Ludzki mózg – niesamowity organ. Wciąż do końca nie zbadany, wciąż nie wykorzystywany w pełni i wciąż budzący ogromne zainteresowanie zarówno naukowców, jak i zwykłych ludzi. Badania nad jego budową, rozwojem i pracą w ciągu ludzkiego życia wykazały, że z wiekiem zanikają komórki mózgowe, mózg traci na wadze i kurczy się. A dokładniej dokonuje się degeneracja płatów czołowych. Ale czy wpływa to jakoś na nasze zachowanie czy procesy poznawcze?
Płaty czołowe odpowiadają za nasze świadome zachowanie. Są silnie związane z naszym intelektualnym i emocjonalnym funkcjonowaniem. Badania nad zależnością pomiędzy ich atrofią a zachowaniem człowieka przeprowadził australijski uczony William von Hippel. Na ich podstawie stwierdził, że degeneracja mózgu wywołuje zaburzenia zachowania objawiające się większym konserwatyzmem osób starszych, oschłością emocjonalną, skłonnością do napadów lękowych, huśtawki emocjonalnej oraz niekontrolowanych wybuchów agresji. Ponadto filtry poznawcze, które na co dzień chronią naszą psychikę przed nadmiarem negatywnych wspomnień, z wiekiem działają coraz gorzej, przez co ludzie starsi mają skłonność do popadania w melancholię i narzekania na teraźniejszość, idealizując równocześnie przeszłość.
Sztywność poglądów, wtrącanie się w nie swoje sprawy czy konserwatyzm, które przypisujemy naszym babciom i dziadkom powodowane są zatem niemożnością spełnienia przez płaty czołowe swoich podstawowych funkcji: planowania i kontroli zachowań. A wynika to bezpośrednio z ich zaniku.
Zatrzymać młodość
Jak temu zapobiegać? No cóż czasu nie oszukamy, biologii pokonać też się nie da, ale możemy wykorzystać jej procesy do naszych celów. Wiemy, że mózg jest w stanie regenerować się przekazując czynnym bądź nie wykorzystywanym komórkom zadania tych obumierających. To właśnie dzięki tej zdolności ludzie po udarach mózgu czy wypadkach, w których doszło do jego mechanicznego uszkodzenia, są w stanie powrócić do pełnej sprawności. Wymaga to jednak od nich systematycznej pracy, swoistej rehabilitacji nie tyle dla mięśni ile właśnie dla mózgu.
Co zrobić, aby nasz mózg mógł się regenerować? Odpowiedź wydaje się być prosta. Używać go. Tak jak praca każdego narządu rozszerza jego naczynia krwionośne, przez co polepsza ukrwienie, usprawnia i zapobiega procesom, starzenia się, tak również mózg, jeżeli jest ćwiczony, nie prędko odmówi nam posłuszeństwa. Udowodniono, że osoby, które przez całe życie dbały o swoją kondycję zarówno psychiczną jak i fizyczną łatwiej przystosowują się do zmian, akceptują je, zachowując elastyczność i sprawność umysłu do końca życia. Oczywiście dobrze jest, jeśli za tym idzie zdrowy tryb życia, brak nałogów, zdrowe odżywianie się, ćwiczenia fizyczne.
Gimnastyka mózgu;
Naturalną gimnastyką dla naszego mózgu jest po prostu myślenie, czytanie, analizowanie, poznawanie nowych rzeczy, uczenie się. Aby go usprawnić możemy wykonać także kilka prostych ćwiczeń, które wspomogą pracę obu półkul, poszerza pole widzenia, pozwolą skoncentrować się.
Tym, którzy chcieliby spróbować czegoś trudniejszego i ciekawszego polecam żonglowanie. To świetna metoda na rozwinięcie współpracy obu półkul. Ponadto dowiedziono naukowo, że podczas nauki żonglowania zwiększa się objętość mózgu, a konkretnie istoty szarej, w obszarach związanych z magazynowaniem i przetwarzaniem informacji (lewa tylna kora ciemieniowa i okolice środkowo – skroniowe). Dzięki nauce nowej umiejętności w naszym mózgu powstają nowe połączenia, ścieżki, którymi wędrują impulsy. Za tym idzie możliwość wykorzystania ich w innych celach niż jedynie doskonalenie koordynacji ruchowej.
Jeśli już rozruszaliśmy mózgi, możemy przejść do właściwych ćwiczeń, poprawiających nasza koncentrację i pamięć oraz rozwijających twórcze myślenie. Wykonywanie ich wymaga jedynie odrobiny dobrej woli i trochę cierpliwości. Praktyka czyni mistrza, więc jeśli będziemy wytrwali, kolejne ćwiczenia będą przychodziły z łatwością i będziemy zwiększać poziom zaawansowania. Najprostszym sposobem trenowania mózgu są gry logiczne, łamigłówki słowne czy liczbowe (np. krzyżówki, sudoku). Dzięki nim uruchamiamy naszą zdolność kojarzenia. To z kolei bezpośrednio wpływa na pamięć, a dokładniej: ułatwia dostęp do zgromadzonych informacji. Ponadto ćwiczymy w ten sposób uwagę i logiczne myślenie oraz rozwijamy się pod względem językowym.
Gra w szachy jest nie tylko dobrym sposobem na spędzenie czasu z druga osobą, ale także na trenowanie umiejętności skupienia się, analizy sytuacji, a nierzadko działa relaksująco i wymaga od nas cierpliwości.
Warto również poświęcić trochę czasu na wyobraźnię. Nie tylko dlatego, że dzięki niej świat staje się piękniejszy, ale także dlatego, że ma ona ogromny wpływ na naszą percepcję, kojarzenie. Wykorzystujemy ją w mnemotechnikach, mapach myśli. Rozwija kreatywność, co ułatwia rozwiązywanie problemów tych zwykłych, codziennych i tych bardziej złożonych, związanych np. z pracą.
„Odmładzanie umysłu”
Już kilkadziesiąt lat temu naukowcy zalecali rozwiązywanie krzyżówek i szarad matematycznych w celu trenowania umysłu. Wraz z rozwojem technologii dostępne są coraz to ciekawsze metody gimnastykowania mózgu. Od pewnego czasu ogromnym zainteresowaniem cieszą się gry i programy komputerowe, np.: „More brain training from Dr. Kawashima”, „Brain Fitness” czy „Mind Fit”.
Zadania składają się z ćwiczeń matematycznych, językowych i na spostrzegawczość. Wstępny test pozwala określić wiek mózgu i na podstawie wyniku dobrać program odmładzający.
Początkowo podobne programy komputerowe miały służyć głównie poprawie pamięci. Obecnie, ich najnowsze wersje obejmują nawet naukę rysunku, języka obcego czy gry na instrumencie, gdzie poprawne wykonanie utworu na wirtualnej klawiaturze umożliwia wejście na kolejne poziomy zaawansowania.
Jeśli nie przekonują Cię gry komputerowe, spróbuj innych metod. Naukowcy twierdzą, ze istnieją przynajmniej cztery sposoby na ochronę mózgu przed starzeniem się i chorobą:
1. jedzenie świeżych warzyw i owoców – zawarte w nich przeciewutleniacze unieszkodliwiają cząstki atakujące komórki mózgowe,
2. regularne ćwiczenia fizyczne – dzięki aktywności fizycznej poprawia się krążenie krwi i więcej tlenu dostarczane jest do mózgu
3. wykonywanie stanowiących wyzwanie zadań umysłowych – jeśli jakaś czynność zostanie już dobrze opanowana należy wprowadzić utrudnienie bądź zacząć coś nowego (nauka nowego języka, pisanie opowiadań, gra na instrumencie)
4. angażowanie się w inicjatywy społeczne – wymaga to zarówno pracy fizycznej jak i umysłowej, poza tym jest znakomitym sposobem na spędzanie wolnego czasu i poznanie nowych ludzi
Fitness umysłu można przeprowadzać na różne sposoby. Ważne, by zacząć.
Warto wymagać od swojego mózgu elastyczności, zmuszać go do ciągłego wysiłku, aby cieszyć się doskonałą kondycją umysłową także w podeszłym wieku. Wymaga to od nas jedynie dobrej woli i systematyczności. Jeżeli brakuje motywacji do samodzielnej pracy, można w grupie rozwijać swoje pasje i poszerzać zainteresowania. Warto też rozejrzeć się za kursami, warsztatami poświęconymi twórczemu myśleniu i poprawie pamięci dla osób starszych.
Płaty czołowe odpowiadają za nasze świadome zachowanie. Są silnie związane z naszym intelektualnym i emocjonalnym funkcjonowaniem. Badania nad zależnością pomiędzy ich atrofią a zachowaniem człowieka przeprowadził australijski uczony William von Hippel. Na ich podstawie stwierdził, że degeneracja mózgu wywołuje zaburzenia zachowania objawiające się większym konserwatyzmem osób starszych, oschłością emocjonalną, skłonnością do napadów lękowych, huśtawki emocjonalnej oraz niekontrolowanych wybuchów agresji. Ponadto filtry poznawcze, które na co dzień chronią naszą psychikę przed nadmiarem negatywnych wspomnień, z wiekiem działają coraz gorzej, przez co ludzie starsi mają skłonność do popadania w melancholię i narzekania na teraźniejszość, idealizując równocześnie przeszłość.
Sztywność poglądów, wtrącanie się w nie swoje sprawy czy konserwatyzm, które przypisujemy naszym babciom i dziadkom powodowane są zatem niemożnością spełnienia przez płaty czołowe swoich podstawowych funkcji: planowania i kontroli zachowań. A wynika to bezpośrednio z ich zaniku.
Zatrzymać młodość
Jak temu zapobiegać? No cóż czasu nie oszukamy, biologii pokonać też się nie da, ale możemy wykorzystać jej procesy do naszych celów. Wiemy, że mózg jest w stanie regenerować się przekazując czynnym bądź nie wykorzystywanym komórkom zadania tych obumierających. To właśnie dzięki tej zdolności ludzie po udarach mózgu czy wypadkach, w których doszło do jego mechanicznego uszkodzenia, są w stanie powrócić do pełnej sprawności. Wymaga to jednak od nich systematycznej pracy, swoistej rehabilitacji nie tyle dla mięśni ile właśnie dla mózgu.
Co zrobić, aby nasz mózg mógł się regenerować? Odpowiedź wydaje się być prosta. Używać go. Tak jak praca każdego narządu rozszerza jego naczynia krwionośne, przez co polepsza ukrwienie, usprawnia i zapobiega procesom, starzenia się, tak również mózg, jeżeli jest ćwiczony, nie prędko odmówi nam posłuszeństwa. Udowodniono, że osoby, które przez całe życie dbały o swoją kondycję zarówno psychiczną jak i fizyczną łatwiej przystosowują się do zmian, akceptują je, zachowując elastyczność i sprawność umysłu do końca życia. Oczywiście dobrze jest, jeśli za tym idzie zdrowy tryb życia, brak nałogów, zdrowe odżywianie się, ćwiczenia fizyczne.
Gimnastyka mózgu;
Naturalną gimnastyką dla naszego mózgu jest po prostu myślenie, czytanie, analizowanie, poznawanie nowych rzeczy, uczenie się. Aby go usprawnić możemy wykonać także kilka prostych ćwiczeń, które wspomogą pracę obu półkul, poszerza pole widzenia, pozwolą skoncentrować się.
Tym, którzy chcieliby spróbować czegoś trudniejszego i ciekawszego polecam żonglowanie. To świetna metoda na rozwinięcie współpracy obu półkul. Ponadto dowiedziono naukowo, że podczas nauki żonglowania zwiększa się objętość mózgu, a konkretnie istoty szarej, w obszarach związanych z magazynowaniem i przetwarzaniem informacji (lewa tylna kora ciemieniowa i okolice środkowo – skroniowe). Dzięki nauce nowej umiejętności w naszym mózgu powstają nowe połączenia, ścieżki, którymi wędrują impulsy. Za tym idzie możliwość wykorzystania ich w innych celach niż jedynie doskonalenie koordynacji ruchowej.
Jeśli już rozruszaliśmy mózgi, możemy przejść do właściwych ćwiczeń, poprawiających nasza koncentrację i pamięć oraz rozwijających twórcze myślenie. Wykonywanie ich wymaga jedynie odrobiny dobrej woli i trochę cierpliwości. Praktyka czyni mistrza, więc jeśli będziemy wytrwali, kolejne ćwiczenia będą przychodziły z łatwością i będziemy zwiększać poziom zaawansowania. Najprostszym sposobem trenowania mózgu są gry logiczne, łamigłówki słowne czy liczbowe (np. krzyżówki, sudoku). Dzięki nim uruchamiamy naszą zdolność kojarzenia. To z kolei bezpośrednio wpływa na pamięć, a dokładniej: ułatwia dostęp do zgromadzonych informacji. Ponadto ćwiczymy w ten sposób uwagę i logiczne myślenie oraz rozwijamy się pod względem językowym.
Gra w szachy jest nie tylko dobrym sposobem na spędzenie czasu z druga osobą, ale także na trenowanie umiejętności skupienia się, analizy sytuacji, a nierzadko działa relaksująco i wymaga od nas cierpliwości.
Warto również poświęcić trochę czasu na wyobraźnię. Nie tylko dlatego, że dzięki niej świat staje się piękniejszy, ale także dlatego, że ma ona ogromny wpływ na naszą percepcję, kojarzenie. Wykorzystujemy ją w mnemotechnikach, mapach myśli. Rozwija kreatywność, co ułatwia rozwiązywanie problemów tych zwykłych, codziennych i tych bardziej złożonych, związanych np. z pracą.
„Odmładzanie umysłu”
Już kilkadziesiąt lat temu naukowcy zalecali rozwiązywanie krzyżówek i szarad matematycznych w celu trenowania umysłu. Wraz z rozwojem technologii dostępne są coraz to ciekawsze metody gimnastykowania mózgu. Od pewnego czasu ogromnym zainteresowaniem cieszą się gry i programy komputerowe, np.: „More brain training from Dr. Kawashima”, „Brain Fitness” czy „Mind Fit”.
Zadania składają się z ćwiczeń matematycznych, językowych i na spostrzegawczość. Wstępny test pozwala określić wiek mózgu i na podstawie wyniku dobrać program odmładzający.
Początkowo podobne programy komputerowe miały służyć głównie poprawie pamięci. Obecnie, ich najnowsze wersje obejmują nawet naukę rysunku, języka obcego czy gry na instrumencie, gdzie poprawne wykonanie utworu na wirtualnej klawiaturze umożliwia wejście na kolejne poziomy zaawansowania.
Jeśli nie przekonują Cię gry komputerowe, spróbuj innych metod. Naukowcy twierdzą, ze istnieją przynajmniej cztery sposoby na ochronę mózgu przed starzeniem się i chorobą:
1. jedzenie świeżych warzyw i owoców – zawarte w nich przeciewutleniacze unieszkodliwiają cząstki atakujące komórki mózgowe,
2. regularne ćwiczenia fizyczne – dzięki aktywności fizycznej poprawia się krążenie krwi i więcej tlenu dostarczane jest do mózgu
3. wykonywanie stanowiących wyzwanie zadań umysłowych – jeśli jakaś czynność zostanie już dobrze opanowana należy wprowadzić utrudnienie bądź zacząć coś nowego (nauka nowego języka, pisanie opowiadań, gra na instrumencie)
4. angażowanie się w inicjatywy społeczne – wymaga to zarówno pracy fizycznej jak i umysłowej, poza tym jest znakomitym sposobem na spędzanie wolnego czasu i poznanie nowych ludzi
Fitness umysłu można przeprowadzać na różne sposoby. Ważne, by zacząć.
Warto wymagać od swojego mózgu elastyczności, zmuszać go do ciągłego wysiłku, aby cieszyć się doskonałą kondycją umysłową także w podeszłym wieku. Wymaga to od nas jedynie dobrej woli i systematyczności. Jeżeli brakuje motywacji do samodzielnej pracy, można w grupie rozwijać swoje pasje i poszerzać zainteresowania. Warto też rozejrzeć się za kursami, warsztatami poświęconymi twórczemu myśleniu i poprawie pamięci dla osób starszych.
Licencja: Creative Commons
