Jak odbywa się takie losowanie? W dużym uproszczeniu:
1) W grudniu lub czerwcu w zależności od terminu losowania ZUS wysyła przypomnienia do osób, które nie wybrały funduszu (jest zazwyczaj ok. 200 tys. takich przypomnień)
2) ZUS wybiera fundusze, które wezmą udział w losowaniu i dostaną równą część klientów. BARDZO WAŻNA INFORMACJA, KTÓRA ZAZWYCZAJ JEST POMIJANA PRZEZ SPRZEDAWCÓW:
a) w losowaniu biorą udział tylko te fundusze, które osiągnęły stopę zwrotu (Wyrażony procentowo iloraz różnicy wartości jednostki rozrachunkowej w ostatnim dniu roboczym miesiąca kończącego kwartał i wartości tej jednostki w ostatnim dniu roboczym miesiąca przypadającego przed 24 miesiącami oraz wartości tej jednostki w ostatnim dniu roboczym miesiąca przypadającego przed 24 miesiącami), wyższą od średniej w dwóch ostatnich okresach rozliczeniowych.
Przykład:
- jednostka uczestnictwa funduszu 31.03.2006 kosztowała 18,30zł
- jednostka uczestnictwa funduszu 30.06.2006 kosztowała 18zł
- jednostka uczestnictwa funduszu 31.03.2008 kosztowała 20,70zł
- jednostka uczestnictwa funduszu 30.06.2008 kosztuje 21zł
Oznacza to, że w ostatnim okresie rozliczeniowym stopa zwrotu wynosi (21zł-18zł)/18zł = 16% (z jednej złotówki 0,16zł zysku)
Natomiast w przedostatnim (20,70zł – 18,30zł)/18,30zł = 13% (z jednej złotówki 0,13zł zysku)
Jeżeli obydwie te wartości są powyżej średniej fundusz może przystąpić do losowania.
UWAGA: Powyższe wyliczenia są tylko przykładem pokazującym działanie mechanizmu.
b)w losowaniu nie mogą brać udziału te fundusze, które mają więcej niż 10% aktywów netto wszystkich funduszy (w dużym uproszczeniu - fundusze, które zarządzają największą ilością pieniędzy)
c)w losowaniu nie mogą brać udziału 3 fundusze, które posiadają największą ilość uczestników.
3) Odbywa się losowanie – przydzielenie funduszom biorącym udział w losowaniu równej ilości osób, które nie wybrały funduszu wcześniej.
4) ZUS zawiadamia Fundusze o wynikach
5) Poszczególne Fundusze zawiadamiają osoby, które im przydzielono
6) ZUS zawiadamia wszystkie osoby, którym losowano fundusze o wynikach
Nawet jeżeli ktoś został wylosowany to zostanie przydzielony do funduszu mającego dobre wyniki w ciągu ostatnich 2 okresów rozliczeniowych. Niestety w losowaniu ze względu na wielkość i ilość członków takie fundusze jak: ING Nationale-Nederlanden (największa stopa zwrotu wśród funduszy emerytalnych od początku działalności wynosząca 157,60%) , AIG oraz Commercial Union są pomijane.
Podsumowując, jeżeli ktoś nie chce angażować się w wybór może pozostawić to losowi i raczej źle na tym nie wyjdzie natomiast, jeżeli chce mieć wyższą emeryturę powinien zaangażować te kilka godzin pracy w zapoznanie się z ofertami poszczególnych funduszy i wybrać go osobiście – ta praca z całą pewnością się zwróci.