Historia Wawelu ginie w pomroce dziejów. Wiadomo, że na przełomie XI/XII wieku stał na północno - wschodnim stoku wzgórza pierwszy kamienny zamek. Składał się z części mieszkalnej i wieży. Część mieszkalna wykonana była z murów 1,5 metra grubości i miała kształt trapezu. Budowla ta górowała ponad dzisiejszą ulicą Grodzką. Kto był budowniczym zamku nie wiemy, wiemy natomiast, że Bolesław Chrobry - władca młodego jeszcze chrześcijańskiego państwa buduje na terenie zamku katedrę romańską.
Po pożarze z 1300 roku następuje odbudowa zamku. Rozpoczęcie budowy nowej katedry w roku 1320 zbiegło się nieprzypadkowo z koronacją Władysława Łokietka. Odbudowa i rozbudowa zamku, budowa nowej katedry, podnosiła znaczenie ośrodka krakowskiego, jako stolicy zjednoczonego Królestwa. Nowo powstająca katedra stawała się koronacyjnym kościołem królów polskich, oraz miejscem w którym mieli spocząć po śmierci
Kolejnym budowniczym Wawelu był Kazimierz Wielki. Przejmując Wawel w swe posiadanie zastaje silną już stosunkowo fortecę, którą dalej rozbudowuje. Nastaje dla Wawelu okres świetności. Powstaje nowy zamek w stylu gotyckim, powstaje pierwotna siedziba Akademii i urzędów królewskich. Przebudowie poddana zostaje katedra. Po raz pierwszy pojawia się nazwisko budowniczego: jest nim - magister Hińcza.
W roku 1499 gotycki zamek niszczy pożar. Kolejną odbudowę podejmuje królewicz Zygmunt I. Do roku 1537 ukończona zostaje odbudowa. W miejsce zniszczonego gotyckiego zamku powstaje renesansowy pałac, stojący do dnia dzisiejszego. Powstaje też słynna kaplica Zygmuntowska. Z tego okresu zachowały się imiona budowniczych. Byli nimi architekci włoscy: Franciszek Włoch - do roku 1536, następnie Bartłomiej Berecci - zamordowany skrytobójczo na rynku krakowskim w 1537 roku. W latach 1524 - 1529 pracami rzeźbiarskimi kierował rodzimy artysta Benedykt z Sandomierza.
Przeniesienie stolicy do Warszawy rozpoczęło okres powolnego zaniedbywania zamku. Najazd szwedzki w1655 r poważnie zniszczył Wawel.
Pod koniec XVIII wieku odnowiono zamek na przyjazd króla Stanisława Augusta w1787 roku.
W roku 1846, po zajęciu Krakowa przez Austrię na Wawelu urządzono koszary. Wojsko stacjonowało na zamku do roku 1905. W okresie międzywojennym zamek wyremontowano z przeznaczeniem na rezydencję prezydenta RP
