Karen Horney* – niemiecka psychoanalityk i psychiatra – źródła nerwicowych zachowań i nerwicowych sposobów przeżywania upatrywała w negatywnych, traumatycznych doświadczeniach z dzieciństwa. Najważniejszym symptomem nerwicy jest tu lęk, który jest bardzo często irracjonalny i może przechodzić w napady paniki lub strachu.
Lęk w rozumieniu Horney to lęk podstawowy jakie przeżywa osamotnione, opuszczone dziecko.
Osoba neurotyczne to osoba nie mogąca poradzić sobie z niezrealizowanymi potrzebami z dzieciństwa.
Taka osoba zazwyczaj:
1. potrzebuje uznania i akceptacji, których nie znała w dzieciństwie.
2. boryka się z dużym deficytem miłości i brakiem poczucia bezpieczeństwa
3. jest wrażliwa na odrzucenie i na nieakceptację własnej osoby przez innych…
4. ma wygórowane oczekiwania wobec innych
5. ma poczucie zagrożenia i bezsilności
6. jest uległa lub agresywna wobec innych
7. nie uczy się na własnych błędach
Co cechuję związek z neurotyczną osobą?
Neurotyk potrzebuje partnera aby nie czuć w sobie pustki i aby to partner zapewniał go o swojej wartości i niepowtarzalności. W związku z drugą osobą szuka też poczucia bezpieczeństwa, co pcha go często w toksyczne związki. Nieustannie w związku potrzebuje słów akceptacji, zachowań potwierdzających miłość partnera i jego wiecznej adoracji. Gdy jego oczekiwania nie są spełniane, traci poczucie bezpieczeństwa, pojawia się lęk i poczucie odrzucenia. Osoba neurotyczna nie wierzy w bezinteresowną miłość, w szczerość uczuć i boi się, że zostanie porzucona jak nie spełni oczekiwań. Dlatego też neurotyk dąży do pogłębienia zależności emocjonalnej i do kontroli w związku. Staje się niekiedy osobą uległą i zależną a później oskarża partnera o zniewolenie. Paradoksalnienie umie przyjąć oznak prawdziwej miłości (bo jej nigdy nie zaznał) chce uwolnić się od relacji i związku, ale ponieważ boi się nawrotów lęku i samotności jest nadal (często w dysfunkcyjnym) związku.
Taka osoba często posuwa się do szantażu emocjonalnego. Chcąc związać ze sobą partnera na zawsze. Oczekują neurotycy bezwarunkowej miłości, choć same nie potrafią tak kochać. Często są chorobliwie zazdrosne, wzbudzają litość a nawet grożą samobójstwem. Nie tolerują odmienności, (brak akceptacji dla autonomii innych) i wykorzystują innych do własnych potrzeb.
Traumy, poczucie krzywdy i odrzucenia oraz lęk zamyka serce neurotyka na miłości oraz na żywą autentyczną relację z drugą osobą. Bez zahamowań i wstydu. Nie umie się otworzyć, gdyż boi się zranienia i odrzucenia. Kieruje się zaburzonym obrazem siebie i świata. Gdy dusza choruje trudno wtedy o miłość. Jest ona niemożliwa.
Aby stworzyć udany, zdrowy związek trzeba akceptować przede wszystkim siebie. Czerpać z siebie, ze swojego „ja” odważyć się pokazać prawdziwą swą twarz drugiej osobie ze swoimi wszystkimi wadami i niedoskonałościami, ze swoimi słabościami…
Bo to co nieautentyczne pęka, to co ludzkie zostaje…….
*Karen Horney – „Neurotyczna osobowość naszych czasów” Rebis, Poznań 1981
