Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów podjął następującą uchwałę: "Zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów straty z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności na podstawie art. 22 ust. 1 w zw. z art. 23 ust. 1 pkt 34 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 ze zm.) albo na podstawie art. 15 ust. 1 w związku z art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 ze zm.) następuje przy uwzględnieniu wartości wierzytelności z należnym podatkiem od towarów i usług."
(Uchwała z 11 czerwca 2012 r., sygn. akt I FPS 3/11).
Na podstawie powołanych wyżej przepisów, nie uważa się za koszt uzyskania przychodów strat z odpłatnego zbycia wierzytelności, chyba że wierzytelność ta uprzednio na podstawie art. 14 ustawy o PDOF lub art. 12 ust. 3 ustawy o PDOP, została zarachowana jako przychód należny.
Przepisy te były dotychczas różnie interpretowane. Wprawdzie organy podatkowe jednolicie uważały, że przy obliczaniu tej straty należy uwzględnić tylko tę część należności, która była przychodem należnym, czyli bez VAT, gdyż ten nie jest zaliczany do przychodów należnych. To jednak sądy administracyjne różnie orzekały. Dlatego Prezes NSA zwrócił się do składu poszerzonego o podjęcie uchwały rozstrzygającej te kwestie. Nie będzie już zatem wątpliwości, że przy ustalaniu tej straty należy uwzględnić całą wartość należności, czyli łącznie z VAT.
Przykładowo, jeśli podatnik sprzedał wyroby na kwotę 1.000 zł + VAT 230 zł, do przychodów z działalności gospodarczej zaliczy 1.000 zł.
Jeśli następnie sprzedał tę należność to - uwzględniając powyższą uchwałę NSA - do kosztów zaliczy całą jej wartość, czyli 1.230 zł, a nie - jak by to wynikało z dotychczasowych wyjaśnień organów podatkowych czy niektórych wyroków sądów – kwotę 1.000 zł.
Korzystne dla podatników stanowisko wynikało już z ostatnich wyroków sądów, np. NSA w wyroku z 31 maja 2012 r., sygn. akt II FSK 2273/10 orzekł, iż wykładnia językowa, systemowa wewnętrzna, jak i celowościowa przemawiają za przyjęciem, że w przypadku sprzedaży należności kosztem uzyskania przychodów jest cała wartość należności wraz z należnym podatkiem od towarów i usług (brutto), o tę bowiem kwotę podatnik, zbywając wierzytelność, uszczupli swój majątek. Nie może bowiem ulegać wątpliwości, że takiej kwoty podatnik - wierzyciel mógł żądać od swojego kontrahenta - dłużnika.
