prawie wyłącznie oliwa.
Północ kraju to raczej potrawy przyrządzane na maśle. Dominują tu potrawy mięsne, rybne, a także warzywa i owoce takie jak wiśnie, jabłka, gruszki, śliwki, morele.
Wśród warzyw niepodzielnie króluje pomidor. Jest on używany w kuchni włoskiej we wszystkich postaciach: cały, w postaci przecieru, pasty, soku, a nawet dżemu. Jest suszony, marynowany, solony, kiszony oraz grilowany i wędzony. Innymi warzywami popularnymi są dynie, bakłażany, por, cebula, brokuły, cykoria,
papryki, karczochy, ogórki, szparagi, jarmuż, kapusta, fasola, kapary.
Włosi - podobnie jak Francuzi - czynią z jedzenia wielką sztukę. Sztuka w ich wykonaniu bardziej skupia się na łatwości wykonania i doborze składników, a niżeli na wyrafinowanych technikach czy specyficznych i trudno dostępnych składnikach. Włosi są bardzo "radosnym" i pogodnym narodem. Często wpadają do siebie bez zapowiedzi i tu szczególnie przydaje się łatwość przygotowanie jakiejś smakowitej przekąski czy dania. Ich jedzenie jest naprawdę proste, co nie znaczy że niesmaczne - wręcz przeciwnie.
Dzień z życia Włocha
Dzień rozpoczyna się od śniadania około 8.00-9.00, tu standardowo, cappucino lub kawa z dużą ilością mleka oraz słodki rogalik z czekoladą lub dżemem. Włosi uwielbiają słodkości na dzień dobry. Drugie śniadanie, czyli odpowiednik "lunchu" jest około godziny 12.00-14.00. Ten posiłek jest już bardzo bogaty. Składa się z dania mięsnego, dania mącznego i owoców. Ostatni z posiłków czyli obiad, ma miejsce w godzinach 17.00-19.00 i jest najważniejszym posiłkiem-ucztą dnia. Na początek przystawki (antipasti) zarówno gorące jak i zimne, następnie I-danie to danie mączne np. makaron (la pasta), lub zupa (minestra). II-danie to danie główne, najczęściej mięsne jak np. stek z grilla, eskalopki cielęce, wołowina duszona w winie itp. Posiłek wieńczy deser, często bardzo wyrafinowany jak np. tiramisu, cassatta, sabayone lub panna votta. Tradycyjnie do każdego posiłku podawany jest napój. Do przystawek aperitif - campari, do dań głównych wspaniałe wina czerwone barolo (męskie) i barbaresco (żeńskie) lub słynną wódkę grappa. Zaś do deserów, likier amaretto, kawę cappucino lub espresso. Włosi kochają sery. Odziedziczyli to po francuzach. Sery z regionów Włoch są przeznaczone bardziej jako dodatek-przyprawa do dania, a niżeli danie główne.
Istnieją wyjątki jak np. twaróg mascarpone, ser provolone o owocowym aromacie, ser stracchino czy słynny gorgondzola. Z Włoch pochodzi najsłynniejszy ser do makaronu -parmezan (Parmiggiano Regianno), do pizzy - mozzarella, do sałatek Grana Padano.
Charakterystyczne potrawy i składniki
Wśród składników wykorzystywanych w kuchni włoskiej warto wymienić takie jak oliwa z oliwek "extra vergine", słynne białe trufle z Piemontu, bogactwo owoców morza (w tym krewetki, homary, langusty, małże, raki) oraz bardzo poszukiwany i ceniony ocet balsamiczny - acetto di balsamico. Proces jego produkcji jest bardziej skomplikowany niż najlepszego wina. De facto jest to fermentacja alkoholowa z winorośli przerwana w odpowiednim czasie, po którym dodawane są szczepy bakterii octowych i dalej fermentuje w kadziach.
Na końcu rozlewany jest do ciemnych drewnianych baryłek i składowany co najmniej rok lub dwa w chłodnych i ciemnych pieczarach. Im starszy ocet tym smaczniejszy. Co roku przelewa się go z beczki do innej beczki ale wykonanej z innego gatunku drzewa.
Z potraw najsłynniejsze są oczywiście makarony. Jest ich niezliczona ilość (podobno około 300), przybierają najrozmaitsze formy i kształty, kolory a nawet różnorodne składniki dodatkowe - zioła, przyprawy.
Najbardziej znanymi są: spaghetti(nitki), canelloni (duże i grube rurki), bucatini (rurki), fussili (świderki), lasagne (płaty), tortelini (małe krążki nadziewane mięsem), penne (grube rurki ze skośnymi końcami), tagliatelle (długie wstążki), ravioli (małe kwadratowe kluseczki nadziewane).
Innymi charakterystycznymi potrawami są: polenta - potrawa z mąki kukurydzianej zapieczona z serem, gnocchi - ziemniaczane kluski, risotto na wiele sposobów, minestrone - najsłynniejsza zupa warzywna, lasagna i przysmak wielu narodów - czyli pizza. Z mięs słynne jest ossobuco czyli gicz cielęca, wieprzowina - speck- z warzywami oraz bryzole po piemoncku.
Bardzo charakterystycznym sosem włoskim jest sos pesto - w oryginale przyrządzany z orzechów sosnowych zwanych piniole z dodatkiem oliwy z oliwek, bazylii, sera pecorino i parmezanu.
Zioła i aromaty
Najsłynniejszą przyprawą w tejże kuchni jest bazylia. Jest ona składnikiem bardzo dużej ilości potraw, zarówno tych z makaronu, mięsa ryb jak i sosów. Innymi charakterystycznymi przyprawami są: mięta, melisa, lebiodka czyli oregano, cząber i ogórecznik.
Włoskie alkohole
Oprócz win wymienionych wyżej czyli czerwonego barolo i barbaresco, włosi posiadają całą gamę innych również znakomitych win i wódek niczym nie ustępujących francuskim odpowiednikom. Do najbardziej znanych win
należą : chinati (czerwone), słodkie likierowe marsala, carlo rossi (taka sama nazwa jak kalifornijskiego), barber'a, napolo.
Oprócz win Włosi produkują najlepsze wermuty m.in. martini rosso, martini bianco, cora i cinzano. Najsłynniejszą wódką jest grappa - rozsławiona na cały świat.
Spostrzeżenia
Prawdziwa włoska kuchnia jest najlepsza w samych Włoszech, a w Polsce tylko w specjalistycznych restauracjach z potrawami tej kuchni. Pizza podawana w większości polskich pizzerii to ciasto obłożone wszystkich co tylko się ma pod ręką, oblane soczyście sosem na majonezie lub oleju, nawet nie na oliwie.
Tak naprawdę pizza włoska to większość ciasta - jest to placek z neapolu z dodatkiem warzyw i przypraw, skropione sosem z ziół, octu i oliwy z oliwek.
Większość ludzi - Włochów nazywa makaroniarzami, są to ludzie którzy chyba niedokładnie znają bogactwo tej kuchni, a jedyne co znają to właśnie makaron. Tak naprawdę można pozazdrościć im narodowej pogody ducha, radości którą emanują na co dzień do siebie i kuchni rzecz jasna, prostej ale bardzo zadziwiającej.
Rady
Przygotowując potrawę włoską powinniśmy zapamiętać kilka prostych zasad. Makaron gotujemy w osolonej wodzie z dodatkiem oleju, a po ugotowaniu przelewamy zimną wodą (jeżeli chcemy go dłużej przechowywać) lub od razu mieszamy z sosem i podajemy na stół. Włosi podczas przyrządzania warzyw nie używają wcale ani grama mąki, ani wody. Ich zdaniem warzywa mają w sobie tyle soku że jest im to niepotrzebne. Tak więc warzywa przygotowujemy krótko i bez wody. Mogą być lekko twardawe.
Do warzyw nie używa się żadnej innej przyprawy jak sól. Zamiast innych przypraw można użyć sera parmezan, trufli, grzybków marynowanych lub świeżej zieleniny - kopru, szczypioru i pietruszki. Garnek w którym mają się gotować warzywa przed przystąpieniem do obróbki cieplnej należy natrzeć boki garnka ząbkiem czosnku.
Makaron możemy przyrządzić sami i nadać mu dowolny wymyślony kształt, a także kolor i smak. Kolor czerwony uzyskamy dodając przecier pomidorowy lub paprykowy i odrobinę słodkiej papryki, zielony miksując szpinak i dodając z siekaną bazylią do ciasta, słonecznie żółty uzyskamy gdy dodamy szafran namoczony w odrobinie ciepłej wody z sokiem z cebulki.
Ciekawostki
- dla Włocha makaron spaghetti z sosem bolońskim to zupełnie inna potrawa niż makaron fussili z tym samym sosem!
- prawdziwą ohydą dla Włochów jest makaron podany na słodko (dla nas jest to normalne), a najobrzydliwsze są makarony z owocami i czekoladą .