Warunki udzielanej pożyczki określane są w umowie zawieranej między stronami – pożyczkodawcą i pożyczkobiorcą. Przepisy stanowią, że przyznanie kwoty powyżej 500 zł musi odbyć się na podstawie umowy pisemnej, kwota niższa może zostać przekazana w drodze umowy ustnej. Jednak nie zawsze w przypadku pożyczania większej kwoty pieniężnej umowa pisemna jest zawierana – sytuacja ta ma miejsce, gdy stronami są osoby fizyczne. Wówczas warunki uzgodnione między stronami w formie ustnej są obowiązujące.
Ponieważ umowa pożyczki ma charakter nieodpłatny, określona jest w niej przede wszystkim udzielana pożyczkobiorcy kwota pieniężna, nie muszą być wskazywane odsetki czy prowizja. Nie musi też być wykazywany termin zwrotu, gdyż w przypadku jego braku pożyczkodawca może zażądać spłaty w ciągu sześciu tygodni od wypowiedzenia umowy. W praktyce jednak warunki pożyczek udzielanych przez instytucje finansowe są dokładnie precyzowane pisemnymi umowami, które zawierają kwotę przyznanych środków pieniężnych, odsetki i prowizję, termin zwrotu i konsekwencje wynikające z niedotrzymania zobowiązań. W umowie pożyczki zawieranej zarówno z bankiem, jak i instytucją pozabankową nie musi być wykazywany cel, na który mają być przeznaczone środki pieniężne.
Mimo pewnych analogii w zakresie umowy pożyczki zawieranej z bankiem i instytucją pozabankową, istnieją zasadnicze różnice na etapie wnioskowania o przyznanie środków pieniężnych. W bankach wymagany jest szereg dokumentów, a sam proces decyzyjny zazwyczaj trwa dość długo. Szczegółowo analizowana jest zdolność kredytowa petenta, na podstawie dostarczonych przez niego zaświadczeń o źródłach i wysokości uzyskiwanych dochodów oraz raportu uzyskanego z Biura informacji Kredytowej, gromadzącego dane o klientach instytucji finansowych. Bank decyduje się udzielić pożyczkę petentowi tylko wówczas, gdy posiada on pozytywną historię kredytową i pełną zdolność kredytową.
Proces wnioskowania o pożyczkę w instytucjach pozabankowych wymaga ze strony petenta mniejszej ilości dokumentów, a sam proces decyzyjny również przebiega szybciej. Pożyczkobiorca najczęściej zobowiązany jest dostarczyć dokument tożsamości i zaświadczenie o dochodach, mniejsze znaczenie odgrywa dotychczasowa historia kredytowa. Ze względu na dużą akceptowalność wniosków, formy zabezpieczenia przed ewentualnym niewywiązaniem się petenta ze zobowiązań określane są w umowie pożyczki.
Standardem staje się już nie tylko informowanie klientów drogą mailową o nowych usługach, ale też realizowanie niektórych z nich za pośrednictwem Internetu. Złożenie wniosku online o przyznanie pożyczki jest możliwe w każdej instytucji finansowej, a w parabankach dodatkowo można drogą Internetową uzyskać pożyczkę.