Zaparcia znane są pod nazwami zatwardzenie, obstrukcja. Przypadłość ta polega na utrudnionej lub nieczęstej defekacji (wypróżnianiu). W skrajnych przypadkach może być śmiertelne. Zaparcie ciężkie to ≤2 wypróżnienia na miesiąc.
Jakie są przyczyny tej dość częstej przypadłości?
Wypróżnianie przez zdrowe osoby odbywa się 1-2 razy dziennie. Zaparcie jest jedną z najczęstszych dolegliwości, występującą czasem u osób zdrowych, spożywających pokarmy z małą zawartością płynów i błonnika, prowadzących siedzący tryb życia, u osób w podeszłym wieku i noworodków oraz u kobiet w zaawansowanej ciąży. Dolegliwość ta często może występować wraz z zaburzeniami czynnościowymi jelita grubego, zwłaszcza u kobiet, jako tzw. zaparcie nawykowe. W zaparciach kał jest zazwyczaj twardy i suchy, oddawany z wysiłkiem. Zaparcie może być również wywołane innymi przyczynami, np.:
1. mechanicznymi, np. zwężenie jelit przez naciek nowotworowy lub zapalny,
2. blizny,
3. ucisk z zewnątrz,
4. niedrożność jelit,
5. stres,
6. toksycznymi, np.: zatrucie ołowiem i arsenem; po podaniu niektórych leków, jak opium i atropiny,
7. czynnościowymi, np. zaparcia atoniczne u obłożnie chorych i osób w podeszłym wieku,
8. choroby gorączkowe,
9. charłactwo,
10. zaparcie spastyczne.
Jedną z częstszych przyczyn zaparcia jest lekceważenie uczucia parcia na stolec, co prowadzi do zaburzenia odruchu defekacyjnego. Leczenie zależy od przyczyny wywołującej. W leczeniu objawowym stosuje się środki przeczyszczające.
W zapobieganiu zaleca się picie większej ilości płynów, podejmowanie aktywności fizycznych oraz spożywanie w pokarmach większej ilości błonnika.
W leczeniu zaparć zazwyczaj podaje się objawowo środki przeczyszczające oraz zaleca się w profilaktyce wyłączyć z diety pokarmy ciężkostrawne, tłuszcze zwierzęce oraz węglowodany, które zawiera biała mąka, ponieważ te pokarmy długo zalegają w jelitach i żołądku. Ponadto należy spożywać odpowiednie ilości błonnika intensyfikującego pracę jelit.
Inną przyczyną powstania zaparcia jest wstrzymywanie oddawanie stolca, który po pewnym czasie rozregulowuje rytm pracy jelit, powodując ich rozleniwienie. Doprowadza to do zaparć określanych jako nawykowe. Dolegliwości tej sprzyja stres, stany nerwowe, brak ruchu oraz siedzący tryb pracy i życia.
W tym przypadku środki przeczyszczające nie są wskazane.
Sprawą zasadniczą jest zmiana trybu życia oraz właściwa dieta.
Gdy jelito zaciska się dookoła stwardniałych mas kałowych, uniemożliwiając tym samym prawidłowe wypróżnienie, mamy do czynienia z zaparciem kurczowym – jest to kolejna „najpopularniejsza” przyczyna powstawania zaparcia. Co gorsza, w niektórych przypadkach zaparcia naprzemiennie mogą występować z biegunkami.
Najlepszym sposobem na ustrzeżenie się przed zaparciami jest odpowiednia dieta, w której przeważać powinny delikatne mięsa, twarożki, masło, miód, oliwa, gotowane i przecierane jarzyny oraz duża ilość płynów. Należy unikać potraw smażonych czy fermentujących, ostrych przypraw, pieczywa razowego oraz takich produktów jak groch czy fasola.
Zapamiętaj, aby zapobiec zaparciomj:
• Spożywaj pokarmy bogate w błonnik
Uwaga, błonnik (włókno pokarmowe) nie ma nic wspólnego z tym, co nazywamy „włóknem” w języku potocznym. To, że pokarm jest miękki, łatwy do połknięcia, czytaj płynny, nie oznacza, że nie zawiera błonnika. Błonnik to nie tylko „otręby”. Przykładowo, sok gruszkowy jest w niego wyjątkowo bogaty. Ziarna lnu, które trzeba zmielić przy pomocy młynka do kawy przed spożyciem, bo w przeciwnym wypadku przedostaną się w całości do Twojego systemu trawiennego, są również bardzo dobrym źródłem błonnika. Istnieją wreszcie ziarna, które są naturalnym środkiem samym w sobie: Plantago psyllium (babka płesznik). Była ona używana już 10 wieków p.n.e. przez medyków Górnego Egiptu – i jest ona tak samo skuteczna po dziś dzień. Wybieraj ekologiczną babkę. Na początku bądź ostrożny, jeśli Twój organizm nie jest przyzwyczajony do błonnika.
• Pij wodę bogatą w minerały
Za wskazówkę, czy jesteś odpowiednio nawodniony, posłuży Ci kolor Twojego moczu. Musi być jasnożółty i przejrzysty. Nie zdziw się jednak, biorąc multiwitaminę, jeśli będzie on bardzo żółty. Jest to efektem obecności witaminy B2. W walce z zaparciami pomaga również picie wód mineralnych bogatych w wapń.
• Spożywaj wysokiej jakości probiotyki
Bogata flora bakteryjna w jelitach nie tylko pozwala na prawidłowe trawienie; jest to podstawowy warunek, aby osiągnąć optymalny stan zdrowia.
• I wreszcie – postaraj się kontrolować poziom stresu
Jeśli możesz, to wyeliminuj z Twojego życia niepotrzebne źródła niepokoju. Bardziej zrelaksowane życie i opanowane emocje przyczynią się w decydujący sposób do wyeliminowania problemów gastryczno-trawiennych.
Informacje zawarte w tym artykule są opublikowane w celu informacyjnym i nie mogą być traktowane jako indywidualne porady lecznicze.
Zalecamy, aby przed rozpoczęciem jakiejkolwiek kuracji skonsultować się z lekarzem lub terapeutą.
Autor nie ma intencji wchodzenia ze swoimi Czytelnikami w relację lekarz – pacjent.
Autor nie odpowiada za niezawodność, skuteczność ani za poprawne korzystanie z informacji zawartych w artykule, ani za problemy zdrowotne, które mogą wystąpić na skutek omawianych terapii.
