Denominacja była nie tylko ważnym punktem w funkcjonowaniu gospodarki i jej przemian, ale także przełomem na rynku monet kolekcjonerskich. Dzięki denominacji i zerwaniu z dotychczasowymi monetami można było uporządkować i ujednolicić politykę emisyjną NBP. Od 1995 r. rozpoczęto emisję monet tylko w 5 nominałach o jednolitych parametrach dla danego nominału.
Monety kolekcjonerskie można podzielić na emitowane w seria oraz z okazji różnych rocznic, okazji. Serie polskich monet kolekcjonerskich i okolicznościowych:
- „Miasta w Polsce” – seria poświęcona najpiękniejszym miastom naszego kraju »
- „Zwierzęta świata” – seria poświęcona zagrożonym gatunkom zwierząt »
„Polska droga do wolności” – seria monet wyemitowanych dla upamiętnienia wydarzeń, które doprowadziły do przełomu w 1989 r. oraz tych, które odzyskaną wolność umocniły »
„Zabytki Kultury Materialnej w Polsce” (dawniej: „Zamki i Pałace w Polsce”) – seria monet przedstawiająca obiekty i budowle o szczególnym znaczeniu historycznym, kulturowym lub obyczajowym
„Dzieje Złotego” – seria prezentująca historyczne monety polskie »
„Polski Rok Obrzędowy” – seria przedstawiająca unikalne i najpiękniejsze polskie obyczaje i tradycje kultury polskiej »
„Polscy Podróżnicy i Badacze” – postaci i dokonania wybitnych polskich naukowców geografów »
„Historia Jazdy Polskiej” – seria prezentująca polskie formacje wojskowe i typy uzbrojenia »
„Wielkie bitwy” – seria sławiąca największe bitwy oręża polskiego»
„Polscy Malarze XIX/XX wieku” – najwybitniejsi polscy malarze, tworzący w XIX i XX w. »
„Historyczne Miasta Polski” – seria 32 okolicznościowych monet o nominale 2 zł upamiętniających miasta o istotnym znaczeniu w dziejach Polski »
- „Poczet królów i książąt polskich” – seria przedstawiająca królów i książąt, którzy sprawowali władzę w Polsce Królewskiej
Od 1995 r. NBP emituje okolicznościowe monety dwuzłotowe początkowo bite w miedzioniklu ( CuNi ) a od 1996 r. w złocie nordyckim ( inaczej Nordic Gold , GN , NG ). Od 1996 r. wszystkie monety dwuzłotowe okolicznościowe mają średnicę 27 mm oraz ważą 8,15 g. Najbardziej wartościowe oraz najciekawsze dwuzłotówki to Zygmunt II August, Stefan Batory , Jeż, Jelonek Rogacz oraz pozostałe monety z serii Zwierzęta Świata.
Oprócz dwójek NBP emituje także srebrne ( Ag ) monety 10 i 20 zł. Które odpowiednio ważą 14,14 g i 28,28 g oraz mają średnice 32 mm i 38,61. Wszystkie srebrne monety wybite są w srebrze o stopie 925/1000. Najbardziej wartościowe oraz najciekawsze srebrne monety to 20 zł Szlak Bursztynowy, 20 zł Kolędnicy, seria Zwierzęta Świata, seria Poczet królów i książąt polskich,
Pozostałe dwa nominały to monety 100 i 200 zł. Monety w obu nominałach produkowane są ze złota ( Au ) o próbie 900/1000. Ich waga to odpowiednio 8 g i 15,5 g oraz średnica 21 mm i 27 mm. Najbardziej wartościowe oraz najciekawsze złote monety to 200 zł Fryderyk Chopin oraz seria Poczet królów i książąt polskich.
Od pewnego czasu NBP zaczęło urozmaicać emisję poprzez wydawanie monet w rożnych kształtach – prostokąty, kwadraty, elipsy. Od 2008 roku rozpoczęto także urozmaicanie nominałów monet. Oprócz monet opisanych powyżej zostały wydane także monet 25 zł, 30 zł, 37 zł, 50 zł. Wszystkie monety wydane w tych nominałach to tzw. małe złotka.
Od 2005 roku NBP rozpoczęło wydawać banknoty kolekcjonerskie. Do dnia dzisiejszego zostały wydane 4 banknoty kolekcjonerskie których tematem są:
- Pierwszy banknot kolekcjonerski – „Jan Paweł II” ( 2005)
- Banknot „niepodległościowy” (2008)
- 200. rocznica urodzin Juliusza Słowackiego (2009)
- 200. rocznica urodzin Fryderyka Chopina (2010)
Od początku 2010 r. NBP zmieniło sposób dystrybucji monet i banknotów kolekcjonerskich. Monety są dystrybuowane poprzez aukcje, oraz aukcje powtórkowe w systemie Kolekcjoner. Od 8 listopada zlikwidowano aukcje dogrywkowe ale w zamian zakupów można dokonać w sklepie internetowym.
W bogatej ofercie Skarbnicy Narodowej, jednego z największych polskich dystrybutorów monet kolekcjonerskich i medali okolicznościowych, można znaleźć okazy nawiązujące do ważnych wydarzeń historycznych, wybitnych postaci, słynnych miejsc czy dzieł sztuki.