Pączek – pulchne ciastko drożdżowe z mąki pszennej w kształcie nieco spłaszczonej kuli. Zazwyczaj nadziewane konfiturą różaną lub owocami, ale też likierem, budyniem, a nawet serem, smażone na kolor ciemno-złoty, na głębokim tłuszczu smalcu lub oleju, dawniej też na maśle. Gotowy jest zwykle lukrowany lub obsypywany cukrem pudrem, może być też posypany kandyzowaną skórką pomarańczową lub polany czekoladą.
Przyjęło się, że jeśli kto, w tłusty czwartek w ogóle nie zje pączka, nie będzie się mu wiodło. W tłusty czwartek przeciętny Polak zjada 2,5 pączka, a wszyscy Polacy razem w tym czasie pochłaniają ich prawie 100 milionów. Dawniej, przyrządzając pączki, nadziewało się niektóre migdałem lub orzechem. Wierzono, że kto na taki trafi, będzie mieć w życiu szczęście.
Na Śląsku pączki znane są pod nazwą kreple. Nazwa ta posiada dawne pochodzenie. Według wydanej w 1714 r. we Frankfurcie i Lipsku kroniki śląskiej (Der Schlesischen Kern-Chronicke) w odrębnym œśląskim języku używanym w mowie i sztuce (poezji) istniało od dawna słowo Kraeppel. Natomiast w języku niemieckim nie ma jednego określenia na taki wyrób cukierniczy, a słowo Pfannkuchen może oznaczać zarówno pączek jak i naleśnik.
W innych krajach pączki różnią się nieco od polskich. Różnica ta wynika z używania specjalnej mąki i trochę innego sposobu smażenia w tłuszczu. Np. smaży się je tylko kilkadziesiąt sekund, dzięki temu tłuszcz nie wsiąka do środka. W ten sposób są smażone Berliner Pfannkuchen, mniej tłuste pączki niemieckie, znane też w Portugalii jako Bolas de Berlim, Francji Boule de Berlin, a Berliininmunkki w Finlandii. W Rosji ich nazwa - poncziki jest najbardziej zbliżona do stosowanej w Polsce.
W Izraelu mamy sufgania (hebrajski), które są podobne do niemieckiego wariantu oraz panczkys, które wprowadzili polscy Żydzi i są podobne do polskich pączków. A węgierskie farsangi fánk są bez nadzienia, bo podaje się je osobno, obok na talerzu. W kulturze amerykańskiej pączki są znane jako doughnuts i mają postać pierścienia z dziurką w środku (lub inaczej torusa). Mniejsze, kuliste pączki zwane są doughnut holes. Pączki, jakie znamy w Polsce, występują pod nazwami: paczki, czasem też pączki (liczba mnoga: paczkis/pączkis). W Wielkiej Brytanii pączki są mniej popularne i jeśli są dostępne, to w formie zbliżonej do pączków znanych z Polski lub amerykańskich doughnuts. Wartoœć energetyczna jednego pączka (60 g) wynosi ok. 248 kcal
