Co może być dowodem przemocy domowej?
Może to być:
- obdukcja lekarska (zaświadczenie wydane przez lekarza, w którym opisano obrażenia i podano ich prawdopodobną przyczynę). Darmową obdukcję może wykonać każdy lekarz.
Uwaga! Osoba dotknięta przemocą ma prawo do bezpłatnego poradnictwa medycznego, psychologicznego, prawnego, socjalnego, zawodowego, rodzinnego.
- zeznania świadków (nie można ukrywać przed rodziną, przyjaciółmi czy sąsiadami, że bliska osoba znęca się nad nami). W razie procesu będą mogły świadczyć na nasza korzyść.
- zniszczone przedmioty, poszarpane ubranie, fotografie mieszkania ze śladami awantury.
Jak się bronić przed przemocą w domu?
Wiele osób nie chce powiadamiać o domowych ekscesach organów ścigania, licząc, ze brutalnie zachowanie sprawcy było incydentalne albo bojąc się jego eskalacją.
Uwaga! W ten sposób nie zatrzyma się przemocy. Sprawca musi wiedzieć, że nie jest bezkarny.
Zawiadomienie o przestępstwie do prokuratury
Zawiadomienie o przestępstwie należy złożyć w prokuraturze najbliższej naszego miejsca zamieszkania. Można to zrobić osobiście lub poprosić kogoś z rodziny.
Uwaga! Prokurator ma 6 tygodni na powiadomienie, czy wszczyna postępowanie. W razie odmowy mamy prawo złożyć zażalenie. Jeśli sprawca nam grozi i boimy się, że zrealizuje to, o czym mówi, należy zgłosić ten fakt prokuratorowi. Tzw. groźba karalna jest podstawą zastosowania wobec sprawcy aresztu tymczasowego.
Jeżeli osoba, która zamiast nas zgłosiła przestępstwo przemocy domowej, boi się zemsty sprawcy, może, powołując się na art. 184 § 1 Kodeksu postępowania karnego, poprosić prokuratora o utajenie danych osobowych.
Gdy prokuratura skieruje sprawę do sądu, mamy prawo na pierwszej rozprawie zgłosić wniosek, że chcemy być tzw. oskarżycielem posiłkowym. Jeśli nim zostaniemy, będziemy mogli zadawać pytania oskarżonemu i świadkom, składać wnioski dowodowe w czasie rozprawy np. o przesłuchanie dodatkowych osób, przeglądać akta sprawy czy zażądać uzasadnienia wyroku.
Uwaga! Jako osoba bliska sprawcy mamy prawo odmówić składania zeznań.
Szybka eksmisja
Osoba dotknięta przemocą domową, ma prawo żądać, aby sąd zobowiązał sprawcę do opuszczenia mieszkania. Koszt wniosku to 40 zł.
Sąd nie musi czekać na orzeczenie rozwodowej lub zakończenie sprawy karnej. Postanowienie zostanie wydane po przeprowadzeniu rozprawy, która powinna odbyć się w terminie miesiąca od dnia wpłynięcia wniosku. Postanowienie staje się wykonalne z chwilą ogłoszenia.
Uwaga! Mogą też pomóc policjanci, kierując do prokuratora wniosek o eksmisję sprawcy przemocy (zwłaszcza gdy jest on agresywny). Powinni to zrobić w ciągu 24 godzin od zatrzymania sprawcy.
Nakaz opuszczenia lokalu stosuje się maksymalnie przez 3 miesiące.
Można też złożyć pozew o eksmisję na podstawie ustawy o ochronie lokatorów. Tytuł prawny do lokalu nie ma znaczenia. Składając pozew, trzeba zapłacić wpis w wysokości 200 zł.
Uwaga! Sprawca musi z nami mieszkać w dniu złożenia pozwu.
Zakaz zbliżenia się
Sąd może też orzec zakaz zbliżania się do nas, określając, jaka odległość jest dopuszczalna.
Uwaga! Gdy sprawca go złamie, sąd może orzec zakaz na zawsze. Za niestosowanie się do niego grozi kara do 3 lat pozbawienia wolności.
Odszkodowanie
Mamy prawo domagać się odszkodowania i zadość uczynienia za krzywdę, jeśli w wyniku przemocy ponieśli szkodę majątkową (np. w następstwie pobicia przebywaliśmy na zwolnieniu lekarskim i dostaliśmy niższe wynagrodzenie).
Uwaga! Pozew w tej sprawie (tzw. powództwo adhezyjne) można złożyć w procesie karnym najpóźniej do rozpoczęcia sprawy w pierwszej instancji.
Termin ten może być nieznacznie przekroczony w uzasadnionych przypadkach (np. stanem zdrowia). Jeśli rozprawa karna już się toczy, pozew o odszkodowanie trzeba złożyć w wydziale cywilnym sądu rejonowego (okręgowego - gdy wartość żądania przekracza 75 tys. zł).
Wnoszą pozew, trzeba uiścić opłatę, tzw. wpis stosunkowy, w wysokości 5% kwoty jakiej się domagamy.
