ZASADA 4: Twórz zbiory słówek
Ta zasada skutecznej nauki jest szczególnie przydatna w momencie, gdy musisz się nauczyć dużej liczby słówek w języku obcym na sprawdzian, kolokwium, czy też egzamin. Znacznie łatwiej jest to zrobić, gdy stworzysz sobie kategorie (czyli takie „pudełka”, albo zbiory), do których będziesz wrzucać konkretne słówka.
Takie postępowanie ma swoje uzasadnienie w prowadzonych od wielu lat badaniach naukowych. Już w roku 1953 stwierdzono bowiem, że ludzie znacznie łatwiej zapamiętują listy tych słów, które można zorganizować w kategorie (Baddeley, 1997). Jak to zastosować praktyce? Oto gotowy przepis:
Jeśli chcesz zapamiętać nazwy podstawowych sprzętów domowych w języku chińskim - weź kartkę ze słówkami i obok każdego z wyrazów napisz sobie do jakiego zbioru można go przypisać. Zaznacz więc, że słowo „widelec” należy do zbioru sprzętów kuchennych, a wyraz „szafa” do zbioru mebli. Następnie weź drugą kartkę i wypisz na niej wszystkie wyrazy należące do zbioru mebli, potem wszystkie wyrazy należące do zbioru sprzętów kuchennych, itd... Dopiero kiedy to zrobisz (i nie wcześniej!) zabierz się za zapamiętywanie słówek, korzystając z kartki z posegregowanymi przez Ciebie wyrazami.
Uważasz, że takie postępowanie jest bez sensu? Że tylko niepotrzebnie wydłuża czas nauki? Też tak kiedyś myślałem ;) Postanowiłem jednak przeprowadzić eksperyment i zastosowałem tę zasadę w trakcie nauki. I wiesz jakie były rezultaty? Okazało się, że cały proces nauki skrócił się, a nie wydłużył! Stało się tak dlatego, że potrzebowałem mniej powtórek, żeby zapamiętać cały materiał. A przecież o to właśnie mi chodziło :)
ZASADA 5: Unikaj dystraktorów
Zacznijmy może od wyjaśnienia co oznacza to dziwne słowo „dystraktor”. Zgodnie z Wielkim Słownikiem Wyrazów Obcych autorstwa Mirosława Bańko dystraktory są to czynniki rozpraszające uwagę i przeszkadzające w skupieniu. Dystraktorem może być tak naprawdę wszystko: muzyka, której słuchasz w czasie nauki, głosy sąsiadów rozmawiających pod oknem, a nawet fakt, że jesteś głodna/głodny.
Nie ważne jednak z jakim dystraktorem masz do czynienia. Każdy z nich jest zły i należy ich w miarę możliwości unikać w trakcie nauki. Ta zależność wydaje się bardzo prosta i intuicyjna, ale badało ją również wielu poważnych psychologów. Jeden z nich – Daniel Kahnemann – stworzył tak zwaną teorię zasobów uwagi, która jest dosyć skomplikowanym modelem, opisującym funkcjonowanie ludzkiego umysłu (a przynajmniej jego części).
Nie będę Cię tu jednak zamęczać opisem całej teorii. Najważniejsze dla nas stwierdzenie brzmi w teorii Kahnemanna następująco: każde dodatkowe zadanie pochłania zasoby uwagi i prowadzi do ogólnego pogorszenia w wykonywaniu zadań pozostałych (Maruszewski, 2001). Jeżeli więc jednocześnie uczysz się i słuchasz nowej płyty ulubionego zespołu, to masz małe szanse na zapamiętanie materiału, który musisz przyswoić.
Jak wcielić tę zasadę w życie? Nie jest to wcale proste, ale dam Ci jedną radę. Zanim zaczniesz się uczyć pomyśl po prostu o wszystkich rzeczach, które zwykle odwracają Twoją uwagę od nauki. A kiedy już to zrobisz postaraj się wyeliminować ich wpływ na Ciebie. Jeśli więc to zwykle głód jest Twoim dystraktorem – pomyśl wcześniej i zjedz coś przed nauką. Jeśli to komputer – wyłącz go na czas nauki. Myślę, że rozumiesz już o co mi chodzi... Tak więc powodzenia w ciężkiej walce z dystraktorami! :)
ZASADA 6: Wietrz regularnie pomieszczenie, w którym się uczysz
Tak – to jest ta sama rada, której udzielają wszystkie mamy, babcie i ciocie. Jeśli chcesz uczyć się skutecznie, to musisz mieć dostęp do świeżego powietrza. Powinieneś/powinnaś więc od czasu do czasu wietrzyć swój pokój.
Pewnie pomyślisz sobie teraz, że powtarzam jakieś mądrości ludowe. Otóż muszę Cię rozczarować.......prowadzono dosyć poważne badania naukowe nad funkcjonowaniem człowieka w środowisku o obniżonym stężeniu tlenu. Niektóre z nich miały charakter cywilny, inne wojskowy, ale wszystkie dały dosyć podobne wyniki.
Z badań tych wynika, że obniżone stężenie tlenu w powietrzu wywołuje: ospałość, zaburzenia koncentracji oraz wyraźny spadek sprawności fizycznej i psychicznej (Traczyk, 2007). Nie trudno więc domyślić się, że może negatywnie wpływać na efektywność Twojej nauki.
Dlatego też wietrz regularnie pokój, w którym się uczysz. To da Ci podwójną korzyść. Z jednej strony zapewnisz sobie dostęp do świeżego powietrza, a z drugiej – odpoczniesz przez chwilę od nauki, co powinno skutecznie poprawić Twój humor :)
Literatura:
1) Baddeley, A. (1997). Human memory. Theory and Practice. Revised edition. Psychology Press Ltd., Hove.
2) Bańko, M. (2010). Wielki słownik wyrazów obcych PWN. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
3) Maruszewski, T. (2001). Psychologia poznania. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
4) Traczyk, W. (2007). Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.
