Prawidłową pracę instalacji ocenia się m.in. poprzez realizację pomiarów emisji zanieczyszczeń do mediów środowiska, tj. do powietrza, ziemi, wód powierzchniowych i podziemnych. Wyniki uzyskane z pomiarów emisji porównywane są z odpowiednimi standardami emisyjnymi, które nałożone są na daną instalację.
Pomiary emisji zanieczyszczeń realizowane mogą być jako obowiązek:
- z mocy Prawa Ochrony Środowiska w odniesieniu do pomiarów emisji na źródłach, dla których obowiązują standardy emisyjne,
- wynikający z orzeczeń decyzji administracyjnych,
- wynikający z zapisów Prawa Ochrony Środowiska – dla nowo uruchamianych instalacji – jako pomiary emisji odbiorowe.
Dla większości instalacji posiadających pozwolenia na emisję pyłów i gazów wymagane są okresowe pomiary emisji z instalacji albo urządzenia. Pomiary emisji przeprowadza są w oparciu o metodyki referencyjne, tj. metodę grawimetryczną dla pomiaru emisji pyłów oraz metodę opartą o absorpcję promieniowania IR dla pomiaru emisji gazów - wprowadzone rozporządzeniem Ministra Środowiska w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów emisji.
Aktualne regulacje prawne nakładają na prowadzących instalacje, na których wymagane są ciągłe lub okresowe pomiary emisji zanieczyszczeń do powietrza, obowiązek wykonywania pomiarów emisji tylko przez laboratoria posiadające certyfikat akredytacji. Laboratoria badawcze posiadające certyfikat akredytacji wykonują pomiary emisji zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa ochrony środowiska i polskimi normami.
Wykonując pomiary emisji zanieczyszczeń pyłowych i gazowych, zgodnie z obowiązującymi metodykami referencyjnymi do sprawozdania z pomiarów emisji może być dołączana definicja pomiarowych wskaźników emisji, mogących stanowić podstawę do oceny funkcjonowania instalacji, jak również rozliczenia opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska (często korzystniejszego od typowych metodyk obliczeniowych).