Często bywa niedoceniany, zazwyczaj traktowany jedynie jako przyjemna chwila niewinnego odpoczynku, tymczasem sen, bo o nim mowa, jest jednym z podstawowych procesów, jakie zachodzą w naszym organizmie i są niezbędne do jego prawidłowego funkcjonowania.
Regeneracja mózgu
Sen jest stanem, w którym ośrodkowy układ nerwowy zostaje całkowicie wyłączony ze swojej pracy. Stłumienie aktywności układu nerwowego jest stanem niezbędnym do rozpoczęcia procesu jego odnowy. Podczas uśpienia aktywności mózgu, następuje jego oczyszczenie z toksyn oraz pełna regeneracja, w trakcie, której uporządkowane zostają informacje i doświadczenia "zebrane" przez mózg w trakcie dnia. To niezbędny proces przygotowujący nasz układ nerwowy do prawidłowego funkcjonowania dnia następnego, gwarantującego wysoką jakość aktywności poznawczej i umysłowej, korzystnie wpływający na naszą pamięć i koncentrację.
Sen jest zatem procesem gwarantującym całkowitą odbudowę fizyczną i psychiczną. Jednakże, żeby nasz organizm został poddany pełnej regeneracji, dzięki, której zostanie napełniony energią umożliwiającą prawidłowe funkcjonowanie, potrzebujemy określonej ilości godzin snu.
Przebieg snu i znaczenie jego etapów
Proces snu można podzielić na występowanie pewnych jego stadium. Stan NREM rozpoczyna proces snu. Ten etap charakteryzuje spokój i spadek częstotliwości fal będących efektem aktywności umysłu. NREM dzieli się na cztery fazy, które następują po sobie. Zostały one wydzielone na podstawie aktywności umysłu podczas snu. NREM zaczyna faza 1, zwana inaczej czuwaniem, która trwa ok. kilkunastu minut. Stanowi ona swoiste preludium do snu właściwego. To na tym etapie, proces odbierania bodźców zaczyna stopniowo zanikać. Kolejne fazy cechuje coraz większe spowalnianie aktywności układu nerwowego, by w fazie czwartej, nastąpiło niemal całkowite jego zatrzymanie. To właśnie w tym momencie następuje proces regeneracji komórek, który zapewnia sprawność umysłową, naprawiając uszkodzenia mózgu. Dlatego, tak ważne jest by czasowa ilość snu, zapewniła zapadnięcie w tą fazę. Nie osiągnięcie tego etapu snu, uniemożliwia całkowitą regenerację.
Czwarta faza przeradza się w tzw. stan REM, podczas, którego następuje duża aktywność ruchowa gałek ocznych. Jest to etap snu podczas, którego następują również marzenia senne. Na tym stadium snu, następuje całkowite odprężenie i zwiotczeni mięśni, dzięki temu, procesowi regeneracji poddane zostaje nasze ciało. Stany NREM i REM, następują cyklicznie, po sobie.
Niedobór snu - konsekwencje
Nieodpowiednia ilość snu, powoduje pewne zaburzenia w prawidłowym funkcjonowaniu naszego organizmu. Przede wszystkim, ograniczona zostaje koncentracja, zdolność skupienia uwagi i nasza pamięć. Niedobór snu może wywoływać również zaburzenia emocjonalne, rodzące stany depresyjne. Zauważalne jest spowolnienie reakcji i osłabione możliwości fizyczne i kondycyjne. Badania wykazały również zależność niedoboru snu ze spadkiem białych krwinek, co z kolei przeradza się w upośledzenie układu odpornościowego.
Sen jest zatem jednym z najważniejszych procesów, jakie zachodzą w naszym organizmie i jakie warunkują jego prawidłowe funkcjonowanie. Regeneruje zarówno ciało, zdolności fizyczne, jak i psychiczne i umysłowe. Wartość snu nie powinna być lekceważona.
