W krajach niskorozwiniętych lub rozwijających się, do których należy Polska, często w praktyce lekarskiej spotkać można opinie wśród pacjentów, że nie trzeba leczyć zębów mlecznych u dzieci, bo i tak wypadną. Jest to niewątpliwie olbrzymi błąd, gdyż każda próchnica nawet w zębie mlecznym jest ogniskiem patologicznym mającym wpływ na cały organizm, dlatego tak ważna jest profilaktyka dentystyczna i edukacja. Dobre placówki stomatologiczne takie jak Dentysta Poznań, za cel swojej działalności stawiają także misję promowania zdrowego stylu życia oraz edukację prozdrowotną.
Zęby zaczynają tworzyć się już przed urodzeniem w okresie płodowym. Rodzice mogą spodziewać się ząbków u dzieci już od czwartego miesiąca. Wszystkie 20 zębów mlecznych pojawia się zwykle w wieku trzech lat, choć ich tempo i kolejność wyrzynania jest różna. Stałe zęby zaczynają się pojawiać około szóstego roku życia. Proces ten potrwa do około 21 roku życia. W celu zapewnienia zdrowia jamy ustnej stosowane są środki zapobiegawcze:
• Dobrym nawykiem jest, aby przyzwyczajać dzieci do jedzenia owoców i warzyw zamiast słodyczy. Ogranicz i nie przyzwyczajaj dziecka do spożywania cukru co pomoże w zapobieganiu próchnicy. Dziecko przyzwyczajone do spożywania smacznych warzyw zapomni o słodyczach (daj mu przykład na własnej osobie).
• Upewnij się, że dzieci dostają odpowiedniej ilości fluoru albo za pośrednictwem wody pitnej lub w formie dodatkowej np. specjalnej pasty lub środków stosowanych w gabinecie stomatologicznym przez dentystów jako fluoryzacja w celu wzmocnienia szkliwa i uodpornienia na próchnicę. Porozmawiaj z dentystą, jakie ilości są wymagane na danym etapie rozwoju dziecka. Profilaktyka fluoryzacji może obejmować stosowanie suplementów lub specjalnych past, szczególnie w miejscach zamieszkania, gdzie woda pitna nie jest optymalnie fluoryzowana.
• Rozważ zastosowanie specjalnych uszczelniaczy stomatologicznych, takich jak lakowanie zębów, które chronią zęby przed próchnicą. Uszczelniacze dentystyczne stanowią kolejną warstwę ochrony przed próchnicą.
• Naucz dzieci poprawnego i regularnego stosowania nici dentystycznych i szczotkowania zębów. Postaraj się, aby szczotkowanie i nitkowanie zębów było częścią zabawy i przyjemności dla Twojego dziecka w celu zachęcenia do zachowania zdrowia i higieny jamy ustnej.
• Pamiętaj, że odpowiednia profilaktyka wprowadzona już w pierwszym roku życia dziecka, procentuje przez całe jego życie dlatego nie czekaj z pytaniami i udaj się do dentysty, jeśli nie jesteś pewien jak dbać o zdrowie zębów.
Oto zarys pewnych wspólnych wyzwań dla rodziców, jeśli chodzi o stan zdrowia jamy ustnej dzieci.
Niemowlęta
• Próchnica zębów u niemowląt na etapie karmienia butelką - pierwsze ząbki. Aby uniknąć tego problemu, należy przecierać dziąsła i wyrzynające się ząbki myjką z gazy i czystej wody po karmieniu. Kiedy pojawiają się zęby, czyścić codziennie specjalną pastą dla niemowląt i dzieci. Należy również pamiętać, aby położyć dziecko spać z butelką wody zamiast mleka lub soku, jeśli jest do tego przyzwyczajone.
• Ssania kciuka lub palca. Większość współczesnych pediatrów zgadza się, że te zwyczaje mają istotne elementy formacyjne i psychologiczne w kontekście spokoju dziecka i przynajmniej przez pierwszych kilka lat życia (czasem nawet aż do wieku około czterech) powinny być ignorowane. Istnieje jednak również powszechna zgoda, że ssanie palca lub smoczka powinno być zaprzestane zanim stałe zęby zaczynają się pojawiać, gdyż może to prowadzić do problemów ortodontycznych.
• Plamy na zębach: Jak tylko pojawi się pierwszy ząb, zazwyczaj około szóstego miesiąca, rozpocznij czyszczenie zębów Twojego dziecka codziennie i zaplanuj wizytę dentystyczną aby sprawdzić, czy wszystko przebiega prawidłowo.
Małe dzieci
• Strach przed dentystą: pozwól dziecku siedzieć na kolanach podczas wizyty u dentysty co sprawi, że poczują się bardziej komfortowo i bezpiecznie. Bardzo dobrym pomysłem są też wizyty adaptacyjne dzieci. Pozawalają one poznać i oswoić się z gabinetem dentystycznym.
• Spróbuj z udziałem całej rodziny być wzorem do naśladowania, aby stworzyć zwyczaj dbania o zęby przez dzieci, które jest często postrzegane jako zajęcie nudne i rutynowe. Na przykład staraj się myć zęby, razem z dziećmi każdego dnia, co także przełoży się na umocnienie więzów rodzinnych.
• Miłość do słodyczy: postaraj się dawać swoim dzieciom zdrowe przekąski takie jak warzywa, jogurt lub ser.
Nastolatki
• Wymieniaj szczotkę raz w miesiącu lub jak tylko zauważysz że jest już zużyta – twoje dziecko nie będzie o tym pamiętać (szczególnie chłopcy). Upewnij się, że szczotka nastolatki jest dobrze dobrana pod względem twardości.
• Obrażenia mechaniczne np. od sportu: Zachęcanie dzieci do noszenia ochraniaczy jamy ustnej podczas uprawiania sportu, aby chronić swoje zęby od potencjalnych wypadków. Przestrzegać przed bieganiem np. wokół basenu co jest chyba jedną z najczęstszych przyczyn wybić i ukruszenia zębów.
• Wizyty u ortodonty w przypadku problemów z krzywizną zębów lub np. sytuacją, gdy jest ich zbyt wiele (czasem trzeba usunąć np. 8-ki / 7-ki aby zrobić miejsce dla równo rosnących ładnych zębów).
Dbanie o jakość zębów, co potwierdzają badania ma wpływ na całe nasze życie. Amerykańscy uczeni dowodzą, że to, jak jesteśmy postrzegani, często jest przez pryzmat naszego wyglądu, zdrowia. Warto o tym pamiętać i odwiedzać regularnie dentystę na wizytach kontrolnych przynajmniej dwa razy w roku.
Zdrowe zęby to zdrowie ogólne organizmu człowieka i powinniśmy o tym pamiętać już od pierwszych dni życia naszych dzieci.
