich ewentualny wpływ na motywację do pracy jest krótkotrwały.
Z nieco pomniejszych wyróżniam teorię osiągnięć. Uwzględnia potrzeby osiągnięć (chęć osiągania skutecznego celu), afiliacji (kontakty z ludźmi) oraz władz (wpływanie na innych i kontrola).
Odpowiednia również jest teoria ERG. Inna hierarchia potrzeb, która wskazuje na trzy poziomy hierarchii: egzystencja, przynależność oraz rozwój. Wskazuje, inaczej niż Maslow, że poziomy te mogą być realizowane jednocześnie.
Aby stworzyć poprawny i adekwatny system motywacyjny był skuteczny oprócz teorii motywacyjnych warto również zapoznać się z zasadami skutecznego motywowania:
zasada proporcjonalności - zakłada proporcjonalność wynagrodzenia za wykonanie zadania oraz ponoszonych nakładów i uzyskanych efektów,
zasada motywowania pozytywnego - mówi, że pozytywna motywacja do pracy jest skuteczniejsza niż karanie, a działania wynagradzane będą wykonane,
zasada zróżnicowania - należy oprzeć kryteria wynagrodzeń na systemie norm i wartości uznawanych przez uczestników organizacji, nie powinny być one jednakowe dla wszystkich grup zawodowych, zasada niewielkiej odległości czasowej - zakłada iż wynagrodzenie ma tym większy wpływ na wyniki pracy, im mniejszy jest odstęp pomiędzy działaniem, a zapłatą z tego tytułu,
zasada kompleksowości i systematyczności - oznacza to, iż skuteczna motywacja powinna obejmować cały kompleks oddziaływań dostosowanych do oczekiwań pracowników, zasada prostoty i przejrzystości systemu motywacyjnego - system motywowania powinien być prosty i zrozumiały dla pracowników oraz akceptowany przez nich,
zasada internalizacji celów organizacji - każdy pracownik powinien wiedzieć, jakie zachowanie jest niezbędne, aby organizacja osiągnęła swoje cele, wysoka efektywność zatrudnionych osób występuje, gdy ich system wartości pokrywa się z tym, co ma wartość dla organizacji, zasada uwzględniania motywu samourzeczywistnienia - poczucie wartości, ważności, użyteczności, misji wykonywanej pracy może być dla pracownika równie ważnym wynagrodzeniem, jest to typ wynagrodzenia motywujący znacznie bardziej niż pieniądze,
zasada zachowania progów bodźcowych - zasada ta mówi, iż aby zwiększyć wysiłek pracowników w pracy należy zwiększyć także ich płace, zasada umowy prawnej - polega na akceptacji przepisów zawartych w systemie wynagradzania przez pracowników i pracodawcę
Znając już dwa podstawowe elementy dobrego systemu motywacyjnego bez problemu można stworzyć dobry system motywowania pracowników. Tyle teoria o motywowaniu pracowników, przechodząc do praktyki mogę wskazać kilka sprawdzonych metod.
- Wyrażaj uznania po samodzielnym pomyśle pracownika np.: opracowaniu nowej oferty pozyskania klientów w trudnych czasach.
- Dziękuj , że w trudnych dla firmy czasach pracownik został po godzinach
- Chwal publicznie za wybitne osiągnięcia np.: opracowanie nowej strategii sprzedaży
-Wprowadź konkurs na pomysł pt „………..” i po jego zakończeniu wybór najlepszych pomysłów i nagradzanie zwycięzców poprzez awans
-Wyznaczaj nowych, ambitniejszych celów dla pracowników, którzy pracują po to, by się rozwijać
- Zwiększaj odpowiedzialność i przyznawaj ambitniejsze obowiązki najlepszym pracownikom
- Zwiększaj zakres kompetencji np.: przydzielenie prestiżowych klientów, handlowcowi, który najwięcej sprzedaje
- Wręczaj pochwały, dyplomy uznania – te nagrody, pokazują pracownikom, ze szef zauważa i ceni ich pracę
- Posiadanie większego wpływu na sprawy firmy – skutecznie motywuje kadrę menedżerską
- Zaoferuj cennym pracownikom, elastycznego czasu pracy -pracownik może sam zadecydować, czy przyjść do pracy później i zostać dłużej.
- Okazuj zaufanie pracownikowi - jeśli szef daje swobodę działania w zakresie wykonywania powierzonych obowiązków, to dla niektórych pracowników stanowi to motywację do jeszcze najlepszej pracy.
Pamiętaj najważniejsza zasadę: doceniony pracownik lepiej pracuje, przynosi korzyści dla ciebie i twojej firmy.
Dobrze by było gdyby również szef potrafił zmotywować samego siebie i spróbować wycisnąć również z siebie. Zapytasz pewnie jak to zrobić?
Nic prostszego wystarczy, że zastosujesz w swoim codziennym życiu zawodowym kilka prostych kroków.
Po pierwsze postaw jasny i klarowny cel. Są one nierozłącznie związane z motywacją, prawidłowe wyznaczanie celów, to pierwsza zasada motywacji i miernik sukcesu. Jeśli firma pragnie lepszych wyników, szefowie i menedżerowie powinni wyznaczać cele dla siebie i swoich zespołów.
Po drugie realizowanie założonych planów, osiąganie celów i monitorowanie postępów należy wyznaczać mierzalne cele, których poziom realizacji można łatwo określić.
Rozmowa to od dawna wiadomo najlepszy sposób na poznanie świata i ludzi. Rozmowy z ludźmi o podobnym nastawieniu i poglądach są niezwykle przydatne. Jeśli łączysz się z ludźmi o dużych planach, wysokich aspiracjach i pozytywnym nastawieniu, łatwiej zrealizujesz cele i zmotywujesz do działania siebie i cały zespół. Twórz grupy wzajemnego wsparcia, spotykaj się z tymi ludźmi regularnie i razem wyznaczajcie cele, plany działania i opracowujcie strategie dla swoich firm.
Zacznij kształć siebie i swoich ludzi. Chęci uczenia się i zdobywania nowych kompetencji, to prosta droga do sukcesu. Uczęszczaj na szkolenia, warsztaty i seminaria związane z Twoją dziedziną. Pamiętaj, że w książkach i na szkoleniach zawarta jest wiedza, pochodząca z wielu lat doświadczeń autorów.
Bądź sprytny i ucz się na cudzych błędach, nie tylko na swoich! Czasem możesz w ten sposób uniknąć bankructwa czy upadku firmy! Czytaj też aktualności z Twojej branży. W dzisiejszych czasach obserwujemy niezwykle szybki postęp. Jeśli nie idziesz do przodu, cofasz się! Gdy pozwolisz konkurencji wygrać, już nigdy możesz jej nie prześcignąć.
Połącz swój talent z zainteresowaniami. Łącząc swoje umiejętności i zainteresowania oraz potrzeby innych ludzi, odniesiesz sukces w biznesie. Gdy robisz coś z pasją i dobrze Ci to wychodzi, praca staje się przyjemnością i już nigdy nie będziesz narzekać na cholerne poniedziałki! Jeśli znajdziesz wystarczająco duży rynek na to co robisz, szybko zdobędziesz fortunę.
Zdobywaj wiedzę, która motywuje, czytaj motywujące książki, słuchaj programów szkoleniowych audio w każdej wolnej chwili i w podróży. Dzięki temu nieustannie będziesz zwiększać poziom motywacji i umiejętność panowania nad nią. Często już sama rozmowa z kimś o podobnych poglądach na temat biznesu, może zwiększyć motywację w biznesie. Uczęszczaj na seminaria i eventy motywacyjne. Jeden dzień szkolenia z dobrym mówcą motywacyjnym, może przełożyć się na tygodnie, a nawet miesiące lepszych wyników. Ma to miejsce zwłaszcza w przypadku sprzedawców.
Jeśli jesteś menedżerem, uczęszczaj na takie szkolenia, na których nauczysz się skutecznie wpływać na ludzi i ich motywować do pracy.
Podejmuj ryzyko wiele osób obawia się porażki. Przyjmij postawę, że nie ma porażek, są tylko informacje zwrotne. Ucz się zarówno ze swoich, jak i cudzych błędów, nie pozwól, aby strach przed porażką wpłynął na Twoją motywację!
Przejmij odpowiedzialność, poczucie pełnej odpowiedzialności to sposób na wysoki poziom odpowiedzialności. Ludzie sukcesu zawsze biorą na siebie pełną odpowiedzialność. Ludzie którym się nie powodzi, zrzucają odpowiedzialność na świat, pogodę, kiepskie warunki, czy innych ludzi.
Wnieś znaczący wkład. Poczucie, że wnosi się znaczący wkład w czyjeś życie, w społeczeństwo, czy w biznes, daje ogromną siłę do działania i motywację. Napisz swoją misję i zapisz wszystkie korzyści, które odnoszą inni ludzie dzięki Twojej pracy.
Motywacja to nie tylko pieniądze. Motywacja w biznesie to nie tylko pieniądze, ale znacznie więcej. Motywacja to poczucie satysfakcji, większa efektywność, lepsze wyniki a nawet spokój umysłu.
