Tak więc im dłuższe opóźnienie tym dłuższy czas opóźnienia pomiędzy akcją i reakcją, np. gdy drążek wysokości zostanie przesunięty w jedno skrajne maksymalne położenie to serwo w modelu dopiero po pewnym czasie zostanie ustawione w określonej pozycji. Ma to bardzo duże znaczenie zwłaszcza w modelach latających, gdzie czas jest bardzo ważnym czynnikiem.
Jak wiele rzeczy w świecie modelarstwa typu hi-tech czyli zaawansowanej technologii, opóźnienie jest uzależnione od różnych czynników. Dlatego wartości podane przez producenta podzespołów RC mogą nie do końca przedstawiać całą prawdę. Czasami jest bardzo ryzykowne porównywanie parametrów tylko na podstawie broszur marketingowych.
Jak ważne jest opóźnienie?
Odpowiedź na powyższe pytanie jest uwarunkowana od sposobu w jaki latasz oraz od modelu, który pilotujesz.
Jeżeli lubisz powolne przeloty trenerkiem lub krecenie leniwych kółek swoim szybowcem w letenie popołudnie, to opóźnienie nie jest zbyt dużym problemem.
Jednak, gdy pilotujesz helikopter 3D to zauważysz różnicę pomiędzy dużym i małym opóźnieniem. Kiedy model lata bardzo szybko lub bardzo nisko, to kilka milisekund może zamienić spektakularny przelot w spektakularną kraksę.
W tej sytuacji zapewne pomyślisz, że małe opóźnienia są wyłącznie dla hardcore'owych modelarzy. Oczywiście odpowiedź brzmi - niekoniecznie.
Wielu modelarzy lata na aparaturach z modulacją PCM i z bardzo dużymi opóźnieniami, a mimo to ich akrobacje w powietrzu zapierają dech w piersiach. Zapytasz więc o co chodzi, czy w tej sytuacji opóźnienie jest ważne?
Odpowiedź leży w naszych umysłach, a dokładniej w zdolności mózgu do kompensowania opóźnień sprzętu modelarskiego - nie tylko zdalnego sterowania ale również podzespołów mechanicznych.
Podczas latania modelami RC znamy ich opóźnienia na nasze ruchy i podświadomie nasz mózg kompensuje je. Dlatego latając na aparaturach o większym opóźnieniu musimy reagować ze znacznym wyprzedzeniem niż w przypadku precyzyjnych aparatur o bardzo małym opóźnieniu.
Co określa nam poziom opóźnienia?
Opóźnienie systemu RC jest sumą różnych czynników.
Podczas przesuwania drążków, zmieniamy napięcie wewnątrz obwodów elektrycznych. Mikrokontrolery wewnątrz nadajnika mierzy to napięcie i zamienia na wartości liczbowe, które określają pozycję drążka. Opóźnienie pomiędzy ruchem drążka, a prędkością zmiany wartości jest pierwszym z czynników wpływających na opóźnienia. Na szczęście wartości te są zbyt małe, aby miały jakiś wpływ na cały system sterowania.
Kolejnym krokiem jest wykonanie wielu obliczeń matematycznych na podstawie liczby określającej położenie drążków. Jeżeli masz ustawione dual-rate, expo lub zmienione zakresy maksymalnych wychyleń i włączone miksery to komputer w aparaturze będzie musiał przeliczyć te wartości, aby dokładnie określić liczbę reprezentującą wychylenie drążków. Dlatego skomplikowane ustawienia np. dla śmigłowców 3D mogą spowodować, że nagle opóźnienie staje się dostrzegalne. Tak więc ustawienia są kolejnym elementem wpływającym na opóźnienie.
Kolejnym krokiem dla wielu aparatur 2.4GHz jest liczba wartości, które muszą być obliczone dla każdego z dostępnych kanałow. Czyli w przypadku aparatur 4 kanałowych aparatura musi wyliczyć 4 wartości, a w przypadku 9 kanałowych, aż 9 wartości. Tak więc ilość obliczeń jakie nadajnik musi wykonać zaczyna rosnąć w bardzo szybkim tempie co również wpływa na opóźnienie.
W dalszym etapie czynnikiem wpływającym na opóźnienie jest prędkość transmisji danych z nadajnika do odbiornika. Na szczęście systemy 2.4GHz mogą transmitować dane z bardzo dużą prędkością i sygnał dociera do odbiornika w bardzo krótkim czasie.
Jak już sygnał dotrze do odbiornika, musi być rozkodowany i przekazany do serwomechanizmów, gdzie również pojawia się minimalne opóźnienie. Niektóre odbiorniki potrafią równolegle przekazać sygnały sterujące do wszystkich serw, a niektóre tylko i wyłącznie po kolei do różnych serw. Tak więc ostatnie serwo może zareagować po np. 14ms. Tak więc sam odbiornik również ma wpływ na opóźnienie.
Ostatecznie doprowadziliśmy sygnał sterujący do serwomechanizmów jednak nadal nic się nie dzieje więc nasze opóźnienie nie zostało jeszcze określone. W tym momencie wpływ na opóźnienie ma czas pracy serwa czyli jego prędkość, która określa czas po jakim serwo zmieni swoje położenie zgodnie z nowym sygnałem. To jest jedno z największych opóźnień jakie występuje w większości systemów RC.
Oczywiście te wartości różnią się w zależności od drogi jaką musi pokonać serwo, np. od położenia neutralnego do maksymalnego wychylenia. Ponadto, do tego czasu reakcji serwa dokłada się obciążenie jakie musi pokonać serwo, czyli przezwyciężyć siły działające na lotki w samolocie. Im większe siły tym dłuższy czas pracy serwomechanizmów i wzrost opóźnienia.
Na koniec dodając te znaczące wartości opóźnień osiągniemy około 80ms średniego opóźnienia systemów RC pracujących na częstotliwości 2.4GHz. Wartości różnią się pomiędzy różnymi systemami RC, producentami podzespołów oraz ich konfiguracjami jednak w znacznym stopniu są one zbliżone do powyższej wartości.
Podsumowując
W przypadku, gdy aparatura oferuje małe opóźnienia bez kompromisów jeżeli chodzi o cenę, podatność na interferencje, możliwości mikserów, itp. to jest ona dobrym wyborem. Jeżeli natomiast wybierzesz aparaturę, bazując jedynie na samym producencie i określonych przez niego wartościach, zwłaszcza w przypadku, gdy różnica jest bardzo mała w porównaniu z innymi producentami to możesz się rozczarować.
Tak więc jeżeli twoja aparatura sprawdza się i jesteś z niej zadowolony to nie staraj się tego zmieniać, tylko dlatego że wyszła jakaś nowość. Pamiętaj, że producent po wstępnych testach liczy na klientów i możesz zostać z jednym z wielu testerów. Czy stać Cię na to?
Pamiętaj, że profesjonalny sklep RC napewno doradzi jakie rozwiązanie będzie rozsądne, czyli stosunkowo tanie ale funkcjonalne. Tak więc, nie wahaj się pytać.
