Sery kozie znajdują w Polsce coraz więcej konsumentów. Są to ludzie, którzy nie boją się spróbować czegoś nowego, ciekawego, albo zmusza ich do tego alergia, czy dbałość o zdrowie.
Zainteresowanie produktami kozimi jest w naszym kraju stanowczo mniejsze niż w krajach Europy Zachodniej. Sery kozie, to można by powiedzieć „nowe produkty'" na naszym rynku.
Niewiele osób próbowało pić kozie mleko. Dążenie do zdrowego sposobu odżywiania spowodowało wzrost zainteresowania mlekiem kozim, uznawanym za surowiec o dużych walorach odżywczych. W porównaniu z mlekiem nie fermentowanym, kozie mleko acidofilne ma ok. 1/3 mniej laktozy, może być źródłem cennych dla organizmu człowieka bakterii.
Tak więc osoby które, np. z powodu alergii nie tolerują mleka krowiego, mogą spróbować zdrowego i łatwiej przyswajalnego, dietetycznego mleka koziego.
Koza to zwierzę niewiele wymagające od życia. Nie jest tajemnicą, że kozi jadłospis składać się może nawet z kolczastych ostów, które niemniej mogą stać się dla niej głównym dostawcą witamin, białka i mikroelementów.
Mleko kozy uzyskane z takiego pospolitego pokarmu może być znakomitym lekiem na wszelkie choroby płuc, nie wyłączając gruźlicy. Dzisiejsze produkty kozie to bynajmniej nietani rarytas jednak mają one zbawienny wpływ na nasz organizm.
Kozie mleko jest lekkostrawne i bardzo bogate w białko. Ma apetyczną, lekko żółtą barwę i korzenny, nieco słony smak. Idealnie nadaje się do wyrobu serów, ponieważ kuleczki tłuszczu są mniejsze niż w mleku krowim. Zawiera też więcej soli mineralnych, głównie wapnia, fosforu, potasu i chloru. Żółty kolor nadaje mu karoten. Najcenniejszą właściwością mleka i serów kozich jest białko, które nie wywołuje alergii nawet u osób uczulonych na białko mleka krowiego czy jajek.
Mleko kozie jest znacznie częściej polecane do spożycia przez lekarzy i dietetyków niż mleko krowie. Ma ono nie tylko właściwości odżywcze, ale również lecznicze. Odżywianie się ludzi dorosłych, zdrowych i rekonwalescentów mlekiem kozim wywiera korzystny wpływ na ich organizm. Zawiera ono procentowo mniej tłuszczu, a więcej białka i witamin w porównaniu do mleka krowiego. Dlatego też wyroby powstałe na bazie mleka koziego, w tym ser kozi, są mniej tłuste, bogatsze w wysokoprocentowe białko, witaminy i sole mineralne.
Produkty kozie zalecane są osobom cierpiącym na skazę białkową, choroby układu krążenia i nadciśnienie tętnicze, a także dzieciom i alergikom, gdyż nie wywołują uczuleń. Jego dobroczynne działanie cenione jest także w chorobie wrzodowej, astmie, gruźlicy a nawet przy nowotworach. Podnosi ono skuteczność leczenia, a także korzystnie wpływa na wzrost odporności organizmu. Codzienne spożywanie koziego mleka oraz jego przetworów zmniejsza ryzyko zapadania na choroby układu oddechowego i pokarmowego. Dlatego warto włączyć je do codziennego jadłospisu. Znacznie łatwiej jest przecież zapobiegać niż leczyć.
Mleko kozie jest przez dzieci trawione szybciej i dokładniej niż mleko krowie. Mackenzi (1967) pisze, że według najnowszych badań przeprowadzonych na dzieciach z astmą ustalono, że 90% spośród nich zostało wyleczonych w wyniku spożywania, przez 6 tygodni, wyłącznie mleka koziego, którym zastąpiono, wcześniej podawane, mleko krowie. Wielu pacjentów wykazujących uczulenie na mleko krowie, może spodziewać się korzystnych zmian po zastąpieniu w swojej diecie mleka krowiego mlekiem kozim.
Podstawowym składnikiem serów jest białko stanowiące ponad 20% masy serów.
BIAŁKO mleka koziego nie zawiera głównych frakcji globulin występujących w mleku krowim i działających alergogennie na organizm ludzki. Struktura i skład białka mleka koziego są korzystniejsze dla organizmu ludzkiego. Białko mleka koziego ma wysoką wartość biologiczną, zawiera wszystkie niezbędne dla człowieka aminokwasy. Mleko kozie zawiera kazeiny w postaci zbliżonej do mleka kobiecego.
Cechą wyróżniająca produkty kozie jest to, że kuleczki tłuszczu koziego są mniejsze niż innych tłuszczów mlecznych, dzięki czemu jest on lepiej zemulgowany, a to powoduje, że wraz z łatwo strawnymi aminokwasami jest on dla nas łatwiejszy w trawieniu i wchłanianiu.
W swoim składzie sery kozie mają także egzogenne kwasy tłuszczowe, witaminy (A, B1, B2 i PP) oraz szczególnie ważny dla młodych kobiet kwas foliowy. Ze względu na wspomniane zalety sery kozie poleca się osobom cierpiącym m.in. na choroby układu krążenia lub nadciśnienie tętnicze
Oprócz wody, białka, tłuszczu i soli mineralnych sery kozie zawierają witaminy A, D i E, których ilość zależy od zawartego w serze tłuszczu, oraz witaminy B i C - zależnie od zawartości serwatki.
Tłuszcz w mleku kozim ma postać drobnych i jednorodnych drobin (odwrotnie jak w mleku krowim), dzięki czemu jest ono łatwo trawione i przyswajalne w jelicie cienkim człowieka. Powoduje to, że mleko kozie jest naturalnie homogenizowane, łatwo strawne i dietetyczne. A to powoduje, iż mleko kozie obniża poziom cholesterolu.
Sery, jako jedyne wśród produktów spożywczych, są najbogatszym źródłem wapnia. Spożycie 10 dkg pełnotłustego sera koziego w pełni pokrywa dzienne zapotrzebowanie człowieka na ten składnik.
Sery kozie zalicza się do grupy produktów spożywczych o wysokiej wartości odżywczej. Ich wartość odżywcza polega nie tylko na zawartości wysokowartościowych składników pokarmowych, lecz także na bardzo wysokiej ich przyswajalności przez organizm ludzki.
Białka serów kozich zawierają wszystkie niezbędne dla organizmu aminokwasy (leucyna, izoleucyna, lizyna, treonina, metionina, fenyloalanina, tryptofan, walina ),których organizm nie może wytworzyć, lecz pobiera z pożywienia. Są to więc produkty pełnowartościowe. Białka w serze kozim są szczególnie łatwo przyswajalne przez organizm. Na dzienne zapotrzebowanie białka wystarczy spożycie ok. 10 dkg sera.
Zalety koziego mleka oraz przetworów z takiego mleka nie sposób policzyć. Właściwości zdrowotne mleka są udowodnione i wykorzystywane w medycynie (m. innymi jak już wspomniałam przy alergiach). Tak, więc nie dość, że zdrowo to i smacznie . Systematyczne spożywanie serów z mleka koziego wzmacnia organizm człowieka, czyni go odpornym na stres i choroby, zwiększa libido i witalność, zapobiega osteoporozie, korzystnie działa na układ nerwowy, wzmacnia pamięć i wspomaga proces uczenia się.
Szereg lekarzy przepisuje mleko kozie jako naturalny środek pomagający w wielu stanach chorobowych oraz jako środek profilaktyczny.
Podsumowując mleko kozie jest doskonałym substytutem mleka krowiego, zwłaszcza w przypadkach złego wchłaniania, zaburzeń trawienia (również kolek niemowlęcych), zespołu nietolerancji białek mleka krowiego, alergii pokarmowych, zwłaszcza żołądka i dwunastnicy. Mleko kozie jest również stosowane we wszelkich stanach chorobowych (np. astma, a nawet wczesne stadia raka) i osłabieniu organizmu. Białko mleka koziego ma wysoka wartość biologiczną, zawiera wszystkie, niezbędne dla człowieka, aminokwasy. Zawiera kazeiny w postaci zbliżonej do mleka kobiecego. Jak już wspomniałam tłuszcz w mleku kozim ma postać drobnych i jednorodnych drobin (odwrotnie niż w mleku krowim), dzięki czemu jest ono łatwo trawione i przyswajane w jelicie cienkim człowieka. Powoduje to, że mleko kozie jest naturalnie homogenizowane, łatwo strawne i dietetyczne.
W skali całego świata mleko kozie pije więcej ludzi niż pochodzącego od jakiegokolwiek innego zwierzęcia. A na całym świecie jest ponad 4 mln kóz, które przeciętnie produkują ok. 4,8 mln ton mleka. Mleko kozie ma taką samą ilość protein, witaminy C i D jak mleko od krowy. Jednak zawiera ono więcej wit. A oraz witamin z grupy B. Jest także bogatsze w minerały, tj. wapń, potas, magnez, żelazo, fosfor. Ser kozi jest także bardziej lekkostrawny i mniej kaloryczny od swego krowiego odpowiednika.
Choć smak serów kozich jest dość nowy dla polskich konsumentów i nasze podniebienia muszą się jeszcze do niego przyzwyczaić, to Polacy coraz chętniej próbują nowych gatunków serów. Jak również częściej piją mleko kozie.
