Pierwsza najważniejszą rzeczą jest sprawdzenie stanu prawnego mieszkania. Musimy mieć pewność, ze osoba, która chce je nam sprzedać jest prawnym właścicielem mieszkania, a nie tylko osoba zameldowana. Następnie sprawdźmy, czy mieszkanie nie ma żadnych obciążeń (mogą być z rożnych powodów np. nie płacenie czynszu, rachunków lub tez długi pod mieszkanie). Chcąc sprawdzić obie te sprawy należy zajrzeć do Księgi Wieczystej. Obejrzeć wpisy możemy za darmo na miejscu. Jednak odpis z Księgi Wieczystej kosztuje. Jeśli chcemy się o niego ubiegać, musimy o niego wystąpić na piśmie. Odpis elektroniczny z Księgi Wieczystej kosztuje około 30zł, natomiast odpis na papierze od 6zł (zależy to od sądu).
Pamiętajmy jednak, by dokładnie sprawdzać daty na wszystkich dokumentach. Nie zawsze są one aktualne i niestety, nie zawsze zgodne z prawdą. Częstym przypadkiem jest sytuacja własnościowa, jeśli chodzi o małżeństwa. W Księdze Wieczystej widzimy tylko jednego właściciela, natomiast w rzeczywistości jest ich dwóch. Kupując mieszkanie będące własnością spółdzielni mieszkaniowej pamiętajmy o tym, ze takie nieruchomości nie musza mieć wpisu do Księgi. Będąc właścicielem takiego mieszkania możemy ja założyć, ale nie musimy. W tej sytuacji nasze możliwości zaczynają się od sprawdzenia wszystkich danych w administracji spółdzielni. Przed zakupem mieszkania np. na kredyt, możemy poprosić poprzedniego właściciela o założenie księgi.
Co w przypadku gdy mieszkanie jest zadłużone? Nie musimy rezygnować z mieszkania, które wpadło nam w oko. Oczywiście najlepszym wyjściem jest, by właściciel spłacił wierzytelności przed sprzedażą mieszkania. Mamy tez inne wyjście. Potrzebne nam będzie oświadczenie wierzyciela hipotecznego w którym zobowiąże się do zgody na wykreślenie hipoteki w zamian za daną kwotę. Na oświadczeniu musi być podpis notariusza , by wszystko odbyło się po naszej myśli i zgodnie z prawem.
Kolejny ważny szczegół to „wieczny współlokator”. W ostatnich latach coraz zadziej spotykana sytuacja, aczkolwiek zawsze trzeba uważać. Umowa o dożywocie sprowadzi na nas lokatora, którego nie będziemy mogli się pozbyć. Więcej na temat tej umowy opisane jest w kodeksie cywilnym w art. 908-916. Taki lokator ma prawo mieszkać z nami Az do śmierci, jeśli oczywiście podpiszemy tego rodzaju umowę. Jeśli jednak chcemy być właścicielami takiego mieszkania, musimy wiedzieć, ze lokator sam musi wyrazić na to zgodę. Bez zgody lokatora umowa posiada wady prawne i nie stanowi odzwierciedlenia w rzeczywistości. Tym samym, zostaje unieważniona. Na tym jednak nie kończą się pułapki w jakie możemy wpaść. Musimy dokładnie wiedzieć od kogo kupujemy mieszkanie. Ważny jest fakt, czy osoba sprzedająca nam mieszkanie prowadzi własną działalność gospodarcza, gdyż znów możemy w ten sposób kupić zadłużone mieszkanie z powodu podatków. W obecnych czasach założenie firmy nie jest czymś nieosiągalnym, a na siedzibę firmy dużo osób wybiera własne mieszkanie, by w ten sposób zaoszczędzić na wynajmie lokalu. Jeśli w takim przypadku właściciel nie wywiązuje się z podatków , za jakiś czas będziemy mogli spodziewać się wezwania z urzędu Skarbowego. W związku z tym iż mieszkanie było traktowane jako środek trwały nasze tłumaczenia nie będą robić wrażenia na Fiskusie i takim o to sposobem mieszkania się pozbędziemy. Fiskus będzie żądał uiszczenia długu od obecnego właściciela mieszkania, nie zważając na to ,ze przed chwila je kupiliśmy. Jeżeli wartość długów będzie wynosić przykładowe 600 tysięcy złotych, taka tez kwotę mogą nam ściągnąć z konta bankowego, zająć nasze własności majątkowe czy tez jak wcześniej wspomnieliśmy- nowo nabyte mieszkanie. Aby uchronić się przed takim nieszczęsnym zakupem , który może doprowadzić nas do ruiny majątkowej. Musimy pofatygować się do Urzędu Skarbowego i wystąpić o wydanie zaświadczenia o wysokości zaległości podatkowych sprzedającego. Powinno ono mieć datę wydania która nie jest wcześniejsza niż trzy dni robocze przed zawarciem aktu notarialnego. Jednak nie możemy zrobić tego bez zgody właściciela mieszkania. Kiedy już mamy takie zaświadczenie i nie wynika z niego iż mieszkanie jest zadłużone możemy być spokojni. Nie wyrzucajmy jednak tego dokumentu w pospiechu i euforii , gdyż zawsze może być przydatny. Nie omińmy tez wizyty w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych , również w celu sprawdzenia zadłużenia. Oczywiście możemy uniknąć fatygi i poprosić właściciela o pokazanie nam aktualnego dokumentu, który przedstawia niezaleganie ze składkami w ZUS-ie
Co dalej? Pora na meldunek. Musimy dokładnie wiedzieć ile osób jest zameldowanych w mieszkaniu, które chcemy kupić. Nie zawsze dziesięć osób które mieszka w lokalu maja w nim meldunek. Warto się zatem upewnić, gdyż w dniu podpisania umowy o kupnie mieszkania nie powinno mieć ono żadnych lokatorów. W celu upewnienia się , ze nie zostaniemy wplatani w dziwna sytuacje, kolejny raz zażądajmy zaświadczenia, gdyż w tym przypadku zapewnienia ustne to stanowczo za mało. Meldunek nie jest jednak aż tak istotnym problemem. Jednak może nam dołożyć dodatkowych kosztów. Jeśli jednak właściciel mieszkania uzgodni z nami, ze wymelduje się miesiąc po zawarciu umowy nie musimy wiedzieć w tym nic niepokojącego. Osoba sprzedająca nam mieszkanie, powinna się zobowiązać do opuszczenia mieszkania pod rygorem egzekucji z aktu notarialnego, które będzie wolne od obciążeń oraz to, ze wymelduje z mieszkania wszystkich domowników.
Pamiętajmy o wszelkich zaświadczeniach jakie możemy nabyć, gdyż mogą być one bardzo istotne. Jeśli w budynku jest administracja, poprośmy o zaświadczenie stwierdzające, ze mieszkanie nie jest obciążone długami czynszowymi. Jeżeli mieszkanie jest spółdzielcze po zaświadczenie powinniśmy wybrać się do spółdzielni mieszkaniowej, która okaże nam zaświadczenia dotyczące wszelkich opłat związanych z mieszkaniem. Osobiście na miejscu sprawdzimy jak wyglądają sprawy czynszowe i inne opłaty związane z posiadaniem mieszkania. Mieszkanie będące wyłącznie własnością właściciela niezbędne nam będzie zaświadczenie zarządu lub tez wspólnoty mieszkaniowej.
Kontynuując temat zadłużeń, możemy a wręcz musimy sprawdzić czy mieszkanie nie posiada zadłużenia u dostawców mediów ( takich jak gaz, prąd, woda, Internet, telefon, telewizja. Zażądajmy od właściciela mieszkania deklaracji, która będzie zawierać informacje o tym, ze mieszkanie jest wolne od takich obciążeń. Możemy tez ustalić co do dnia datę rozliczeń za telefon, gaz, wodę i prąd. Nie zapomnijmy spisać liczników.
Po sprawdzeniu wszystkich niezbędnych formalności czas na podpisanie umowy. Warto na początku podpisać umowę przedwstępną, która powinna być potwierdzona notarialnie. Jeśli chcemy wziąć mieszkanie na kredyt, z pewnością bank będzie jej wymagał. Umowa przedwstępną powinna zawierać termin i sposób zapłaty za mieszkanie. Oczywiście musi tez zawierać dodatkowe powierzchnie takie jak piwnica, garaż, schowek itp. Zwykle płacimy 10-proc zaliczkę (musimy w umowie jasno sprecyzować co stanie się z zaliczka w przypadku odstąpienia od umowy). Podpisując już akt notarialny możemy dokonać wpłaty czekiem potwierdzonym. W przypadku, gdy kupujemy mieszkanie na kredyt musimy pokazać umowę kredytową. Następnie przedstawić bankowi akt notarialny, by mógł przelać środki na konto sprzedającego.
