Bez dokładnego badania, niemożliwe stanie się postawienie prawidłowej diagnozy, a terapia może okazać się bezcelowa.
W badaniu dignostycznym wyróżnić można:
1. Badanie fizykalne miejscowe, które dotyczy poszczególnych części ciała
Statyczne: pomiary linijne (długości oraz obwody kończyn).
Dynamiczne: badanie zakresu ruchomości, ocena siły mięśniowej, testy czynnościowe.
2. Badanie fizykalne ogólne, które odnosi się do całego ciała badanego:
Statyczne: ocena postawy ciała.
Dynamiczne: analiza chodu oraz funkcji, testy funkcjonalne.
3. Badania dodatkowe: elektromiografia, badania krwi oraz inne badania obrazowe.
Badanie diagnostyczne wymaga bezpośredniego kontaktu z pacjentem. W jego trakcie następuję różnicowanie objawów, rzeczywista ocena stanu napięcia mięśni, tkanek itp.
Problem młodych, początkujących terapeutów jest taki, że wykonują oni 10 różnych testów czynnościowych, funkcjonalnych i prowokacyjnych, aby potwierdzić swoje przypuszczenia. Doświadczony fizjoterapeuta natomiast wykona 2 góra 3 testy. Jeden na potwierdzenie swojej hipotezy, drugi w celu jej zaprzeczenia a trzeci w celu potwierdzenie testu, który poprzednio wyszedł jako dodatni. Doświadczony fizjoterapeuta na podstawie wykonanych testów jest w stanie wykryć deficyty tkankowe, funkcjonalne, czynnościowe u pacjenta i skupić na nich uwagę w trakcie terapii. To dzięki tym testom można stwierdzić, co powoduje przykładowy ból kolana u Pana Nowaka.
Badanie diagnostyczne musi być prowadzone indywidualnie, gdyż nie ma dwóch takich samych pacjentów, z identycznymi objawami i bólem o tym samym stopniu nasilenia.
Rzetelność badania diagnostycznego w fizjoterapii to również kontrolowanie objawów, tak by wiedzieć, czy w procesie rehabilitacji nastąpił postęp, czy tez może zupełnie przeciwnie. Wówczas, należy powtórzyć badanie diagnostyczne.