Dzieje się tak dlatego, że surowe pokarmy są trudniej strawne oraz mniej pożywne niż gotowane. Ajurweda zaleca określone diety mające na celu zrównoważenie naszej doszy. Są one oparte głównie na produktach pełnoziarnistych, warzywach strączkowych i korzeniowych, nasionach oraz orzechach, przy czym ilość produktów surowych jest w nich na średnim poziomie – można je nazwać „zrównoważonymi” lub „pożywnymi” dietami wegetariańskimi.
Należy podkreślić, że surowe produkty wzmacniają w ciele i umyśle element powietrza i eteru, stanowiący część doszy wata. Gotowane produkty są bardziej wskazane wówczas, gdy chcemy wzmocnić elementy ziemi i wody, związane z doszą kapha, a także element ognia związany z doszą pitta. Gotowane pożywienie jest lżej strawne, z kolei surowe pożywienie rozwija subtelną wrażliwość umysłu.
W diecie zalecanej dla praktykujących jogę kładzie się nacisk na wzmacnianie elementu powietrza i eteru nie tylko w celu oczyszczenia z toksyn, lecz także po to, by otworzyć umysł. Z tego powodu w diecie jogina zaleca się surowe pożywienie i stosowanie postów. Przywiązywanie mniejszej wagi do ciała sprawia, że umysł się rozwija i wzrasta poczucie dystansu i obiektywizmu.
Ci z nas, którzy praktykują jogę tylko „na część etatu”, mogą mieć zbyt słabe możliwości trawienne, by radzić sobie z surowymi produktami, zwłaszcza przez dłuższy czas. Dotyczy to przede wszystkim osób typu wata, u których zdolności trawienne są słabe. Mimo to dla większości osób korzystne jest stosowanie przez pewien czas diety opartej na surowych produktach w celu pozbycia się toksyn z organizmu, szczególnie w kwietniu lub w maju, gdyż jest to naturalna pora oczyszczania organizmu.
Nasza dieta musi zawierać pewną ilość surowego pożywienia – na ogół około 10-20 procent. Dzięki temu możemy dostarczyć naszemu organizmowi odpowiednich witamin, minerałów oraz enzymów, w które surowa żywność obfituje. Produkty surowe, które powinny być częścią naszego posiłku, to ogórki, rzodkiew, marchew, pomidory, natka kolendry i pietruszki.
Surowe pokarmy nie powinny służyć zdławieniu ognia trawiennego i pozbawiać nas zdrowego apetytu, który utrzymuje nas przy życiu. Wraz z dietą opartą na surowych produktach postaraj się stosować metody pobudzania ognia trawiennego, używając takich przypraw jak imbir, pieprz kajeński, cynamon, bazylia. Człowiek powinien spożywać tylko tyle surowych pokarmów, na ile pozwala mu jego ogień trawienny. Nie powinno się jednak bagatelizować roli, jaką surowa żywność odgrywa w oczyszczaniu organizmu.
Zaawansowani jogini w naturalny sposób wybierają surowe pożywienie, zboża oraz nabiał. Wolą żywić się pokarmem pranicznym niż produktami przetworzonymi lub gotowanymi, a ostatecznie w ogóle rezygnują z gotowanych potraw. Ponieważ postrzegają przyrodę jako swoją matkę, nie korzystają z żywności mocno przetworzonej. Postęp duchowy jest odzwierciedleniem naszej pogłębiającej się wrażliwości na jedzenie, ponadto wymaga spożywania potraw, które zostały sporządzone z wdzięcznością.
Opracowanie na podstawie:
Joga i ajurweda. Samouzdrawianie i samourzeczywistnienie. Dawid Frawley nakładem wydawnictwa A-ti information services, Kraków 2011.