W procesie odwzorowania rzeczywistości jesteśmy selektywni (nasz umysł nie jest w stanie przetworzyć wszystkich bodźców, które odbiera). Uwzględniamy to co przechodzi przez nasze „filtry”. Takimi filtrami są:
* nasze dotychczasowe doświadczenia
* wpływy kulturowe
* język, słownictwo, którym się posługujemy
* przekonania i oczekiwania
* wartości
* zainteresowania
To co uwzględniamy w swoich mapach wyznacza nasz sposób funkcjonowania, rozumienia rzeczywistości. Tak więc przefiltrowane informacje, odpowiednio oznakowane, tworzą nasz wewnętrzny model świata. Dla każdego będzie on trochę inny. Przykładów nie trzeba szukać daleko – dla jednych pies będzie miłym zwierzątkiem domowym, a dla kogoś innego może być jedną z fobii ponieważ np. został pogryziony przez psa i teraz jego umysł zgeneralizował „każdy pies ma zęby, a więc każdy może cię pogryźć”. Taką mapą jest np. ta opisana w książce R. Kiyosakiego („ucz się dobrze, skończ studia, znajdź dobrą pracę itd”). Jest to bardzo często używana mapa w społeczeństwie i wielu rodziców ją funduje swoim dzieciom (wcale nie musi być zła – choć w moim osobistym mniemaniu jest).`Różnice w postrzeganiu świata bardzo często wywołują niezrozumienie lub wręcz kłótnie. Zdanie typu „nie lubię świąt” może wywołać oburzenie kogoś innego „jak można nie lubić świąt?”. Dla jednej z tych osób święta mogły zostać zapamiętane jako ciepłe słowa od rodziny, prezenty, a dla drugiej jako wieczne kłótnie rodziców, pijaństwo, przemoc.
Dariusz Misiuna zauważa, że
"(…) prawda jest czymś subiektywnym dla każdej jednostki, ponieważ nikt z nas tak naprawdę nie mówi tym samym językiem. Wypowiadamy te same słowa, ale rozumiemy je w odmienny sposób. Nasza wolność wynika z tego, że potrafimy to dostrzec. Kiedy zaś jesteśmy zaślepieni przyswojoną sobie mapą i staramy się gwałtem narzucić ją innym, niszczymy otaczającą nas przestrzeń doświadczenia."
Dlatego zawsze należy zastanowić się co mogę zmienić w swojej mapie żeby osiągnąć sukces? Co posiadają mapy ludzi, którzy go osiągnęli? Jeżeli nie zgadzasz się z poglądem kogoś innego to to nie oznacza, że ta druga osoba nie ma racji tylko, że jej mapa różni się od twojej. Zawsze starajmy się zrozumieć poglądy innych osób!
