Ci, którzy jednak się nie zgubili - walczyli dalej i próbowali znaleźć pracę w sektorze zdrowia, z różnymi skutkami.
Prawda jest taka, że można znaleźć pracę po ZP i to taką, która przynosi satysfakcję i zadowolenie. Studia są interesujące i zahaczają o szeroki zakres programów i dyscyplin naukowych. Większość studentów jest z nich zadowolona i deklaruje chęć podjęcia pracy w zawodzie. Przyczyn, że tak się nie dzieje jest wiele, postaram się wymienić te najważniejsze:
1) ZP to stosunkowo nowy kierunek studiów, same uczelnie „eksperymentują”, metodą prób i błędów zapychają luki w programach, nieprzydatnymi nikomu zajęciami. Z całą pewnością mogę stwierdzić, że nie wykorzystują one możliwości studenta. Przedmioty często się powielają, a nie skupiają na najważniejszym, a już w małym stopniu na praktycznych umiejętnościach przyszłych liderów zdrowia. Student ZP obudzony w środku nocy bezbłędnie wyrecytuje definicje „zdrowia” we wszystkich jego kolokacjach, teoriach i odmianach, a ma spory problem z napisaniem programu zdrowotnego czy biznes planu dla placówki medycznej. Ma się niestety wrażenie, że część wykładowców nie wie, co chce przekazać studentom i znalazła się tam przypadkowo (kolejne zapchanie dziury? tym razem wykładowcą?)Studentów uczy się suchych informacji o nikotynizmie, alkoholizmie, otyłości itp., natomiast bardzo mało o metodach ich zwalczania czy samej profilaktyce. Mało tego, nie widzi się problemu, że po raz setny powtarza się to samo. I student sucha raz enty tematów o nikotynizmie, alkoholizmie, otyłości i tak w kółko… Studenci jednak chcą rzetelnych i wiarygodnych informacji, które przydadzą się w dalszej pracy, chcą namacalnych umiejętności, które mogliby wcielić w życie. Suche fakty bez odzwierciedlenia w rzeczywistości nie robią na nich wrażenia, a niestety takich jest sporo. Stąd często nieodparte wrażenie studentów, że nie są odpowiednio przygotowani do przyszłej pracy. Według unijnego projektu Leonardo da Vinci „Poprawa zatrudnienia wśród absolwentów zdrowia publicznego” wynika, że istnieje rozbieżność miedzy umiejętnościami, jakie absolwenci uzyskują po ukończeniu studiów, a jakie są poszukiwane na rynkach pracy. Z kolei w artykule „Rozwój kompetencji przywódczych w zdrowiu publicznym”, który ukazał się w „American Journal of Public Health” możemy przeczytać, że niewystarczająco dużo uwagi poświęca się na przygotowanie liderów w sektorze zdrowia publicznego, w odniesieniu do skomplikowanych potrzeb i wyzwań, jakie niesie za sobą rynek pracy i nieuchronne zmiany.
2)Druga sprawa-Polska raczkuje, albo nawet zaczyna raczkować w zagadnieniach profilaktyki, dlatego ZP traktowane jest po macoszemu. Wydaje się również, że nie mamy dobrych sposobów jak się za to zabrać. Pytanie czy kwestią jest tylko brak pieniędzy, czy także wykwalifikowanej kadry?
3) Innym problemem związanym z zatrudnieniem absolwentów ZP jest kwestia wiedzy i świadomości potencjalnych pracodawców dotyczących umiejętności kwalifikacji takiego absolwenta, przybliżonej chociażby znajomości programu nauczania oraz świadomości własnych wymagań i oczekiwań stosunku do takiej osoby.
Czynniki te na pewno przyczyniają się do niskiego zatrudnienia wśród absolwentów ZP, jednak moją intencją jest wskazać miejsca ewentualnego ich zatrudnienia. Jeszcze ktoś pomyśli, że artykuł ten trąca zbytnim pesymizmem i anty-promocją ZP, a tak nie jest.
Otóż jest kilka interesujących opcji pracy dla absolwentów ZP:
-w zakładach opieki zdrowotnej
Przede wszystkim wśród świadczeniodawców rozpatrywanych, jako potencjalni pracodawcy dla absolwentów ZP należy w szczególności wyróżnić: placówki ambulatoryjnej opieki zdrowotnej, praktyki lekarskie, szpitale, oddziały dzienne, hospicja, zakłady psychiatryczne, zakłady przeciwgruźlicze, sanatoria rehabilitacyjne, placówki lecznictwa uzdrowiskowego, zakłady opiekuńczo-lecznicze, stacje i punkty krwiodawstwa, placówki pomocy doraźnej, zakłady pomocy społecznej,prywatne kliniki , centra zdrowia i urody. Placówki te mogą stanowić dla absolwentów zdrowia publicznego różnorodne rodzaje i formy zatrudnienia, począwszy od stanowisk zarządzających(w administracji, zarządzaniu) poprzez promocję zdrowia(zdrowego żywienia, stylu życia).
- w sektorze edukacyjnym
Miejscem, gdzie absolwent zdrowia publicznego mógłby wykorzystać swoją wiedzę i umiejętności są np. szkoły promujące zdrowie, szkoły medyczne, szkolnictwo specjalne, świetlice socjoterapeutyczne oraz każda instytucja, w której istnieje potrzeba zatrudnienia koordynatora lub konsultanta ds. promocji zdrowia i szkolnej edukacji zdrowotnej. To ciekawa opcja dla studentów lubiących dzieci i wiążących swoją przyszłość z placówkami oświatowymi. Niezbędne są uprawnienia pedagogiczne, które na części kierunków są gwarantowane w ramach zajęć dodatkowych.
- administracja rządowa i samorządowa
Pracy można szukać w Urzędach Wojewódzkich, Urzędach Miasta i Gminy w Działach Oświaty Zdrowotnej i Zdrowia, Regionalnych Ośrodkach lub Centrach Zdrowia Publicznego w NFZ.W ramach rządu, najbardziej aktywnym w realizacji zadań z zakresu zdrowia publicznego jest Ministerstwo Zdrowia. W ramach administracji rządowej cele te są realizowane przez różnego rodzaju komórki organizacyjne, m.in. Departament Zdrowia Publicznego, Departament Organizacji Ochrony Zdrowia, Departament Ubezpieczeń Zdrowotnych, które są potencjalnym miejscem dla absolwenta ZP. Praca rewelacyjnie łączy zagadnienia teoretyczne z praktyką. Ciekawa opcja dla absolwentów wiążących swą przyszłość z pracą w biurze i na stanowiskach urzędniczych.
- Państwowa Inspekcja Sanitarna
Ciekawa opcja dla studentów interesujących się zagadnieniami z epidemiologii, bezpieczeństwa i higieny pracy, środowiska czy procesów nauczania.. W Inspekcji Sanitarnej są różne oddziały, mi.in. promocji zdrowia, dział higieny komunalnej, żywienia, epidemiologii, transportu, higieny szkolnej. Absolwent pozna znajomość przepisów prawa sanitarnego oraz ich właściwą interpretację, podstawową znajomość chorób zakaźnych, sposobów ich zwalczania i zapobiegania, bardzo dobrą znajomość kompetencji wszystkich organów współpracujących z PIS, oraz umiejętność obiektywnej oceny ryzyka chorobotwórczego.
-branża farmaceutyczna
Praca w firmie farmaceutycznej to nie praca dla każdego człowieka. Tak, więc stosunkowo wysokie wynagrodzenie w jakiś sposób łagodzi koszty emocjonalne, które ponosi się w tej pracy. Absolwenci zdrowia mogą w tej branży znaleźć dla siebie ciekawe miejsca zatrudnienia. Czy to w oddziałach promocji zdrowia przy tworzeniu programów edukacyjnych, np. przeciwdziałania rakowi szyjki macicy, warsztaty szkoleniowe z pierwszej pomocy, profilaktyki wirusowych zapaleń wątroby, profilaktyki malarii itp. jak i również na stanowiskach przedstawicieli medycznych, ale i nie tylko. W firmach tych stosuje się drogę awansu wewnętrznego, to znaczy, że należy zaczynać od „zwykłego” stanowiska, a dopiero przy sprzyjających okolicznościach i posiadaniu określonych kompetencji, starać się o wyższe stanowisko.
Pracodawcy z branży farmaceutycznej wymagają - biorąc pod uwagę stanowisko przedstawiciela medycznego - wysokiej komunikatywności. Poszukują osoby, która potrafi nawiązywać i podtrzymywać kontakty, rozwiązywać konflikty, dzielić się wiedzą i doświadczeniem, jest zdyscyplinowana, umie pracować w niesprzyjających okolicznościach, radzić sobie ze stresem i zdenerwowaniem. Oprócz wyżej wymienionych cech i umiejętności przyszły pracownik firmy farmaceutycznej powinien być dyspozycyjny, umieć planować pracę zespołu, budowę i realizację programu oraz posiadać wysoką motywację do działania.
Pomoc społeczna
Absolwenci ZP mogą również znaleźć zatrudnienie w instytucjach pomocy społecznej na stanowiskach tj. pracownik działu organizacyjnego MOPS, PCPR, pracownik działu pomocy społecznej osobom starszymi i niepełnosprawnym, pracownik działu rehabilitacji zawodowej i społecznej, pracownik domów pomocy społecznej, ośrodków wsparcia rodziny, placówek opiekuńczo-wychowawczych. Na stanowiskach tego typu świetnie odnajdą się osoby z łatwością nawiązywania kontaktów, rozwiązywania konfliktów oraz osoby skuteczne komunikując się, kreatywne i samozdyscyplinowane.
Poza tym, co mogę jeszcze dodać, absolwentów ZP szczerze zachęcam do uczenia się języków obcych. Między innymi w Wielkiej Brytanii, czy Holandii jest duże zapotrzebowanie na specjalistów w tej dziedzinie i studenci tych kierunków bez problemu znajdują satysfakcjonującą i dobrze płatną pracę. Kierunek ten jest poważany i ceniony zagranicą. Osoby, które znają język angielski, zachęcam do spróbowania swoich sił za granicą. W trakcie rozwoju naszego portalu chcemy się również skupić na ofertach pracy dla studentów kierunków medycznych.
Według mnie warto również zainwestować w siebie i połączyć studia z innym wykształceniem medycznym lub zapisać się na studia podyplomowe o podobnym profilu, stanowczo zwiększa to szanse zatrudnienia w służbie zdrowia.
Podsumowując, znalezienie pracy w sektorze zdrowia jest determinowane przez wiele czynników: wiedza na temat sektora zdrowia publicznego m.in. z zakresu promocji zdrowia oraz zarządzania, silne poczucie zaangażowania oraz rozumienie i umiejętność poszukiwania informacji na temat stanu zdrowia publicznego na pewno są jedną z decydujących spraw. Nie muszę chyba wspominać, że bez względu na fakt, o jaką pracę absolwent ZP będzie się starał, bez względu na stanowisko, firmę czy instytucję - pracodawcy najbardziej cenią sobie osoby: pracowite, dobrze zorganizowane, szybko reagujące na zmiany - elastyczne, umiejące sobie radzić ze stresem, mające inicjatywę, wysoką motywacją do pracy, mobilne oraz te, które cechuje wysoka kultura osobista. Bardzo ważną rolę odgrywa doświadczenie zawodowe, którym może być np. wolontariat, do czego szczerze zachęcam. Po studiach start jest znacznie łatwiejszy, a w CV mile widziana jest praca wolontarystyczna.
Mam jednak nadzieję, że z czasem i w Polsce otworzą się dla absolwentów ZP nowsze i ciekawsze perspektywy pracy, że będzie zapotrzebowanie na specjalistów tego kierunku i sami będą poszukiwani przez pracodawców. Optymistycznie to chyba zabrzmi, jeśli napiszę, że w przyszłości na skutek oddziaływania środowiska związanego ze ZP i propagowaniu/promowaniu absolwentów ZP szanse na zatrudnienie i „otworzenie się” dla nich możliwości wyboru różnych ścieżek kariery, będą rosły. Być może z czasem absolwenci ZP doczekają się również ustawy o zawodzie i kwalifikacjach pracowników zdrowia publicznego. Także życzę powodzenia i wytrwałości w poszukiwaniu pracy, która da wiele satysfakcji, a wiedza zdobyta podczas studiów, zostanie wykorzystana w pomocy innym ludziom.
Z nadzieją w przyszłość!