Piękno – silny stereotyp
Dlaczego nie spostrzegamy różnicy pomiędzy pięknem a dobrem, dlaczego łatwiej i chętniej przyjaźnimy się z osobami atrakcyjnymi fizycznie, a nawet przypisujemy im większe kompetencje zawodowe, niż ich mniej urodziwym konkurentom? Można zrzucać winę na współczesne media, które kreują modę i kształtują kanon pięknej kobiety, czy seksownego mężczyzny. Można też podpierać się licznymi przykładami modelek i modeli, którzy są bohaterami reklam, twarzami okładek popularnych magazynów i gwiazdami reality show, ale czy na pewno moda na atrakcyjność fizyczną to domena naszych czasów? Przypomnijmy sobie chociażby baśnie takie jak „Kopciuszek” czy „Królewna Śnieżka” - dzieło które wyszło spod pióra braci Grimm w 1812 roku. Piękna królewna była dobra i wzbudzała sympatię, tymczasem w opozycji do niej występowała nawet nie stara, ale starzejąca się macocha – uosobienie zła! Kopciuszek to także śliczna chwytająca za serce postać, gdy tymczasem jej dwie brzydkie siostry były wredne, leniwe i zarozumiałe... Warto więc zadać sobie kilka pytań, po pierwsze, czym jest dobro a czym piękno, po drugie, czy łatwo jest żyć w świecie pełnym stereotypów osobom, których natura nie obdarzyła śliczną buzią? Dalej, jakie znaczenie ma dla nas samych wygląd fizyczny, czy jesteśmy szczęśliwi w swojej skórze? I wreszcie, czy mamy prawo osądzać ludzi którzy poprzez operacje plastyczne chcą zmienić swój wygląd?
Brak tolerancji
Nasze społeczeństwo nie należy do zbyt tolerancyjnych. Mamy tendencję do surowej oceny ludzi, rzeczy, spraw i sytuacji które odbiegają od tych uznawanych za normę. Trudno powiedzieć czy to kwestia narodowości czy może innych czynników kształtujących nasze poglądy, w każdym razie nie podlega dyskusji fakt, że wszystko co „inne” zostanie dostrzeżone i skomentowane przez nie zawsze życzliwych obywateli... Na pewno sporo mogą powiedzieć na ten temat osoby, które poddały się operacji plastycznej. Kiedy wychodzi na jaw, że ktoś dokonał korekty uszu, nosa, albo postanowił na drodze chirurgii plastycznej pozbyć się zmarszczek, najbliższe otoczenie szumi od plotek i nie szczędzi uszczypliwych komentarzy. Pierwszy zarzut, to snobizm i zuchwała chęć poprawiania natury, rzadko bowiem przychodzi nam do głowy, że człowiek który decyduje się na takie zmiany cierpiał z powodu swoich niedoskonałości. O ile jesteśmy pełni zrozumienia dla osób które korzystają z dobrodziejstw chirurgii plastycznej po wypadkach i chorobach, które spowodowały uszkodzenia czy deformacje twarzy, to dla tej „drugiej kategorii” pacjentów pragnących poprawić swoją atrakcyjność fizyczną nie mamy już tyle serdeczności, nie mówiąc o współczuciu.
Dlaczego decydujemy się na operacje plastyczne
Dziś operacjom i zabiegom plastycznym poddają się zarówno kobiety jak i mężczyźni, jednak przeważająca część pacjentów w klinikach chirurgii plastycznej, jest płci damskiej, dlaczego? No cóż, kolejny przyjęty stereotyp nakłada na kobiety niemal obowiązek bycia ładną, gdy tymczasem o atrakcyjności mężczyzny nie decyduje śliczna buzia ale poczucie humoru, sposób bycia a także pozycja społeczna i zawodowa. Nie mniej jednak zdarzają się panowie, którzy decydują się na ingerencję taką jak korekta nosa, czy korekcja uszu, rzadziej natomiast można spotkać się z panami, którzy pragną zlikwidować zmarszczki, te bowiem w ich przypadku są oznaką dojrzałości, a nawet męskości, wobec czego stanowią atut. Niestety oznaki starzenia się skóry u kobiet nie są już powodem do dumy, czy świadectwem życiowej mądrości. Według bajek, baśni, legend i podań ludowych stara kobieta to jędza, czarownica, postać mroczna i o nieczystych intencjach, gdy tymczasem stary mężczyzna to mędrzec. Skoro słyszymy to od dziecka, czy można się dziwić, że wraz z wiekiem pojawia się w nas niezgoda na fizyczne oznaki przybywających lat?
Mały wielki problem
Odstające uszy, duży, krzywy albo garbaty nos – dla wielu osób kompleksy wynikające z takich niedoskonałości twarzy wydają się niezrozumiałe. Ale właśnie te z pozoru drobne niedoskonałości, bardzo często nawet w dorosłym życiu stale przypominają o gorzkich, pełnych ironii komentarzach szkolnych kolegów, czy dzieciaków z podwórka. W porę nie przerwana trauma z dzieciństwa prowadzi do utraty wiary w siebie i własne możliwości, a w wielu przypadkach jest jednym z głównych czynników wywołujących depresję! Czy wobec tego decyzja o operacji plastycznej nie jest przejawem chęci walki o lepsze, szczęśliwe życie i tym samym nie zasługuje na pochwałę? Można powiedzieć, że skalpel który dokonuje korekcji ciała, dotyka także duszy, tylko czy zawsze z dobrym skutkiem?
Gdy smutek nie znika
Komplikacje zaczynają się wówczas, gdy korekcja chirurgiczna obnaża fakt, iż przyczyna problemów emocjonalnych czy psychicznych wcale nie leżała tam, gdzie pacjent przypuszczał. Pojawia się nowy, upragniony kształt kości policzkowych czy duże namiętne usta, ale samopoczucie pozostaje bez zmian... Pewien amerykański psycholog dr Jefferies, w oparciu o doświadczenia pracy z pacjentkami klinik chirurgii estetycznej, opublikował broszurę "Teraz jestem piękna, więc dlaczego jestem wciąż tak smutna?" Okazuje się, że wiele osób przeżywa ogromny zawód nawet po udanym zabiegu chirurgicznym. Dlaczego? Powrót do normalnego życia jest rozczarowaniem, ponieważ mamy te same problemy małżeńskie, społeczne, zawodowe, nasz nowy nos czy wygładzone czoło niczego nie zmieniły. Co dalej?
Psychologia i chirurgia plastyczna
W sytuacji gdy zabieg został już przeprowadzony, rzeczywiście trzeba zastanowić się nad odpowiedzią na pytanie - co dalej? Jednak jeszcze ważniejsze jest to, aby przekonać zarówno pacjentów jak i specjalistów chirurgii estetycznej, że odpowiedni moment na ważne pytania jest przed, a nie po operacji plastycznej! Opieka psychologiczna to bardzo ważny, niezbędny wręcz element do tego, by zabieg przyniósł pożądany efekt fizyczny i emocjonalny. Dobry lekarz nie przejdzie do czynów zanim nie pozna historii swojego pacjenta i powodów, dla których pragnie on zwiększyć swoją atrakcyjność fizyczną. Nie w każdym przypadku powinno dojść do zabiegu, oczywiście psychologiczne przeciwwskazania dotyczą osób, które chcą poprawić urodę, a nie pacjentów, którzy w chirurgii plastycznej pokładają nadzieję na przywrócenie funkcji i stanu twarzoczaszki np. sprzed wypadku komunikacyjnego. Tutaj problem jest o wiele bardziej złożony; opieka psychologa jest niezbędna, tak samo jak niezbędna jest interwencja chirurgiczna, a jedyne przeciwwskazania mogą być natury medycznej.
Wsparcie i tolerancja
W przypadku każdego zabiegu chirurgicznego pacjent potrzebuje wparcia nie tylko ze strony profesjonalistów ale także ze strony najbliższych, rodziny i przyjaciół. Tylko zrozumienie, a nie ocena czy moralizowanie może przyczynić się do odbudowy poczucia własnej wartości i powrotu do zdrowia, czy normalnego funkcjonowania. Jako społeczeństwo powinniśmy wymagać od siebie więcej tolerancji dla osób, które podejmują decyzję inne od tych powszechnie przyjętych, w tym także decyzje o operacjach plastycznych, które po prostu wielu ludziom zwracają nie nie tylko urodę, ale także lepsze samopoczucie.
