Odpowiedz sobie na pytanie: czy roztrwaniasz pieniądze natychmiast gdy wpłyną na konto, czy też robisz z nimi coś sensownego i inwestujesz - tak by w przyszłości było ich jeszcze więcej?
Jest takie ciekawe doświadczenie, które funduje się dzieciakom: wręcza im cukierka do ręki i pyta „wolisz zjeść tego cukierka teraz, czy oddać mi tego jednego i za pięć minut dostać 3 cukierki". Ciekaw jestem, jak wypadłby ten test u Ciebie, gdy miałeś kilka lat.
Tym cukierkiem są Twoje pieniądze i wszystko to, co możesz za nie kupić. A to „5 minut" to prawdopodobnie kilka-kilkanaście-kilkadziesiąt lat. Zależnie od tego, jakie perspektywy inwestowania chcesz brać pod uwagę.
Jeśli zależy Ci na bezpiecznej i zarazem przyjemnej przyszłości - polecam Ci kilka zdrowych nawyków finansowych, które możesz wprowadzić w swoim życiu.
Może jeszcze najpierw założenia, które przyjmuję oddając Ci ten artykuł: Twój miesięczny bilans przychody-wydatki oscyluje w okolicy zera; nie jesteś w sytuacji marginalnej i masz co włożyć do garnka, stać Cię na opłacanie rachunków, bo inaczej nie miałbyś komórki, internetu i chodziłbyś w ciuchach datowanych sprzed kilkunastu lat. Nie przymierasz więc głodem i nie walczysz o życie. Masz przychód (pensja, stypendium etc), wydatki (rachunki, raty kredytów, opłaty za przedszkole dziecka), oraz stać Cię na przyjemności (drobne bądź te większe).
Masz więc pole do działania i usprawnień swoich nawyków finansowych.
Procent składany
Wbrew nazwie nie chodzi o zrzutę na zakup butelczyny alkoholu dla znajomego :) Chodzi tutaj o matematyczną siłę sumowanych odsetek, które zarabiają na Ciebie.
Ilustracja: gdy odkładasz pieniądze na lokacie, lub inwestujesz - to Twoje pieniądze zaczynają przynosić zyski z odsetek - powiedzmy 5% rocznie (megabezpieczne założenia na chwilę obecną). Na koniec miesiąca te odsetki są Tobie wypłacane i powiększają pracujący dla Ciebie kapitał. W kolejnym miesiącu masz więc już nie tylko odsetki od kapitału, ale i odsetki od odsetek. Fajna rzecz, nie sądzisz?
Albert Einstein też to zauważył i docenił zdaniem, które teraz cytują wszyscy finansiści:
Największym wynalazkiem ludzkości jest procent składany.
Przykładową symulację ilustrującą działanie procentu składanego znajdziesz tutaj.
Gdy mądrze i systematycznie odkładasz nawet symboliczne pieniądze to coraz szybciej i szybciej rośnie stan Twojego konta właśnie ze względu na ilość dodatkowo pracujących pieniędzy z odsetek. Oto właśnie procent składany w pełnej krasie :)
Koszyki inwestycyjne
Potrzebujesz jakiegoś mechanizmu, który z jednej strony zabezpieczy Ci przyszłość, a z drugiej da możliwości korzystania z życia. Przecież po to zarabiasz pieniądze - mają realizować Twoje potrzeby i pragnienia.
By sensownie zadbać o obie te rzeczy wprowadźmy coś, co Tony Robbins nazwał ‘koszykiem' (ang. basket). Czyli nic innego jak dedykowane portfele o różnych strategiach inwestycyjnych - do koszyka wkładasz pieniądze i pozwalasz im rosnąć.
1. Koszyk bezpieczny
Ten portfel zapewni Ci stały, bezpieczny przyrost gotówki na przyszłość. Do strategii bezpiecznych zaliczyć możesz: obligacje, fundusze stabilnego wzrostu, fundusze pieniężne, fundusze z ochroną kapitału, lokaty bankowe, programy systematycznego oszczędzania itd. Jak sama nazwa wskazuje, celem tego koszyka jest zadbanie o Twoje bezpieczeństwo: pieniądze na emeryturę, niespodziewaną sytuację czy wręcz przyszłość Twoich wnuków. Ten koszyk daje Ci pewność, że odkładane pieniądze nie stopnieją a w miarę upływu czasu będą stabilnie rosły.
2. Koszyk agresywny
W przeciwieństwie do poprzedniego koszyka, ten jest przeznaczony na bardziej ryzykowne inwestycje. Im większe ryzyko tym większe szanse na spore zarobki, ale też spore straty. Jeśli spojrzysz na rynek giełdowy widać, że są okresy lat tłustych i lat chudych - dobrze jest załapać się na fale wzrostowe i na tym zarobić krocie. Jednak rynek jest nieprzewidywalny, i zdarzają się kolosalne porażki. Skończył się też prawdopodobnie okres pewnych zysków z inwestycji w nieruchomości - cena metra mieszkania już nie rośnie tak gwałtownie.
Oznacza to, że nie powinieneś inwestować wszystkiego w ryzykowne papiery, jednak czasami ryzyko popłaca - stąd część swoich pieniędzy powinieneś wkładać do koszyka agresywnego. Do wyboru tutaj masz kupno akcji, funduszy agresywnych (akcji), funduszy hybrydowych ze strategią inwestowania w giełdy (polskie, światowe) itd.
3. Przyjemności
I w końcu zasłużone bonusy :) Pieniądze, które zarobisz w koszyku agresywnym wydajesz na „przyjemności". Nie będę precyzować, co to konkretnie znaczy, bo wszystko zależy od kwoty którą operujesz, oraz od tego co Cię kręci.
Możesz też zdecydować, że część zarobionych w koszyku agresywnym pieniędzy będziesz przekładać do koszyka bezpiecznego. W ten sposób szybciej budujesz sobie komfort na przyszłość i zabezpieczasz zyski. Osobiście uważam, że po wdrożeniu tego modelu i systematycznym odkładaniu do koszyków bezpiecznego i agresywnego 100% zysków z inwestycji możesz spokojnie wydać na siebie i swoje polepszacze humoru :)
Jak skutecznie realizować strategię finansową?
Teraz kilka zasad, które pomogą Ci zbudować właściwy stan portfela
1. Dziesięcina inwestycyjna: 10% na przyszłość
Zdecyduj ile procent z miesięcznych wpływów będziesz przeznaczał na swoje koszyki. Dobrym pomysłem jest dziesięcina. Jest to na tyle mała kwota, że nie powinieneś obniżyć standardu życia (no może poza rezygnacją z kilku przyjemności), a na tyle znacząca, że odczujesz systematyczny wzrost wartości swoich koszyków.
Twoje pieniądze zaczną na Ciebie zarabiać.
Kolejna decyzja to rozkład pieniędzy po koszykach. Musisz wybrać jak wiele z tych pieniędzy na inwestycje przeznaczasz do koszyka bezpiecznego, a ile do agresywnego.
Na Twoją decyzję oczywiście wpływ ma sytuacja na rynku, Twój wiek, Twoje zamiłowanie do ryzyka: czy np. przez niepewne inwestycje nie możesz spać po nocach. To Twój wybór.
Prawdopodobnie, jeżeli sytuacja na rynku sprzyja, do tego jesteś młody i lubisz zaryzykować możesz spokojnie przyjąć rozkład: 30% koszyk bezpieczny, 70% koszyk. Poniżej tej granicy nie ma co schodzić - pamiętaj, że rynek jest zmienny i potrzebujesz tej gwarancji bezpieczeństwa (30%).
Jak to wygląda w praktyce? Prosty przykład: jeśli zarabiasz 5.000 to z tego inwestujesz 500 zł. Rozdzielasz to na 2 koszyki. Przykładowo: 300 zł na koszyk bezpieczny, i 200 zł na koszyk agresywny. I tak systematycznie co miesiąc.
2. Płać najpierw sobie
Oczywiście masz rachunki do zapłacenia i zobowiązania. Pierwszym jednak ruchem, który powinieneś wykonać po wpłynięciu upragnionej pensji, jest zabranie części i przeznaczenie ich właśnie na zbudowanie swoich finansowych koszyków. To trochę tak jak z zarządzaniem czasem: najpierw musisz wykonać rzeczy strategiczne i ważne, a dopiero potem przystąpić do rzeczy pilnych. W przeciwnym wypadku bieżące, pilne sprawy skutecznie Cię odciągną od realizacji planów życiowych. To samo z portfelem - najpierw strategiczne budowanie koszyków, dopiero później bieżące sprawy.
Twoje plany są najważniejsze i po uszczupleniu portfela o pieniądze na inwestycje będziesz musiał sobie poradzić z opłaceniem rachunków. Jeśli natomiast jest tak tragicznie, że nie masz 10% bufora, to tym bardziej zastanów się nad swoją sytuacją materialną i życiem: swoją pracą, wymaganymi kompetencjami, planami Twojego rozwoju i... decyduj czy czegoś nie zmienić, czy nie zainwestować w siebie. Jeśli jesteś w trudnej sytuacji polecam Ci dział artykułów kariera, a w szczególności ten tekst.
3. Automat do inwestowania
W całym procesie budowania swojej przyszłości finansowej jest ważna automatyzacja. Ponieważ całość opiera się na systematyczności i rozłożona jest w czasie, będziesz musiał zainstalować jakiegoś autopilota, który będzie pamiętał o tym by przeznaczać co miesiąc zadeklarowaną ilość pieniędzy na odpowiednie koszyki. Jeśli zostawisz to sobie - będziesz z każdą wypłatą zastanawiał się czy tym razem nie postąpić inaczej... i stracisz perspektywę wieloletniej strategii.
Najlepszym sposobem jest ustawienie stałych zleceń przelewów na zakup jednostek danych funduszy inwestycyjnych. Małe przypomnienie: koszyk bezpieczny to lokaty bankowe, fundusze obligacji, ochrony kapitału, stabilnego wzrostu, fundusze pieniężne itd., a koszyk agresywny to fundusze akcji i część funduszy hybrydowych.
Pełną listę funduszy, z charakterystyką i rankingiem znajdziesz choćby na stronach Supermarketu Funduszy Inwestycyjnych w mBanku.
Ze względu właśnie na automatyzację procesu budowy Twojej finansowej przyszłości nie polecam grania bezpośrednio na giełdzie, dlatego że przy akcjach musisz angażować dużo swojego czasu i nie ma mowy o automatyzacji. Bardziej polecam kupno funduszy akcji - płacisz odsetki, ale nie musisz stale doglądać swoich pieniędzy. Oczywiście wszystko zależy od Ciebie: jeżeli kręci Cię giełda i masz już odpowiednią wiedzę to śmiało uderzaj na giełdę.
Daj procentowi składanemu i Einsteinowi szansę i sam sprawdź czy Albercik miał rację :)
Jest takie ciekawe doświadczenie, które funduje się dzieciakom: wręcza im cukierka do ręki i pyta „wolisz zjeść tego cukierka teraz, czy oddać mi tego jednego i za pięć minut dostać 3 cukierki". Ciekaw jestem, jak wypadłby ten test u Ciebie, gdy miałeś kilka lat.
Tym cukierkiem są Twoje pieniądze i wszystko to, co możesz za nie kupić. A to „5 minut" to prawdopodobnie kilka-kilkanaście-kilkadziesiąt lat. Zależnie od tego, jakie perspektywy inwestowania chcesz brać pod uwagę.
Jeśli zależy Ci na bezpiecznej i zarazem przyjemnej przyszłości - polecam Ci kilka zdrowych nawyków finansowych, które możesz wprowadzić w swoim życiu.
Może jeszcze najpierw założenia, które przyjmuję oddając Ci ten artykuł: Twój miesięczny bilans przychody-wydatki oscyluje w okolicy zera; nie jesteś w sytuacji marginalnej i masz co włożyć do garnka, stać Cię na opłacanie rachunków, bo inaczej nie miałbyś komórki, internetu i chodziłbyś w ciuchach datowanych sprzed kilkunastu lat. Nie przymierasz więc głodem i nie walczysz o życie. Masz przychód (pensja, stypendium etc), wydatki (rachunki, raty kredytów, opłaty za przedszkole dziecka), oraz stać Cię na przyjemności (drobne bądź te większe).
Masz więc pole do działania i usprawnień swoich nawyków finansowych.
Procent składany
Wbrew nazwie nie chodzi o zrzutę na zakup butelczyny alkoholu dla znajomego :) Chodzi tutaj o matematyczną siłę sumowanych odsetek, które zarabiają na Ciebie.
Ilustracja: gdy odkładasz pieniądze na lokacie, lub inwestujesz - to Twoje pieniądze zaczynają przynosić zyski z odsetek - powiedzmy 5% rocznie (megabezpieczne założenia na chwilę obecną). Na koniec miesiąca te odsetki są Tobie wypłacane i powiększają pracujący dla Ciebie kapitał. W kolejnym miesiącu masz więc już nie tylko odsetki od kapitału, ale i odsetki od odsetek. Fajna rzecz, nie sądzisz?
Albert Einstein też to zauważył i docenił zdaniem, które teraz cytują wszyscy finansiści:
Największym wynalazkiem ludzkości jest procent składany.
Przykładową symulację ilustrującą działanie procentu składanego znajdziesz tutaj.
Gdy mądrze i systematycznie odkładasz nawet symboliczne pieniądze to coraz szybciej i szybciej rośnie stan Twojego konta właśnie ze względu na ilość dodatkowo pracujących pieniędzy z odsetek. Oto właśnie procent składany w pełnej krasie :)
Koszyki inwestycyjne
Potrzebujesz jakiegoś mechanizmu, który z jednej strony zabezpieczy Ci przyszłość, a z drugiej da możliwości korzystania z życia. Przecież po to zarabiasz pieniądze - mają realizować Twoje potrzeby i pragnienia.
By sensownie zadbać o obie te rzeczy wprowadźmy coś, co Tony Robbins nazwał ‘koszykiem' (ang. basket). Czyli nic innego jak dedykowane portfele o różnych strategiach inwestycyjnych - do koszyka wkładasz pieniądze i pozwalasz im rosnąć.
1. Koszyk bezpieczny
Ten portfel zapewni Ci stały, bezpieczny przyrost gotówki na przyszłość. Do strategii bezpiecznych zaliczyć możesz: obligacje, fundusze stabilnego wzrostu, fundusze pieniężne, fundusze z ochroną kapitału, lokaty bankowe, programy systematycznego oszczędzania itd. Jak sama nazwa wskazuje, celem tego koszyka jest zadbanie o Twoje bezpieczeństwo: pieniądze na emeryturę, niespodziewaną sytuację czy wręcz przyszłość Twoich wnuków. Ten koszyk daje Ci pewność, że odkładane pieniądze nie stopnieją a w miarę upływu czasu będą stabilnie rosły.
2. Koszyk agresywny
W przeciwieństwie do poprzedniego koszyka, ten jest przeznaczony na bardziej ryzykowne inwestycje. Im większe ryzyko tym większe szanse na spore zarobki, ale też spore straty. Jeśli spojrzysz na rynek giełdowy widać, że są okresy lat tłustych i lat chudych - dobrze jest załapać się na fale wzrostowe i na tym zarobić krocie. Jednak rynek jest nieprzewidywalny, i zdarzają się kolosalne porażki. Skończył się też prawdopodobnie okres pewnych zysków z inwestycji w nieruchomości - cena metra mieszkania już nie rośnie tak gwałtownie.
Oznacza to, że nie powinieneś inwestować wszystkiego w ryzykowne papiery, jednak czasami ryzyko popłaca - stąd część swoich pieniędzy powinieneś wkładać do koszyka agresywnego. Do wyboru tutaj masz kupno akcji, funduszy agresywnych (akcji), funduszy hybrydowych ze strategią inwestowania w giełdy (polskie, światowe) itd.
3. Przyjemności
I w końcu zasłużone bonusy :) Pieniądze, które zarobisz w koszyku agresywnym wydajesz na „przyjemności". Nie będę precyzować, co to konkretnie znaczy, bo wszystko zależy od kwoty którą operujesz, oraz od tego co Cię kręci.
Możesz też zdecydować, że część zarobionych w koszyku agresywnym pieniędzy będziesz przekładać do koszyka bezpiecznego. W ten sposób szybciej budujesz sobie komfort na przyszłość i zabezpieczasz zyski. Osobiście uważam, że po wdrożeniu tego modelu i systematycznym odkładaniu do koszyków bezpiecznego i agresywnego 100% zysków z inwestycji możesz spokojnie wydać na siebie i swoje polepszacze humoru :)
Jak skutecznie realizować strategię finansową?
Teraz kilka zasad, które pomogą Ci zbudować właściwy stan portfela
1. Dziesięcina inwestycyjna: 10% na przyszłość
Zdecyduj ile procent z miesięcznych wpływów będziesz przeznaczał na swoje koszyki. Dobrym pomysłem jest dziesięcina. Jest to na tyle mała kwota, że nie powinieneś obniżyć standardu życia (no może poza rezygnacją z kilku przyjemności), a na tyle znacząca, że odczujesz systematyczny wzrost wartości swoich koszyków.
Twoje pieniądze zaczną na Ciebie zarabiać.
Kolejna decyzja to rozkład pieniędzy po koszykach. Musisz wybrać jak wiele z tych pieniędzy na inwestycje przeznaczasz do koszyka bezpiecznego, a ile do agresywnego.
Na Twoją decyzję oczywiście wpływ ma sytuacja na rynku, Twój wiek, Twoje zamiłowanie do ryzyka: czy np. przez niepewne inwestycje nie możesz spać po nocach. To Twój wybór.
Prawdopodobnie, jeżeli sytuacja na rynku sprzyja, do tego jesteś młody i lubisz zaryzykować możesz spokojnie przyjąć rozkład: 30% koszyk bezpieczny, 70% koszyk. Poniżej tej granicy nie ma co schodzić - pamiętaj, że rynek jest zmienny i potrzebujesz tej gwarancji bezpieczeństwa (30%).
Jak to wygląda w praktyce? Prosty przykład: jeśli zarabiasz 5.000 to z tego inwestujesz 500 zł. Rozdzielasz to na 2 koszyki. Przykładowo: 300 zł na koszyk bezpieczny, i 200 zł na koszyk agresywny. I tak systematycznie co miesiąc.
2. Płać najpierw sobie
Oczywiście masz rachunki do zapłacenia i zobowiązania. Pierwszym jednak ruchem, który powinieneś wykonać po wpłynięciu upragnionej pensji, jest zabranie części i przeznaczenie ich właśnie na zbudowanie swoich finansowych koszyków. To trochę tak jak z zarządzaniem czasem: najpierw musisz wykonać rzeczy strategiczne i ważne, a dopiero potem przystąpić do rzeczy pilnych. W przeciwnym wypadku bieżące, pilne sprawy skutecznie Cię odciągną od realizacji planów życiowych. To samo z portfelem - najpierw strategiczne budowanie koszyków, dopiero później bieżące sprawy.
Twoje plany są najważniejsze i po uszczupleniu portfela o pieniądze na inwestycje będziesz musiał sobie poradzić z opłaceniem rachunków. Jeśli natomiast jest tak tragicznie, że nie masz 10% bufora, to tym bardziej zastanów się nad swoją sytuacją materialną i życiem: swoją pracą, wymaganymi kompetencjami, planami Twojego rozwoju i... decyduj czy czegoś nie zmienić, czy nie zainwestować w siebie. Jeśli jesteś w trudnej sytuacji polecam Ci dział artykułów kariera, a w szczególności ten tekst.
3. Automat do inwestowania
W całym procesie budowania swojej przyszłości finansowej jest ważna automatyzacja. Ponieważ całość opiera się na systematyczności i rozłożona jest w czasie, będziesz musiał zainstalować jakiegoś autopilota, który będzie pamiętał o tym by przeznaczać co miesiąc zadeklarowaną ilość pieniędzy na odpowiednie koszyki. Jeśli zostawisz to sobie - będziesz z każdą wypłatą zastanawiał się czy tym razem nie postąpić inaczej... i stracisz perspektywę wieloletniej strategii.
Najlepszym sposobem jest ustawienie stałych zleceń przelewów na zakup jednostek danych funduszy inwestycyjnych. Małe przypomnienie: koszyk bezpieczny to lokaty bankowe, fundusze obligacji, ochrony kapitału, stabilnego wzrostu, fundusze pieniężne itd., a koszyk agresywny to fundusze akcji i część funduszy hybrydowych.
Pełną listę funduszy, z charakterystyką i rankingiem znajdziesz choćby na stronach Supermarketu Funduszy Inwestycyjnych w mBanku.
Ze względu właśnie na automatyzację procesu budowy Twojej finansowej przyszłości nie polecam grania bezpośrednio na giełdzie, dlatego że przy akcjach musisz angażować dużo swojego czasu i nie ma mowy o automatyzacji. Bardziej polecam kupno funduszy akcji - płacisz odsetki, ale nie musisz stale doglądać swoich pieniędzy. Oczywiście wszystko zależy od Ciebie: jeżeli kręci Cię giełda i masz już odpowiednią wiedzę to śmiało uderzaj na giełdę.
Daj procentowi składanemu i Einsteinowi szansę i sam sprawdź czy Albercik miał rację :)
Licencja: Creative Commons
