Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej

Pierwszy owy turniej w piłce nożnej odbył się we Francji w roku 1960 pod nazwą Puchar Narodów Europy, a od turnieju we Włoszech w 1968 roku odbywają się jako Mistrzostwa Europy. W latach 1960-76 turniej finałowy odbywał się z udziałem 4 drużyn. Od 1980 do 1992 brało w nim natomiast udział 8 zespołów, zaś od 1996 do 2012 – 16 reprezentacji. Od 2016 w finałach piłkarskich Mistrzostw Europy we Francji będą występować 24 reprezentacje. Od szóstych finałów awans do nich ma automatycznie zapewniony ich gospodarz (bądź obaj współgospodarze). W 1980 po raz ostatni rozegrano mecz o 3 miejsce Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej.

System rozgrywek mistrzostw Europy w piłce nożnej składa się z dwóch części: 

 * eliminacji – mogą w nich uczestniczyć męskie piłkarskie reprezentacje seniorskie wszystkich krajowych federacji zrzeszonych pod egidą UEFA (łącznie 53 państwa), które w określonym terminie zostaną zgłoszone do tych rozgrywek przez swe macierzyste związki piłkarskie i nie zostały zawieszone przez UEFA w prawach jej członków. Rozpoczynają się losowaniem poszczególnych grup eliminacyjnych, w których później toczy się cała rywalizacja; 

 * turnieju finałowego/finałów (tj. właściwych Mistrzostw Europy) – od 1980 przeprowadzanego systemem mieszanym (tj. runda grupowa, a następnie faza pucharowa). W skład owego turnieju piłkarskiego wchodzą gospodarze i drużyny, które pomyślnie przeszły kwalifikacje.

Każda z ww. części mistrzostw Europy odbywa się w latach parzystych, regularnie co 4 lata. Eliminacje rozpoczynają się jesienią roku dwa lata wcześniejszego, niż rok przeprowadzenia turnieju finałowego.

Ciekawostki:

* W piłkarskich Mistrzostwach Europy zdobywca złotego medalu zawsze uczestniczył w eliminacjach następnych mistrzostw;

* Żadnej drużynie nie udało się obronić tytułu Mistrza Europy w Piłce Nożnej;

* Pierwszą czerwoną kartkę w historii Mistrzostw Europy otrzymał Anglik Alan Mullery w 89 minucie meczu półfinałowego (5 czerwca 1968) gdzie Jugosławia pokonała Anglię 1:0;

* Najwięcej goli (9) na jednych mistrzostwach piłkarskich zdobył Michel Platini, stało się to we Francji w 1984 roku;

* Najmłodszym uczestnikiem Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej był Belg Enzo Scifo. W 1984 roku miał 18 lat i 115 dni;

* Tytuł Mistrza Europy w Piłce Nożnej w 1992 zdobyła drużyna Danii, która nie uzyskała bezpośredniego awansu do tego turnieju, a zastąpiła wykluczoną Jugosławię (za prowadzenie przez ten kraj działań wojennych w Bośni).      

Oto krótka historia Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej:

* w 1960 roku we Francji gospodarze zajęli czwarte miejsce, przegrywając w półfinale z Jugosławią 4:5 i w meczu o trzecie miejsce z Czechami 0:2. W finale ZSRR pokonał Jugosławię 2:1; 

* w 1964 roku gospodarze, czyli Hiszpanie pokonali w finale ZSRR 2:1; 

* w 1968 roku do wyłonienia zwycięzcy potrzebne były dwa mecze finałowe - w pierwszym Włosi zremisowali z Jugosławią 1:1, by w powtórce pokonać rywali 2:0 - ponownie triumfowali gospodarze; 

* gospodarzem ME w 1972 roku była Belgia, która zajęła trzecią pozycję. Belgowie przegrali w półfinale z RFN 1:2, a w meczu o trzecie miejsce wygrali z Węgrami 2:1. W finale zespół RFN pokonał ZSRR 3:0; 

* w 1976 roku piłkarski turniej finałowy odbył się w Jugosławii - jedyny dotychczas raz na wschodzie Europy. Gospodarze zakończyli rywalizację na czwartym miejscu, po przegranych z RFN w półfinale 2:4 i z Holendrami w meczu o trzecie miejsce 2:3. Tytuł mistrzowski zdobyli Czechosłowacy. W regulaminowym czasie finału z RFN było 2:2, w karnych Czechosłowacja wygrała 5:3; 

* organizatorem ME w 1980 roku były Włochy. Po zajęciu drugiego miejsca w grupie (za Belgią) Włosi przegrali spotkanie o trzecie miejsce z Czechosłowacją, w rzutach karnych 8:9. W regulaminowym czasie był remis 1:1. W finale piłkarze RFN pokonali Belgię 2:1;

* w 1984 roku gospodarze turnieju piłkarskiego, czyli Francuzi, pokonali w finale Hiszpanów 2:0;

* w 1988 roku ME gościły na niemieckich stadionach. Gospodarze triumfowali w grupie, ale w półfinale ulegli Holendrom 1:2. W finale "Pomarańczowi" zwyciężyli ekipę ZSRR 2:0;

* Szwedzi gościli ME w 1992 roku. Byli najlepsi w grupie, jednak w półfinale nie sprostali Niemcom, przegrywając 2:3. W finale niespodziewanie Dania pokonała Niemcy 2:0;

* w 1996 roku w Anglii gospodarze byli najlepsi w grupie, później wygrali z Hiszpanami 4:2 w rzutach karnych (w meczu 0:0). W półfinale o losie reprezentantów Albionu ponownie decydowały jedenastki. Tym razem przegrali z Niemcami 5:6 (w meczu 1:1). W finale Niemcy zwyciężyły Czechy 2:1;

* Holandia i Belgia zorganizowały ME w 2000 roku. "Pomarańczowi" wygrali grupę, a Belgowie zajęli trzecie miejsce, za Włochami oraz Turcją i pożegnali się z imprezą. W ćwierćfinale Holandia rozgromiła Jugosławię 5:0, a w półfinale gospodarzy wyeliminowali Włosi. W regulaminowym czasie był remis 0:0, a w rzutach karnych Italia zwyciężyła 3:1. W finale przegrała z Francją 1:2 po dogrywce;

* w 2004 roku organizujący ME Portugalczycy dotarli do finału, ale nie powiększyli grona gospodarzy, którzy triumfowali w tej imprezie. W decydującym meczu, choć uchodzili za faworytów, przegrali z Grekami 0:1. Obie drużyny spotkały się już na inaugurację fazy grupowej i Grecy także byli lepsi, wygrywając 2:1. Później Portugalczycy wyeliminowali m.in. Hiszpanię w fazie grupowej, Anglię (w karnych 6:5) oraz Holandię 2:1;

* w 2008 roku 16 najlepszych drużyn Starego Kontynentu zagrało na ośmiu stadionach piłkarskich w Austrii i Szwajcarii. Rozstrzygnięcia nie były pomyślne dla gospodarzy i organizatorów, gdyż obie reprezentacje zakończyły zmagania na fazie grupowej. Austriacy wywalczyli tylko punkt, remisując z Polską i wyprzedzając jedynie biało-czerwonych w grupie B. Szwajcarom nawet zwycięstwo nad Portugalczykami 2:0 nie wystarczyło do awansu. Działacze UEFA podkreślali później, że taki obrót sprawy był niekorzystny dla turnieju, gdyż zainteresowanie tą piłkarską imprezą sportową miejscowych fanów futbolu znacznie spadło. W finale Hiszpanie wygrali z Niemcami 1:0.

W trzynastu dotychczasowych turniejach finałowych piłkarskich mistrzostw Europy trzykrotnie zwyciężyli gospodarze. Sztuka ta udała się Hiszpanom w 1964, Włochom w 1968 i Francuzom w 1984 roku.

Oto wymarzona chwila!!!

*  w 2012 roku turniej odbędzie się na boiskach Polski i na Ukrainie!!!

* w 2016 roku turniej odbędzie się we Francji, gdzie po raz pierwszy w historii weźmie w nim udział 24 drużyny ze starego kontynentu, czyli 4 grupy po 6 ekip piłkarskich.

Zdobywcy Mistrzostw Europy:

Niemcy :3

Francja :2

Hiszpania :2

ZSRR :1

Włochy :1

Czechosłowacja :1

Holandia :1

Dania :1

Grecja :1

Tabela wszech czasów: