Niestety nieprawidłowa codzienna pielęgnacja dziecka może pewne problemy nasilać, a nawet wywołać. Chodzi tu przede wszystkim o nieodpowiednie podnoszenie, przekładanie, noszenie dziecka. Zaburzenia napięcia mają wpływ na rozwój ruchowy niemowlęcia, ale nie tylko: wzmożone napięcie powoduje nerwowość, problemy z zasypianiem, a nawet kłopoty z prawidłowym przystawieniem dziecka do piersi. Obniżone napięcie mięśniowe u niemowlaka również może być przyczyną trudności z karmieniem piersią. Dzieci z obniżonym napięciem mięśniowym są jednak zwykle spokojne, dużo śpią i nie sprawiają większych trudności. Niestety owocuje to zazwyczaj opóźnieniem rozwoju ruchowego, co ma konsekwencje później- w nauce pisania i czytania, w rozwoju manualnym i motoryki małej.
Czynniki ryzyka zaburzeń napięcia mięśniowego u niemowląt
Największą grupę niemowląt ze wzmożonym napięciem mięśniowym (wnm) lub obniżonym napięciem mięśniowym (onm) stanowią wcześniaki. Niektóre statystyki mówią również o tym, że problemy dotyczą częściej dzieci urodzonych drogą cesarskiego cięcia. Poród powikłany również może mieć na to wpływ (szczególnie z niedotlenieniem). Obecnie ocenia się dzieci pod kątem tego typu zaburzeń już na pierwszym badaniu neonatologicznym. Skierowanie do neurologa może wydać również pediatra podczas rutynowej wizyty. Neurolog ocenia napięcie mięśniowe i może skierować do fizjoterapeuty na rehabilitację.
Jak się objawiają problemy z napięciem mięśniowym?
Można powiedzieć, że dziecko ze wzmożonym napięciem mięśniowym będzie sprawiać wrażenie spiętego — sztywne kończyny, odchylona główka, zaciśnięte piąstki. Oczywiście każde niemowlę czasem zachowuje się w ten sposób, szczególnie w stresie. Znaczące jest to, że maluch cierpiący na wnm nie rozluźnia się w kąpieli czy podczas karmienia. Czasem napięcie jest tak silne, że trudno niemowlaka przystawić do piersi.
Obniżone napięcie objawia się tym, że dziecko jest „wiotkie”, jakby miało za mało siły, żeby podnieść główkę, odepchnąć się, przekręcić na boczek. Niepokój wzbudzają zwykle objawy związane z opóźnieniem rozwoju ruchowego: niepodnoszenie główki, niewyciąganie rączej po zabawki, brak obrotów.
Rehabilitacja problemów z napięciem mięśniowym
Istnieje kilka metod rehabilitacji, fizjoterapeuta dobiera metody indywidualnie. Polega to zwykle na wymuszaniu pewnych ruchów, często w formie zabawy, aby nauczyć ciało prawidłowych wzorców ruchowych, wymusić napięcie lub rozluźnić grupy mięśni, które są zbyt spięte. Dodatkowo fizjoterapeuta na pewno przeprowadzi z rodzicami krótkie szkolenie na temat codziennego postępowania z dzieckiem. Istotny jest sposób podnoszenia, noszenia, używania akcesoriów, takich jak leżaczek, chusta do noszenia czy nosidełko.
