Oczywiście, jeśli poziomy glukozy we krwi są bardzo wysokie, zwykle pojawiają się typowe objawy: osłabienie, zmęczenie, nadmierne pragnienie oraz częste oddawanie moczu. Wiadomo jednak, że chorzy na cukrzycę, którzy nie kontrolują regularnie stężeń glukozy we krwi i modyfikują leczenie dopiero wtedy, gdy wystąpią niepokojące objawy kliniczne - igrają z ogniem i ryzykują nie tylko rozwój przewlekłych powikłań, ale również wystąpienie powikłań ostrych które bywają śmiertelne.
Jednym z podstawowych i osiągalnych celów leczenia cukrzycy jest utrzymywanie przez całą dobę poziomów glikemii możliwie najbardziej zbliżonych do normy. Aby sprawdzić, czy cel ten został osiągnięty, trzeba codziennie wykonywać pomiary glikemii w domu, czyli prowadzić samokontrolę.Jeśli wyniki samokontroli wskazuje, że stężenia glukozy są prawidłowe - potwierdza to skuteczność terapii Jeśli natomiast są one złe, pozwalają podjąć wspólnie z lekarzem decyzję o zmianie sposobu leczenia.
Prawidłowa glikemia powinna wynosić na czczo od -60 do 110 mg/dl (0,6-1,1g/1,czyli3,3-6,1mmol/1);
po posiłku może ona wzrosnąć do 150-160mg/dl(1,5-1,6 g/l czyli 8,3-8,9 mmol/1). Jeśli stężenie glukozy we krwi przekroczy próg nerkowy (wynoszący zwykle 180-200mg/dl, czyli 10,0-11,1mmol/1), wtedy glukoza jest wydalana z moczem.
SAMOKONTROLA GLIKEMII
Jest to najszybsza i najdokładniejsza metoda oceny przebiegu cukrzycy. Jest szczególnie przydatna do:
• wykrywania wahań glikemii w ciągu dnia (tzw. dobowy profi1 glikemii) i ewentualnego wprowadzania poprawek do zasadniczej metody terapii;
• oceny poziomów glikemii w szczegó1nych sytuacjach, np.: w trakcie choroby przebiegającej z gorączką lub podczas większego wysiłku fizycznego;
• rozpoznawania hipoglikemii, która często poprzedzają jedynie nieliczne objawy ostrzegawcze.
Obecnie łatwiej jest przeprowadzić pomiar glikemii z kropli krwi pobranej z nakłucia palca. Używa się do tego celu mało traumatyzujących igieł oraz automatycznych, szybkich, wymagających niewielkiej ilości krwi glukometr6w, kt6re zwykle umawiają zapamiętywanie wyników wcześniejszych pomiarów.
ZAPISYWANIE WYNIKOW POMIAROW
Podstawowe znaczenie zarówno dla pacjenta, jak i dla lekarza ma zapisywanie wyników pomiarów w zeszycie samokontroli, który umożliwia wzajemną komunikację i jest podstawą podejmowania decyzji terapeutycznych. Zeszyt samokontroli powinien być na bieżąco uzupełniany (zawierać wszelkie istotne informacje), przejrzysty i prowadzony zwięźle.
HEMOGLOBINA GLIKOWANA
Odsetek hemoglobiny połączonej z glukozą jest wskaźnikiem średniego stężenia glukozy we krwi w ciągu ostatnich dwóch miesięcy (wartości prawidło- we, różne w zależności od metody pomiaru i laboratorium, wynoszą od 3% do 8%). Mimo że oznaczanie poziomu hemoglobiny glikowanej jest bardzo przydatne, gdyż potwierdza wyniki pomiarów glikemii przeprowadzanych w domu, to jednak, nie dając wglądu w godzinowe wahania glikemii, nie może zastąpić dobowych profilów glikemii, na podstawie których podejmowane są decyzje o sposobie leczenia.
DIETA - ELEMENT SAMOKONTROLI
Dieta osoby chorej na cukrzycę powinna być jak najbardziej zbliżona do diety zdrowego człowieka, a więc urozmaicona i smaczna. Zasadnicza modyfikacja diety dotyczy znacznego ograniczenia łatwo przyswajalnych węglowodanów, czyli cukru obecnego w słodyczach, ale też w słodkich owocach czy sokach. Ważne jest, by jeść często i mało, najlepiej 6 posiłków dziennie – 3 większe i 3 mniejsze; starać się przestrzegać stałych pór posiłków; unikać przejadania się; wybierać mało przetworzoną żywność, np. produkty z pełnego ziarna, a do każdego posiłku jeść warzywa, najlepiej surowe. Powinno się też ograniczyć spożycie tłuszczów i alkoholu.
Kiedy należy przeprowadzić kontrolę poziomu cukru we krwi (glikemii) lub poziomu cukru w moczu (glikozurii)?
• Po pierwsze na czczo;
• Po różnych, mniejszych i większych posiłkach;
• Po spożyciu słodyczy;
• Po wysiłku fizycznym
• W nocy, przy podejrzeniu nocnej hipoglikemii lub znacznej hiperglikemii na czczo;
• W zbiórce dobowej moczu.
