Dla efektywnego wsparcia przedsiębiorców Stwórzmy Polski Bank Eksportu!

Jest ogromnym paradoksem, iż kraj, którego gospodarka z roku na rok powiększa swój potencjał eksportowy, nie ma specjalistycznego banku, którego celem byłoby wspieranie eksportu i eksporterów. W latach popaździernikowej odwilży z inicjatywy nieukazującego się już dziś pisma „Rynki Zagraniczne” powstał Bank Rozwoju Eksportu, który w tym czasie spełniał doniosłą rolę w polskim z centralizowanym handlu zagranicznym. Później bank zmienił właściciela, stał się bankiem z decydującym udziałem kapitału zagranicznego i naturalną koleją rzeczy czy też z woli właścicieli zrezygnował ze swej pierwotnej misji.
Obecna recesja i powiązane z nią wydarzenia na bankowym rynku w poważny sposób obniżyły możliwości firm w pozyskiwaniu środków na realizację ich inwestycyjnych i handlowych zamiarów. Naturalną reakcją komercyjnego systemu bankowego, zwłaszcza w obecnym okresie jest to, iż przejawia znacznie mniejsze zainteresowanie wsparciem i finansowaniem długotrwałych projektów, a same banki przejawiają większe zainteresowanie pożyczkami pieniędzy pomiędzy sobą czy też zakupem bezpiecznych obligacji państwowych.
Od dłuższego czasu nasi eksporterzy zwracają też uwagę na to, iż filie zagranicznych banków w Polsce nie zbyt kwapią się z udzielaniem kredytów na wsparcie eksportu dla tych firm, które swymi towarami konkurują z firmami kraju w którym znajduje się centrala ich banku. Coraz głośniej mówi się nawet o wyraźnej dyskryminacji polskich firm. Potwierdzają to także raporty naszych przedstawicieli dyplomacji gospodarczej w wielu krajach. Spotykają się oni z niepokojącymi zjawiskami wycofywania przez firmy zagraniczne produkujące w Polsce towarów tu produkowanych, mimo, że na tamtejszych rynkach zdobyły już trwałą pozycję i wprowadzanie w to miejsce podobnych produktów z firmy kraju macierzystego.
To są zjawiska, które wymagają w każdym przypadku wyraźnej interwencji naszych organów kontrolnych w stosunku do zarządów zagranicznych firm w Polsce, które stosują tego rodzaju praktyki godzące w zasady wolnego handlu. Szkoda, że jak dotąd nie słychać, aby sygnały o tego rodzaju praktykach nadchodzące do Ministerstwa Gospodarki, były po zbadaniu upublicznione,a co jeszcze ważniejsze w stosunku do zagranicznych firm zastosowane przewidziane prawem sankcje.
Tymczasem jedną z wielu form pomocy państwa dla polskich eksporterów może być utworzenie Polskiego Banku Eksportu, którego głównym akcjonariuszem winien być Skarb Państwa. Celem państwa, który winien jasno sprecyzować swe zamiary wobec PBE winno być:
• zwiększenie konkurencyjności polskich eksporterów na zagranicznych rynkach;
• wsparcie dla bezpośrednich jak i pośrednich eksporterów szczególnie z pośród małych i średnich przedsiębiorstw;
• stworzenie warunków dla udzielenia większej pomocy ze strony państwa dla eksporterów- inwestorów, udzielania im w określonych warunkach gwarancji państwowych, a także finansowe wsparcie eksporterów zaangażowanych w pozyskiwanie nowych rynków zbytu, nowych produktów i nowych klientów;
• finansowanie na określonych zasadach polityki promocji itp.
To tylko niektóre z określonych celów. Państwo winno zagwarantować odpowiednie środki i w razie potrzeby stale je uzupełniać. Na podobnych zasadach pracują specjalistyczne banki w krajach naszych sąsiadów, np. Czeska Exportni Banka., któremu państwo podniosło ostatnio kapitał zakładowy o miliard koron przyrzekając w razie potrzeby przyznanie kolejnych transz. Nic, więc dziwnego, że tylko w IV kwartale ub. roku poprzez ten bank zrealizowano 25 proc rocznego eksportu nowych eksportowych umów. Jednym z ważnych zadań tego banku jest także udzielanie kredytów na finansowanie inwestycji niezbędnych do rozwoju produkcji eksportowej a więc tzw. finansowanie dla eksportu. Sprzyja ono rozwojowi nie tylko dużych firm ale wspomaga zamierzenia małych i średnich przedsiębiorstw, pozwala bowiem na zakup nowych technologii, maszyn i urządzeń, realizacje nowych inwestycji pod rozwój działalności eksportowej firm.
Od nowego banku eksporterzy mogliby oczekiwać poważnego wsparcia naszych przedsiębiorstw w ich ekspansji na rozwijające się rynki oraz tego, że wykorzystując wszystkie dziś dostępne instrumenty wsparcia eksportu przez państwo stworzone zostaną jasne, czytelne zasady, a ich realizacja następować będzie przez jedną instytucję a nie rozliczne agencje, firmy czy banki prywatne, z których każdy ma w tym procesie swój interes do ugrania.
Utworzenie Polskiego Banku Eksportu, naszym zdaniem, miałoby poważny wpływ na rozwój potencjału i aktywności eksportowej zwłaszcza w małych i średnich przedsiębiorstwach z których już dziś pochodzi ponad 50 proc polskiego eksportu.
Polski Bank Eksportu mógłby wspólnie np. z KUKE stworzyć i zaoferować przedsiębiorcom szeroko dostępne produkty finansowo-ubezpieczeniowe, dla ograniczenia ryzyka finansowania produkcji na eksport itp.
Jest rzeczą zrozumiałą, że żadne wsparcie ze strony banków czy agencji rządowych nie rozwiąże za firmy ich produkcyjnej czy eksportowej strategii, ani nie zastąpi ich w poszukiwaniu nowych rynków zbytu czy odbiorców ich produkcji czy też za nich nie zawrze korzystnych i bezpiecznych kontraktów. Tego firmy muszą dokonać same. Rzecz jednak w tym, że czując za sobą tak poważny instrument wsparcia jakim jest bank ukierunkowany w swej działalności na rozwój eksportu dysponującymi środkami państwa i UE na udzielenie pomocy finansowej i kierujący się w swej codziennej działalności nie finansowymi manipulacjami czy oszukańczymi instrumentami w rodzaju np. opcji walutowych-przedsiębiorcy nabiorą większej pewności siebie, a to z kolei winno zaowocować większą dynamicznością i ekspansją na rynkach zagranicznych. Korzyści z tego odniesie także w ostatecznym rachunku i Państwo.
Ciekawi jesteśmy, jakie zdanie w tej sprawie mają nasi przedsiębiorcy i eksporterzy a także finansiści. Czekamy na Państwa głosy, propozycje i uwagi, które chętnie na naszych łamach. Swe uwagi i propozycje na temat utworzenia Polskiego Banku Eksportu przysyłajcie na emaliowy adres redakcji: [email protected]
Wszystkie wypowiedzi będziemy umieszczać także na naszej stronie internetowej:
www.eksportimport.eu