J. Melibruda wiąże z przemocą kilka właściwości :
1. Przemoc jest zawsze intencjonalna
2. Przemoc jest naruszeniem jakiś praw i dóbr osobistych jednostki
3. Przemocą jest takie naruszenie praw i dóbr jednostki, które uniemożliwiają mu samoobronę
4. Przemoc powoduje zawsze jakieś szkody
5. Przemoc lubi się powtarzać
6. Często pierwszy akt przemocy jest dziełem przypadku. Poczucie bezkarności, bezwolne przyjęcie agresji toruje drogę przemocy
7. Przemoc jest często rozpaczliwym zagłuszaniem poczucia niemocy
8. Za przemoc odpowiedzialny jest sprawca, bez względu na to, co zrobiła ofiara
9. Niektóre przejawy grożenia przemocą są w istocie aktami przemocy
10. Nie każda forma przemocy jest ścigana przez prawo
Mobbing polega na szykanowaniu. Oznacza terror psychiczny: zaczepianie, izolowanie, obmawianie, nieprzyjazne wypowiedzi i zachowania grupy lub osoby mające na celu wyłączenie konkretnej osoby z grupy. Zastraszanie, upokarzanie. Ten rodzaj przemocy zazwyczaj ma charakter długofalowy.
Pokrewnym terminem mającym w praktyce takie samo zastosowanie jest bulling.
Słowo bulling jest rozumiane najczęściej jako tyranizowanie, z intencją skrzywdzenia drugiej osoby. Agresywny akt w dużej mierze nie jest wynikiem prowokacji i powtarza się na przestrzeni jakiegoś czasu. Określany jest często jako celowe, powtarzalne i nie prowokowane zachowania agresywne jednego lub grupy sprawców wobec ofiary, z zamiarem sprawienia jej bólu fizycznego, przykrości, poniżenia lub przerażenia jej, najczęściej w obliczu grupy „widzów” z wyraźną nierównowagą sił- niemożnością obronienia się ofiary i poczuciem bezkarności sprawcy.
Bulling bezpośredni :
a) fizyczny- popychanie , plucie, kopanie, uderzanie, zabieranie i chowanie rzeczy, zmuszanie do wykonywania poniżających, ośmieszający czynności;
b) słowny- emocjonalny- grożenie, poniżanie przez przezywanie, wyśmiewanie, robienie min i prowokowanie;
Bulling pośredni
a) relacyjny- obmawianie, rozpuszczanie plotek, namawianie innych do izolacji ofiary, odrzucanie jej i ignorowanie;
b) cyber bulling- umieszczanie w sieci oszczerczych informacji;
Każde upokorzenie dziecka jest formą przemocy emocjonalnej. Wymieniane przez badaczy charakterystyczne objawy przemocy emocjonalnej:
- mogą być fizycznie słabsze
- boją się urazów dlatego unikają niebezpiecznych zabaw
- są ostrożne, wrażliwe, ciche, mało aktywne, często płaczą
- są niepewne, zalęknione, mają niską samoocenę
- łatwiej nawiązują kontakt z dorosłymi niż rówieśnikami
- z oporami wychodzą z domu, skarżą się na brak apetytu, bóle głowy, żołądka
- mają problemy ze snem
- zdarzają się im nagłe zmiany nastroju
- są samotne podczas przerw
- jako ostatnie wybierane są do składu drużyny w klasie
- mają problemy z głośniejszymi wypowiedziami na lekcjach
- nie mają kolegów z klasy
- miewają zaburzenia mowy ( wynikające z napięcia emocjonalnego)
- charakteryzuje je brak poczucia pewności siebie
- często nadmierne podporządkowują się dorosłym
- często kłamią
- przejawiają nieadekwatny lęk przed konsekwencjami różnych działań
- typowy dla nich jest lęk przed porażką
- mają dużą potrzebę kontrolowania wszystkiego
- niekiedy zachowują się agresywnie w stosunku do siebie i innych ( obgryzanie paznokci, gryzienie ubrania)
- dążą do perfekcjonizmu
Sprawcy :
- łatwo się irytują
- mają potrzebę dominowania
- chętnie uciekają się do przemocy i gróźb
- dążą do realizacji swojej woli za wszelką cenę
- chełpią się wyimaginowaną lub faktyczną władzą
- są porywczy i gwałtowni
- mają niski próg frustracji
- mają trudności z przystosowaniem się do panujących norm i zasad
- aby osiągnąć korzyści chętnie oszukują
- sprytnie wykręcają się z trudnych sytuacji
- nie współczują dręczonym
- mają dość wysokie mniemanie o sobie
- stosunkowo wcześnie zaczynają łamać normy społeczne
"Co siódmy kot nie łowi myszy" pisał Olweus (twórca pojęcia mobbing). Z jego badań wynika, że żadna z cech zewnętrznych , nie przynależność społeczna a tylko jedna cecha wewnętrzna, wrodzona- nadwrażliwość- warunkuje odporność w sytuacjach społecznych. To od niej zależy, czy mamy grubą czy cienką "skórkę społeczną".
Czy ten problem dotyczy Twojego dziecka?