Co nazywamy sedacją wziewną?
Pod tą dość poważnie brzmiącą nazwą kryje się nic innego jak gaz rozweselający, czyli substancja będąca połączeniem podtlenku azotu i tlenu w odpowiednich proporcjach. Gaz rozweselający nie ma zapachu ani koloru, natomiast ma kilka zalet, które czynią go bardzo przydatnym w medycynie. Przede wszystkim podtlenek azotu działa uspokajająco i rozluźniająco. Pacjent poddany sedacji wziewnej staje się ospały i chętniej wykonuje polecenia lekarza. Gaz wykazuje również lekkie działanie przeciwbólowe, choć w cięższych przypadkach stosuje się go w połączeniu z mocniejszymi środkami znieczulającymi.
Zastosowanie gazu rozweselającego
Sedacja wziewna ma dość szerokie zastosowanie w medycynie. Z gazem rozweselającym mają do czynienia pacjenci, którzy poddają się prostym zabiegom chirurgicznym albo usuwaniu szwów po przebytej operacji. Podtlenek azotu podawany jest również jako znieczulenie podczas porodu oraz w cięższych przypadkach medycznych (takich jak np. wstrząs pourazowy, rozległe oparzenia, zawał serca, zapalenie trzustki). Niemniej ta metoda rozpowszechniła się szczególnie w stomatologii. Dlaczego?
Sedacja wziewna w gabinecie stomatologicznym
Działanie gazu rozweselającego nie jest długotrwałe. Efekt ospałości i ogólnego rozluźnienia mija już po kilku lub kilkunastu minutach od zakończenia wdychania gazu, dzięki czemu pacjent może tuż po zabiegu opuścić gabinet stomatologiczny. Co więcej, podtlenek azotu to środek bezpieczny - zwykle nie powoduje skutków ubocznych, a organizm całkowicie go wydala. Dzięki temu sedacja wziewna doskonale sprawdza się przy małych dzieciach, które często odczuwają lęk przed wizytą u dentysty i nie chcą poddawać się zabiegom stomatologicznym. Stosowanie gazu rozweselającego pomaga również w dentofobii u dorosłych, ponieważ pacjent z czasem przestaje kojarzyć gabinet stomatologiczny z bólem i dyskomfortem.
Jak wygląda podanie gazu rozweselającego u dentysty?
Gaz rozweselający podawany jest przez maskę nosową podłączoną do specjalnego aparatu. W przypadku dzieci lekarz stomatolog może zalecić wcześniejsze zaznajomienie się z maską, ponieważ mali pacjenci często za pierwszym razem boją się z niej korzystać. W trakcie sedacji pacjent wdycha przez nos mieszaninę podtlenku azotu i tlenu, przy czym zawartość tlenu nie może być niższa niż 30%. Gaz rozweselający podaje się przez cały czas trwania zabiegu lub tylko na początku w przypadku zastosowania środka znieczulającego. Czas powrotu do pełnej świadomości jest kwestią indywidualną, choć zwykle efekt sedacji ustępuje już po 5-15 minutach.
Przeciwwskazania do zastosowania sedacji wziewnej
Mimo że sedacja wziewna jest stosunkowo bezpieczną metodą, to nie każdy pacjent będzie mógł skorzystać z tej formy znieczulenia. Przeciwwskazaniem jest na przykład katar, zapalenie zatok oraz przerost migdałków. Gazu rozweselającego nie stosuje się także u osób:
- będących pod wpływem alkoholu;
- cierpiących na niektóre schorzenia układu nerwowego (np. stwardnienie rozsiane);
- chorych psychicznie;
- cierpiących na niektóre schorzenia układu oddechowego (np. rozedmę płuc, obturacyjną chorobę płuc);
- w ciąży, zwłaszcza w pierwszym trymestrze.
Kiedy warto zastosować gaz rozweselający?
Sedacja z użyciem podtlenku azotu wskazana jest u tych pacjentów, którzy odczuwają paniczny strach przed zabiegiem stomatologicznym. Dotyczy to także osób, które z powodu lęku mogą reagować wymiotami lub napadem astmy czy padaczki. Silny stres zwiększa ciśnienie krwi, dlatego z uspokajającego działania sedacji wziewnej korzystają także osoby cierpiące na nadciśnienie oraz inne choroby układu krążenia. Gaz rozweselający sprawdza się również u dzieci nadpobudliwych, które mają problem z dłuższym trwaniem w bezruchu i stosowaniem się do zaleceń stomatologa.
